Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 12

5199. 1641 mei 26. Aan N. van Reigersberch.¹

Mijnheer,

Ick vinde de consideratiën van de twee Indische Compagnië[n] niet gering² ende mischien waer oorboir dat om die ende diergelijcke oorzaecken de Staten van Zeelant met die van Hollant bijwijlen vergaderden, gelijck eertijds plagh te geschieden. Maer mischien hetgunt sijne Hoocheit recommandeert, het beste is voor het gemeen van de Vereenigde Provinciën. De lichtinge, die ick tot noch toe hoore dat vanwegen Portugael buitenslandts geschieden, dunct mij dat clein zijn ten aensien van de groote macht die tegen haer opstaet.

Het huwelijck in Engellant met een dochter van negen jaeren³ can altijdt door haer contradictie werden omgestooten ende ick en houde hiervan niet zeeckers, tenzij de princesse in Hollant gae. Nae dat ick can mercken, zal den coning alle mogelijcke middelen aenwenden om

1 Hs. Amsterdam, UB, coll. RK, H 21d. Eigenh. oorspr. Niet ondertek. Geciteerd Brandt-Cattenb., Leven II, p. 291. Tezamen met no. 5198 beantw. d. no. 5210.

2 Het betreft de bezwaren van de bewindhebbers van de Oost- en Westindische Compagnie tegen een verdrag met Portugal.

3 Mary Stuart, de ‘Princess Royal’, was geboren op 14 november 1631.

[p. 307]

den viceroi ende eertsbiss[c]hop⁴ het leven te salveren, laetende voorts de Lage Camer met haer sollen zoo zij willen. 't Leven blijvende kan alles gerecht werden. Het cryme daervan die heeren beschuldight werden, is niet clein, zoo de zaecke soo is. Maer voor vremdelingen is het swaer van de wetten ende fondamenten van de regiering van eenige natie te oordeelen, daer wij zien in Vrancrijck, Hollant ende nu in Engellant dat de ingeborenen zelve des niet eens en zijn. Andersints ick heb gesien een boeck de Laudibus legum Angliae⁵ gemaect, zoo ick meene, over tweehondert jaeren, 'twelck mij wel behaegt.

Soo lange Engellant ende Schotlant in oneenicheit blijven met haeren coning, gelove ick niet dat voor het huis van den Pals iet vigoureux is te verwachten. Hoe het sal afloopen tuschen Denemarcken ende Hollant, zal ick gaeren verstaen.

26 Maii 1641.

4 Thomas Wentworth, graaf van Strafford, en William Laud; de eerste was inmiddels op 22 mei 1641 onthoofd.

5 De Engelse staatsman John Fortescue (± 1394-1476) schreef omstreeks 1470 zijn De laudibus legum Angliae. Het werk werd voor het eerst gedrukt in 1537. Daarna zijn veel uitgaven ervan verschenen; onder andere John Selden verzorgde een editie in 1616. Vgl. DNB XX, p. 42-45.

Adres: Mijnheer mijnheer van Reigersberg, raedt in den Hoogen Raide in Hollant, in Den Hage. Port.

In dorso schreef Reigersberch: Broeder de Groot, den 26 Mey 1641 uyt Paris.