Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 12

5167. 1641 mei 4. Aan L. Camerarius.¹

Illustris domine,

Magnae illae quae ab Arnimio² colligi dicuntur copiae faciunt, ut metuam, ne plus nihil praestare possit hoc tempore atque illis locis Bannerius quam se suaque tutari. Forte autem si Brandeburgicus elector³ bello se subducat, ea res etiam Saxoni alias cogitationes iniicere possit. Quod autem scribit ill. Dom. vestra⁴ laborare in id imperatorem, ut Piccolominaeum ducesque alios⁵ inter se reconciliet, idem et hic intelligo et successurum puto. Si fedus, quod futurum puto, inter Suedos et Gallos⁶ redintegretur et in Hispania Catalanis ac Portugallis fortuna belli faveat, Batavi vero gnavos se ostendant, haec omnia imperatorem parum opis ab Hispania exspectaturum poterunt pertrahere ad consilia pacatiora. Caesariani et Bavarici hoc agunt, ut hunc annum, sicut ante actos, inutilem reddant Anglis et Palatino.⁷ Attamen, si fortiter in parlamento Angliae decernatur, quid faciendum sit, si spes pacis fefellerit, aliquid boni inde sperem aut causae communi aut certe Palatino. Valde autem scire cupiam, quale foedus Anglia cum Batavis velit.⁸

De Arragonia rumores veros non puto. Legati Portugallenses⁹ quod spem vultu ac verbis

1 Copie Uppsala, UB, E 388a, 279. Gedrukt Epist., p. 675 no. 1491.

2 Hans Georg von Arnim-Boytzenburg was echter op 28 april 1641 overleden (no. 5001 n. 11).

3 Friedrich Wilhelm, keurvorst van Brandenburg, sloot op 24 juli 1641 een wapenstilstandsverdrag met Zweden.

4 Camerarius' brieven aan Grotius van 1641 ontbreken.

5 Ottavio Piccolomini, hertog van Amalfi, Gottfried Huyn, graaf van Geleen (no. 5136 n. 5) en aartshertog Leopold Wilhelm.

6 Het verdrag tussen Zweden en Frankrijk werd in juli 1641 verlengd.

7 Karl Ludwig van de Palts. Namens hem onderhandelden te Regensburg Konrad de Spina en Georg Johann Peblitz (no. 5033 n. 5), terwijl ook sir Thomas Roe (no. 5143 n. 7) zich naar Regensburg begaf.

8 Een verdrag tussen Engeland en de Republiek kwam niet tot stand (no. 5023 n. 9).

9 Grotius antwoordt hier vermoedelijk op een mededeling van Camerarius over de Portugese gezant in de Republiek, Tristão de Mendonça Furtado (no. 5028 n. 6). In plaats van het volgende ‘spem’ geeft de copie te Uppsala: fidem.

[p. 268]

praeferunt, prudenter faciunt, sed magnae ex omni Hispania contra eos coeunt copiae nec videmus adhuc, quas partes secuturae sint insulae¹⁰ et Africanae Asiaticaeque provinciae. Sollicitus etiam sum, ne in hoc quoque negotio apud Batavos, homines mercuriales, privata obstent publicis.

Ex Britannia quid de Hyberniae praefecto et quid de archiepiscopo¹¹ futurum sit, exspectabimus. Videntur parlamentarii eorum necem pecuniis suis emere velle. At exercitui Anglico dolet, quod stipendia sibi minus bene quam Scotis procedant.

De duce Bulionio varia hic sunt iudicia et iam vis quaedam a Sedanensibus coepta est in milites regios, tum qui Rimeliaci erant, tum qui Doncheriaco processerant. Et Beckius¹² cum suis copiis non longe inde abest. Sunt tamen qui sperant profectione comitis Suessionensis Romam sedari posse hanc procellam. Et certe optandum est, ut ea cura non parum distractura vires Gallicas regi dematur.

Vix erit, ut Batavi omnia illa, quae in illo rituali libello¹³ vidi, obtineant. Et certum est bonam partem Batavici Federis aliquam Imperio debere reverentiam. Dum de illis rebus disputatur, Auerspergius¹⁴ quicquid istius reipublicae nosci potest, ediscet.

De induciis Belgicis pontificis nuntius¹⁵ sermones aliquando hic serit. Sed quantum iudicare possum, canit surdis. Interim his rumoribus et cardinalis Hispanus plebem lactat Belgicam et Galli habent quod Batavis minentur, si minus hi Gallorum desideriis respondeant.

Gillo Hasius¹⁶ capto Wilstadio obsidet arcem Molburgum et Hohentwilanus praefectus¹⁷ praedatum egressus cladem aliquam passus est. Galli a Bernatibus, Tigurinis et Uraniis parum militis impetrarunt. Caeteri pagi de conditionibus disputant. Hatzfeldius¹⁸ cum duodecim millibus ad Rhenum tendit invalidis ibi Gallorum rebus et distractis per Erlachium Ossenvilliumque¹⁹ consiliis.

Constantinopoli est legatus Persa;²⁰ paratur bellum in Asacum missis ad Tartarorum Precopensium regem²¹ donis et mandatis, ut eidem bello se accingat.

Quod rex Daniae circa vectigalis negotium agere incipit remissius, id partim turbidis Hispaniae rebus, partim timori a Suedorum cum Batavis federe²² deberi arbitror.

Deus det christianis fidam pacem ac ill. Dom. vestrae prosperrima omnia.

Illust. Dom. vestrae perpetuae observantiae debitor
H. Grotius.

10 De Azoren, Madeira en de Kaapverdische eilanden.

11 Thomas Wentworth, graaf van Strafford, en William Laud, aartsbisschop van Canterbury.

12 Johann von Beck, Spaans goeverneur van Luxemburg (no. 5140 n. 19).

13 Bedoeld zal zijn een exemplaar van het ‘Ceremoniaal van 1639’. Vgl. J.J. Poelhekke, Vrede, p. 85 en n. 3; J. Heringa, Eer en hoogh., p. 303-307 en bijl. III. In maart 1641 was onenigheid ontstaan over de titulatuur die de keizer aan de Republiek verleende; zie supra no. 5116.

14 Johann Weichard, graaf Auersperg (no. 5042 n. 6).

15 Ranuccio Scotti (no. 5020 n. 4). Zie voor de berichten over een wapenstilstand met Spanje no. 5135 n. 17.

16 Gilles de Haes, Vlaming in keizerlijke dienst (no. 5041 n. 20), belegerde Mahlberg nabij de Rijn in Baden.

17 Konrad Widerholdt (no. 5112 n. 17).

18 Melchior von Hatzfeldt und Gleichen (no. 5025 n. 11).

19 Johann Ludwig von Erlach en Paul Le Prévost, baron van Oysonville, resp. goeverneur en adjunct-goeverneur van Breisach (no. 4994 n. 15-16).

20 Ibrahim khan; zie over zijn aankomst Gazette 1641 no. 51, p. 249v., ‘Extraordinaire’ dd. 8 mei.

21 Behadir-Ghiraï. De Turken slaagden er pas in 1642 in Asow te veroveren.

22 Het verdrag tussen Zweden en de Republiek was op 11 september 1640 te Stockholm gesloten.

Lutetiae, IV Maii MDCXLI.

[p. 269]

Eporediam²³ cepere Galli, archiepiscopus Burdegalensis²⁴ naves aliquot farinae plenas. Exercitus Gallicus in Catalania ad Leridam est, cecidit hostium quosdam. Exercitus, qui hic sunt, procedent medio hoc mensi. Dux Carolus²⁵ apud suum est.

23 Ivrea in Piemonte. Het bericht is onjuist; zie infra no. 5186.

24 Henri d'Escoubleau de Sourdis, aartsbisschop van Bordeaux (no. 5121 n. 27).

25 Karel IV, hertog van Lotharingen, had, tezamen met François de l'Hospital, sieur du Hallier, het commando gekregen over een leger in de streek ten noorden van Metz.

Bovenaan de brief in de copie te Uppsala: Rec. Leidae, a.^o 1641 2/12 Maii. MP.