Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 11

4581. 1640 maart 31. Aan Willem de Groot¹.

Frater optime,

Nihil nunc literarum abs te habui, cum eas exspectarem vel maxime. Sed tu quoque meas postremas² forte non acceperis; incluseram enim eas fasciculo misso ad uxorem³, quae nescio an jam ad vos venerit necne.

In iis respondebam de odio protestantium; me scilicet in honestissimo proposito minuendi maledicta et nimios animorum fervores, ut concordiae praeparentur christiani, odia non morari, quae tamen nec tam erunt multorum nec tam diuturna quam nonnulli putent. Reipsa enim experior ex doctissimis reformatorum, ubi cum eis colloquor measque super illis rebus sententias explico, mecum eos sentire.

Quod quotidie fiet magis et magis, modo spargi possint quam latissime isti libelli ἀνώνυμοι⁴. In quibus liquido affirmare possem nihil me dedisse partibus, veritati autem omnia quae potui. Spero igitur jam in manibus esse primum libellum mittique in Gallias et

1 Gedrukt Epist., p. 894. Vermoedelijk beantw. d. no. 4593.

2 No. 4568.

3 Maria van Reigersberch bevond zich in het vaderland.

4 Commentatio... de Antichristo...; Explicatio... de fide & operibvs; Explicatio Decalogi...; zie voor de volledige titels no. 4453, resp. nn. 2, 4 en 7.

[p. 177]

Angliam et ad me exemplaria quaedam; unum enim duntaxat habui. Eodemque deinde modo processuros alteros et perventuros ad me. Moras omnes abrumpi eo magis velim, ne tempus detur contra moliendi inimicis veri aut meis aut etiam Blaviorum⁵, inter quos est Cramoisiacus⁶ infensus eis, quod praelati sint ipsi in edendis nostris de Iure belli ac pacis⁷. Rogo et te et eos, qui liberi a studiis partium vero ac paci favent, ut in honestissimo desiderio mihi sitis adjutores animumque addatis ad perficienda caetera, in quibus laboro.

Si satis esset exemplarium de Veritate religionis Christianae⁸, velim dari et Corcellio⁹. Sed vereor, ne sufficiant quae misi. Vossii filiis¹⁰ non parum debeo. Compacta dari rectius erit nec gravis impensa; si exemplar unum aut alterum desideretur, poteris ex eis, quae librarius mittet, pro me emere et dare amicis, inter eos Barlaeo¹¹.

Dedi hodie filio meo¹² hinc discedenti ad castra mea poemata sacra in quarto¹³. Velim aliud exemplar in quarto per amicum siquis se offert; alioqui in illa minore forma¹⁴ ad me mitti vel per tabellarium. Quae enim habui, omnia dedi petentibus, ut bonum commune.

Deus te, parentes, conjugem tuam liberosque et amicos servet et sospitet.

Tibi obligatissimus frater
H. Grotius.

5 De Amsterdamse drukkers-uitgevers dr. Johan en Cornelis Blaeu.

6 De Parijse uitgever Sébastien Cramoisy.

7 Hvgonis Grotii de ivre belli ac pacis libri tres, In quibus jus Naturæ & Gentium, item juris publici præcipua explicantur. Editio nova cum Annotatis Auctoris. Accesserunt & Annotata in Epistolam Pauli ad Philemonem. Amsterdami, Apud Ioh. & Cornelivm Blaev. MDCXLII; Ter Meulen-Diermanse no. 571. Betreffende de keuze van de drukker zie men dl. X, pp. 587, 614, 635-636, 716 en 771.

8 Zie voor de volledige titel no. 4543, n. 2. Zie betreffende de verzending aan Willem de Groot no. 4544, n. 1.

9 Etienne de Courcelles, remonstrants theoloog en vertaler van Grotius' De veritate religionis Christianæ; zie Ter Meulen-Diermanse no. 1060, rem. 1 (vgl. dl. VII, p. 488 en n. 6).

10 Isaac en Gerardus Vossius, zoons van de Amsterdamse hoogleraar Gerardus Johannes Vossius.

11 De Amsterdamse hoogleraar Caspar Barlaeus.

12 Cornelis de Groot; hij had gediend in het leger van Bernhard van Saksen-Weimar en vertrok nu naar het Franse leger in Artois; vgl. de brief van Willem de Groot no. 4758, dd. 23 juli.

13 Hvgonis Grotii tragoedia Sophompaneas. Accesserunt, Tragædia ejusdem Christvs patiens, et sacri argvmenti alia, Ex editione anni MDCXVII recusa emendatiora. Amsterdami, Apud Gvilielmvm Blaev, MDCXXXV; Ter Meulen-Diermanse no. 157.

14 Hvgonis Grotii tragoedia Sophompaneas. Accesserunt, Tragædia ejusdem Christvs patiens, et sacri argvmenti alia. Editio nova ab ipso Autore recognita & emendata, ut videre est pag. seq. Amsterdami, Apud Gvilielmvm Blaev, MDCXXXV (formaat 12^o); Ter Meulen-Diermanse no. 159.

Lutetiae 31 Martii 1640.