Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 12

5105. 1641 maart 18. Van W. de Groot.¹

Frater optime,

Multa tu quidem in litteris IX^o Martii² ad me datis de Appendice³ et pro ea scribis, sed forte apud surdas aures parum valitura. Nosti, quam hic a ministris omnia pendeant, etiam ii, quibus in ipsos potestas est, et quomodo is, qui recepta de religione dogmata tangit, statum ipsum convellere videatur. Deinde et apud infestos tibi homines multa in te licent, quae pro te licere nolent. Videbimus, quid constituturi sint quibus ea res est in manu. Et sane parum referret quid statuerent, si sola prodiret Appendix. Sed nunc reliqua Annotata in eadem sunt causa, ut aut simul stent aut cadant. De festinatione bene mones. De reliquo videbis, quid amicus scribat Vergoesii,⁴ qui, ne dissimilis sui suisque videatur, satis cavet.

Praeterita septimana ad Blavium scripsi de editione commentarii de Iure belli et pacis,⁵ et quando ea sit absolvenda. Non possum iudicare eam editionem priori obstituram. Nunquam enim est, quin plura opera imprimat simul. Novem enim praela habet, sed aliqua ob operarum defectum cessare coguntur. Rogavi et ecquae boni correctoris⁶ spes affulgeat in utriusque vestrum honorem et ipsius etiam commodum.

Princius⁷ ubi nomen nautae indicaverit, per quem tua misit, faciam te eius gnarum. Reliqua folia [ali]quot septimanis mittet Vergoesius. Scribam,⁸ qualem desideras, repperire nondum potui; consulo amicos notosque.

Filius Petrus ad te venturus est, sed rogo urgeatur a te quamprimum ut veniat. Ita enim res postulat. Et scribat mater,⁹ quid eum vestium secum afferre velit, quantum viatici ipsi dari et an hinc an ex Selandia pedem efferre praestet, de quibus ad ipsam latius.

Salmasius nisi a Lugdunensibus indignis esset exceptus modis, nunquam mansisset in Gal-

1 Hs. Den Haag, ARA. Eerste afd., coll. Hugo de Gr. Aanw. 1911 XXIII no. 24, 186. Antw. op no. 5093; beantw. d. no. 5120.

2 No. 5093.

3 Grotius' Appendix de Antichristo (BG nos. 1128-1129); zie voor Willems bezwaren tegen dit traktaat ook no. 5078. Het zou, tezamen met drie eerder anoniem verschenen traktaten, worden afgedrukt achter Grotius' Annotationes in libros Evangeliorum (BG nos. 1135).

4 Vermoedelijk Willem van der Goes (no. 4995 n. 15), wiens vriend de pater Leonardus Marius (no. 4995 n. 14) te Amsterdam toezicht hield op de uitgave.

5 BG no. 571; de uitgave verscheen bij Blaeu in 1642. Willems correspondentie met Blaeu ontbreekt.

6 Zie over deze corrector ook no. 5066 en n. 9.

7 Pieter Christiaensz. Prins te Rotterdam (no. 5032 n. 5) zorgde voor de verzending van de drukproeven van de Annotationes (BG no. 1135) aan Grotius.

8 Er werd een opvolger gezocht voor Grotius' secretaris Pieter Pels; vgl. no. 5053 n. 13.

9 Een brief hierover van Maria van Reigersberch ontbreekt. Zie voor de problemen met Pieter de Groot ook no. 4998 n. 19; vgl. no. 5093, postscriptum.

[p. 172]

lia. Illud de Primatu¹⁰ ipse omnino prodire desiderat et eam ob rem nuper ad Rivetum schedia denuo transmisit. Vult ille et esse et videri sui iuris.

Res Anglicae nondum bene sunt constitutae. Magna ubique hilaritas ob concessum singulis trienniis parlamentum.¹¹ Interea regis adversarii queruntur Windebanckum¹² a legato, qui in Gallia est,¹³ visitari et foveri, Kepperum¹⁴ apud reginam Bohemiae¹⁵ in honore esse, unde sibi nonnihil mali augurantur. Denique et tantum effecere, ut Kepperus absens capitis sit condemnatus. De praeside Hiberniae et archiepiscopo¹⁶ quid futurum sit, merito ambigitur.

Filium natu maximum¹⁷ iam turmae equestris ductorem factum lubens intelligo, ut et in Gallia magnos fieri paratus belli, quod, spero, nobis aliquando pacem dabit.

Est iam Roterodami ablegatus imperatoris,¹⁸ qui legati sibi titulum arrogare non videtur. Ille quid novi allaturus sit, audiemus. Nunc multa susurrari audio parlamentarios in Anglia nolle filiam regiam¹⁹ ante aetatem nubilem regno exire; novari res in regno Neapolitano; item Gallos cum Hispanis iam de pace convenisse. Ecquid horum verum sit, dies docebit.

Te interea, uxorem et liberos Deo commendamus.

Tibi obsequentissimus frater
Guilielmus Grotius.

10 Salmasius' De primatu papae verscheen in 1645 bij Elzevier in Leiden. Wellicht had hij enige bladen kopij van zijn werk ingesloten in zijn brief aan André Rivet dd. 2 maart 1641; vgl. P. Dibon-E. Estourgie-H. Bots, Inventaire corresp. Rivet, p. 182.

11 Karel I had op 26 februari zijn goedkeuring gehecht aan de ‘Triennial Act’.

12 Sir Francis Windebank (no. 4994 n. 3) was in december 1640 uitgeweken naar Frankrijk.

13 Robert Sidney, graaf van Leicester (no. 5003 n. 13).

14 John Finch, ‘lord Keeper’ (no. 5009 n. 4), was in januari 1641 uitgeweken naar Den Haag.

15 Elisabeth Stuart, gewezen koningin van Bohemen, de ‘Winterkoningin’.

16 Thomas Wentworth, graaf van Strafford, en William Laud, aartsbisschop van Canterbury.

17 Cornelis de Groot (no. 5093 n. 26).

18 Johan Weichard, graaf Auersperg (no. 5042 n. 6).

19 Mary Stuart, de ‘Princess Royal’, was 9½ jaar oud.

Raptim. Hagae, XVIII Martii 1641.

Adres: A monsieur monsieur Grotius, ambassadeur de Suède, à Paris.

Bovenaan de brief schreef Grotius: Rec. 27 Martii.

En in dorso: 18 Maert 1641 W. de Groot.