Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 11

4737. 1640 juli 14. Aan Willem de Groot¹.

Mi frater,

Puto interesse comitum Hohenloicorum, ut tua utantur opera tibique nomen consiliarii largiantur². Si quem noscerem Argentorati amicum Georgii Friderici comitis, darem operam, ut intelligeret id e re esse domus Hohenloicae. Quare tuae cogitationes ea in re

1 Gedrukt Epist., p. 900; de woorden ‘Etiam de Lucano...sinistri’ gedrukt Clavis Epist. Grotii. Antw. op no. 4717; beantw. d. no. 4748.

2 Georg Friedrich van Hohenlohe, heer van Weikersheim. Over Willems poging zijn vader († 3 mei 1640) op te volgen als raad van de graven van Hohenlohe zie men no. 4717 en no. 4647, n. 5.

[p. 390]

mihi non displicent. Pro matre non iniquum putem id comiter postulari, quod mos habet Germaniae.

Quod quaedam menda ante meam monitionem in Tacito³ correcta sunt, gaudeo; aliqua spero fore non inutilia, ut et ad Lucanum⁴.

Diderico⁵ opto felix iter ad Bannerium et bonos processus. Velim prius iisset, ut intelligeret Bannerius se ab eo omnibus ducibus praelatum.

Exemplaria spero jam acceperis et distribueris de Veritate religionis christianae⁶. Bene est, quod et Annotata ad Evangelia⁷ et librum de Iure belli ac pacis⁸ habet Vossius⁹. Puto igitur habere eum etiam quae mutanda in illis ad Evangelia annotatis censueram; quibus unum etiam addam, nempe ut Lucae XIX. 43¹⁰ pro Babylonico obsidio ponatur: Assyriaco obsidio; id vero ideo, quod diligentius Esaiam considerans¹¹, quem nunc in manibus habeo, didici illo loco, quem adduxi, non agi de obsidione, quae per Nabuchodonosorem¹², sed de illa quae per Sennacheribum¹³ facta est.

Si Anthologiae¹⁴ editorem aliquem invenis, poteris ibi chartas retinere. Si nemini allubescit, quibus dixi legibus, ad me remittere. Si Brasserus¹⁵ vellet suscipere curam edendi operis de Zenone¹⁶, credo eum id in Germania conficere posse. Sin minus, et huc redeat.

Exemplaria trium ἀνωνύμων¹⁷ et quarti De absoluta praedestinatione¹⁸ aliqua omnino habere debeo. Quaedam habuit Curcellius¹⁹ et distribuit amicis. Non improbo. Habuit et filius²⁰ quaedam. Sed ego praeter singula, non accepi. Promisi autem amicis. Monet me

3 Zie voor de volledige titel no. 4717, n. 7; voor de desbetreffende plaatsen bij Tacitus zie ibid. n. 9-12.

4 Zie voor de volledige titel no. 4552, n. 19.

5 Diederik de Groot. Hij was op weg naar het legerkamp van de Zweedse veldmaarschalk Johan Gustavsson Banér. Zie ook nos. 4717 en 4748.

6 Zie voor de volledige titel no. 4731, n. 2. De voor de vrienden in het vaderland bestemde exemplaren waren onderweg blijven liggen; zie Grotius' brief van 5 [maart], no. 4544, n. 1.

7 Zie voor de volledige titel no. 4706, n. 10.

8 Zie voor de volledige titel no. 4581, n. 7.

9 De Amsterdamse hoogleraar Gerardus Johannes Vossius.

10 Lucas 19, 43: circumdabunt te inimici tui vallo, waarbij Grotius aantekent: Facturos hostes dicit, quod Deus apud Esaiam de Assyriaco obsidio loquens se facturum dixerat (Annot. in Evang. p. 794; Ter Meulen-Diermanse no. 1135. Opera omnia theol. II, p. 442; Ter Meulen-Diermanse no. 921).

11 Jesaja 29, 3: circumdabo quasi sphaeram in circuitu tuo.

12 Nebukadnezar II, koning van Babylonië (604-562 v.Chr.), veroverde Jeruzalem in 597 en 587 en voerde de bevolking in ballingschap naar Babylonië.

13 Senacherib (Sanherib), koning van Assyrië (704-681 v.Chr.), belegerde Jeruzalem in 701, tijdens het leven van de profeet Jesaja, maar kon het niet veroveren.

14 Anthologia Graeca cum versione Latina Hugonis Grotii edita ab Hieronymo de Bosch. Ultrajecti e typographia B. Wild & J. Altheer, MDCCXCV-MDCCCXXII; Ter Meulen-Diermanse no. 534.

15 Joost Brasser, remonstrants koopman te Amsterdam; zie ook nos. 4474 en 4530.

16 Met ‘Zeno’, ‘Zenonis effigies’ of ‘Calvini effigies’ wordt een niet meer te achterhalen geschrift van Grotius bedoeld.

17 Commentatio...de Antichristo; Explicatio...de fide & operibvs; Explicatio Decalogi...; zie voor de volledige titels no. 4684, nn. 4, 5 en 2.

18 De absolvto reprobationis decreto. Versio ex Anglico. Amsterdami, Apud Ioh. & Corn. Blaev, MDCXL; Ter Meulen-Diermanse no. 1320. Zie over het auteurschap no. 4688 en n. 4.

19 Etienne de Courcelles, remonstrants theoloog; zie ook zijn brief aan Grotius, no. 4688, dd. 10 juni 1640. Een tweede brief van zijn hand, waarop Grotius in het vervolg lijkt te zinspelen (Monet me...') heb ik niet kunnen terugvinden.

20 Pieter de Groot.

[p. 391]

Curcellius remittere Blavios²¹ cogitationem de bicolumnio Annotatorum. Superest, ut de characteribus, quibus facienda sit editio, ex consilio D. Vossii aliquid constituas et ut in exemplari, quod ibi est, corrigantur quae corrigenda censui. Si qua alia erunt, quae D. Vossius mutanda censeat, judicium exspectabo. Rogo haec tibi cordi sint.

De Petro²² jam respondi. Nihil opus est is ob editiones nostras se Amstelodamum transferat. Facile ista per literas et quidem tuas curari poterunt. Etiam de Lucano et Poematis²³ haud dubie cogitabis.

Hic adversa principis Arausionensis adversam ipsi etiam famam pariunt. Nec desunt suspiciones ad rumores sinistri. Certe hoste augescente et quotidie lacessente obsessores minus firmae quam antehac fuere spes sunt de capienda urbe Atrebatum adestque metus, ne Guisiam aut urbem aliam adoriatur Hispanus. Harcurtio²⁴ mittuntur supplementa, utinam ne sero; et tamen et ipsa sine praelio vix est, ut ad Harcurtium viam inveniant.

Seditiones sunt Melini, Clermontii, Divione. Sed eas castigabunt milites, ubi ab aestivo labore ad hyberna redierint.

Vale, mi frater.

Tuus toto animo frater
H. Grotius.

21 De Amsterdamse drukkers-uitgevers dr. Johan en Cornelis Blaeu. Al eerder had Grotius aanwijzingen gegeven over de typografische verzorging van zijn Annotationes in libros Evangeliorvm (Ter Meulen-Diermanse no. 1135); zie nos. 4625, 4640, 4658, 4674 en 4694.

22 No. 4726, waar Grotius reageert op Willems brief van 25 juni (no. 4709).

23 Hugo Grotii Poemata, omnia. Editio quarta. Lugduni Batav. Apud Hieronymum de Vogel. MDCXXXXV; Ter Meulen-Diermanse no. 5.

24 Henri de Lorraine, graaf van Harcourt-Armagnac.

14 Iulii 1640.