Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 11

4658. 1640 mei 21. Van Willem de Groot¹.

Frater optime,

Proxima septimana te de patris² optimi tristissimo obitu certiorem feci³, nunc addo et matrem valetudine esse valde infirma, quippe quae tussi valida et scapularum dolore non vulgari prematur, sive is ex lumbagine sive aliunde ortus eam divexet.

Dolet mihi eas, quas ad patrem dedisti, litteras⁴ tempori non advenisse; itaque nobis solatio erunt, si non in eventum mortis imminentis aut senectutis, quam mors excipit inevitabilis, at certe posteritatis nostrae nomine, cui inde constabit, quo tu loco patrem habueris.

Commentationes tuae⁵ quin ubique prostent, dubitari noli. Geisteranus noster⁶, haud

1 Hs. Den Haag, ARA. Eerste afd. coll. Hugo de Gr. Aanw. 1911 XXIII no. 24. Eigenh. oorspr. Antw. op no. 4640; beantw. d. no. 4674.

2 Jan de Groot; hij was op 3 mei 1640 overleden.

3 No. 4647.

4 No. 4639.

5 Commentatio... de Antichristo..., Explicatio...de fide & operibvs en Explicatio Decalogi...; zie voor de volledige titels no. 4453, nn. 2, 4 en 7.

6 Bedoeld zal zijn de remonstrantse predikant te Den Haag, Arnoldus Geesteranus (± 1594-1658), een van de predikanten die 1624-1631 op Loevestein gevangen gezet waren.

[p. 283]

minimus e remonstrantibus, non tantum conatus tuos, sed et sententias approbat et cudere se ait Maresium⁷, concionatorem Sylvaducensem, qui adversus tuam commentationem de Antichristo scribit⁸, in materia obscura et controversa turpiter se daturum.

De typis Blaeuianis⁹ et bicolumini editione velim propositum typographi non asperneris; nemo enim meliores habet characteres et ipse ei labori assuetus reliqua parum curat. Nunc in eo restet, ut, prodeunte opere, de Heinsianis¹⁰ non debeas esse sollicitus, cum characteres Blaviani nulla ex parte aliis cedant; at vero editio columnata sit necne, parum interest.

Nova ex Italia, de quibus tu dubitare videris, aliunde, e Germania nempe, nobis afferuntur; liberatio Casalis plurima rerum Italicarum ad se trahet.

Princeps Arausionensis a Philippina, comes Guilielmus Nassavius¹¹ non longe a Clusa Flandriam invasuri videntur et, ut hic prudentiores judicant, in Brugas et Dammam cudetur faba¹².

Vale, frater optime, a me, uxore, tuis¹³, nostris.

Tibi obsequentissimus frater
Guilielmus Grotius.

7 Samuel Desmarets - Maresius -, predikant in de Waalse kerk en hoogleraar aan de Illustre School te 's-Hertogenbosch.

8 Dissertatio de Antichristo, Quâ expenditvr et refvtatvr nupera Commentatio ad illustriora eâ de re Novi Testamenti Loca, Il. V. Hugonis Grotii credita; Simulque Ecclesiarum Reformatarum sententia de Antichristo Romano defenditur & confirmatur; Authore Samuele Maresio,... Amstelrodami, Apud Ioannem Ianssonivm An. Dom. M.D.CXXXX; zie Ter Meulen-Diermanse nos. 1100 rem. 5 en 1128 rem. 2. Het drukken van het boekje werd voltooid in september 1640; vgl. D. Nauta, Samuel Maresius, p. 169 n. 193.

9 De Amsterdamse drukkers-uitgevers dr. Johan en Cornelis Blaeu hadden Grotius een proefdruk gezonden voor de uitgave van Hvgonis Grotii Annotationes in libros Evangeliorvm. Cum tribus tractatibus & Appendice eo spectantibus. Amsterdami, Apud Ioh. & Cornelivm Blaev. MDCXXXXI; Ter Meulen-Diermanse no. 1135. Zie ook Grotius' oordeel daarover, no. 4640 en no. 4674.

10 Danielis Heinsii Sacrarvm Exercitationvm ad Novvm Testamentvm Libri XX... Lvgduni Batavorvm, Ex Officinâ Elseviriorum. MDCXXXIX.

11 Willem, graaf van Nassau-Siegen (1592-1642), veldmaarschalk in Staatse dienst, goeverneur van Sluis.

12 Vgl. Terentius Eunuchus 381: istaec in me cudetur faba.

13 Cornelia, Pieter en Diederik, die evenals Maria in het vaderland vertoefden.

Hagae, XXI Maij 1640.

Adres: A monsieur monsieur Grotius, ambassadeur de la reine et couronne de Suède. A Paris.

In dorso schreef Grotius: 21 Maij 1640. W. de Groot.

En boven aan de brief: Rec. 29 Meij.

En: Andel¹⁴. Exemplaria trium librorum.

14 Zie no. 4674 en n. 11.