Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 12

[p. 12]

4998. 1641 [januari] 7. Van W. de Groot.¹

Frater optime,

Postremis tuis litteris XXII Decembris anni exacti ad me datis² non respondi stato tempore, quia necdum quicquam a Blavio acceperam. Postero die ad me allatus est fasciculus impressorum iam ternionum a litteris Rr ad Aaaa, ubi fere finiunt Annotata in Lucam.³ Promittit et alia mittere folia postmodum edita, quae necdum accepi; sperat se sub hunc mensem Annotata absoluturum. Velim ante id tempus nobis adsit Vergoesius,⁴ ut libelli prius anonymi⁵ ex tuo exemplari imprimantur. Reliqua, nisi ipse interea venerit, per fratrem⁶ Amstelodamum mitti curabo, ubi tempus erit. Ternionem N, quem deesse dicis, iam accipies; reliqua, ubi aliqua se offeret occasio, per nautam aliquem Rothomagum deferri curabo, nisi quis se amicorum prius obtulerit. Quaecunque in prioribus litteris super editione tuorum iniunxeras, exacte ad Blavium perscripsi, errata et recudenda addidi, de reliquis monui. Ubi responsum accepero,⁷ faciam te certiorem. Scripsi etiam de praefatiuncula, quae penes Corvinum⁸ est, cuius in posteriore tua epistola meministi, ne id omisisse me putes, et de Notis in Vetus Testamentum⁹ sententiam Blavii exquisivi.

Vatem Molinaei¹⁰ videre te vellem; est et hoc in eo novum, quod tres angelos, quorum in Apocalypsi cap. XVIII fit mentio, exponit de Berengario, Valdo et Luthero¹¹ magna cum confidentia.

Ad posteriores litteras¹² ut veniam, non dubito, quin Bremius¹³ melior sit corrector in Graecis certe Corcelio,¹⁴ sed is, quia multa alia habet agenda, tanto operi vacare non potuit. Corcelium tamen molliter habendum tecum censeo; in titulis peccatum a se ut intelligat, curabo. De Blavio miror, qui in suis ad me litteris nunquam tui nisi cum titulo Ex.^tiae meminit.

Illud certe ex sperato principis cum filia Britannica matrimonio¹⁵ boni nobis accedet, quod quaestio, quae inter Societatem Indiae Orientalis et regem Britanniae eiusque subditos magnis animis agitata est hactenus, componenda videatur nostris quinquies centena flore-

1 Hs. Den Haag, ARA. Eerste afd., coll. Hugo de Gr. Aanw. 1911 XXIII no. 24, 222. Eigenh. oorspr. Antw. op nos. 4981 en 4987 (dl. XI); beantw. d. no. 5018.

2 No. 4981 (dl. XI).

3 Het betreft de drukproeven van Grotius' Annotationes in libros Evangeliorum (BG no. 1135).

4 Vermoedelijk Willem van der Goes (no. 4995 n. 15).

5 Herdrukken van Grotius' Commentatio de Antichristo, Explicatio de fide et operibus en Explicatio Decalogi (BG resp. nos. 1102, 1111, 1118) werden achter de Annotationes (BG no. 1135) toegevoegd.

6 Maarten of Adriaan van der Goes (no. 4995 n. 15).

7 Willems correspondentie met Blaeu ontbreekt.

8 Johannes Arnoldi Corvinus (Ravens) (± 1582-1650), remonstrants theoloog, vervolgens jurist te Amsterdam. Vgl. NNBW II, kol. 1166v.; W.G. Kamerbeek, in: Lias IX(1982), p. 85-109. Grotius had hem zijn ‘Lectori’ bij de traktaten toegezonden; zie Annotationes (BG no. 1135), p. 1032. Vgl. nos. 4801, 4981 en 4987 (dl. XI).

9 Grotius' Annotata ad Vetus Testamentum (BG no. 1137) verscheen te Parijs in 1644.

10 Pierre Du Moulin (no. 4995 n. 4-5). Zijn Vates was in november 1640 verschenen.

11 Vates V, 18-20, p. 508-543. Bedoeld zijn Berengarius van Tours (†1088), die in Rome zijn afwijkende meningen moest verdedigen, en Petrus Valdes († voor 1218), stichter van de sekte der Waldenzen. Vgl. LTK resp. II, kol. 215v.; X, kol. 933vv.

12 No. 4987 (dl. XI).

13 Daniël de Breen (Brenius) (1594-1664), theoloog te Amsterdam, leerling van Simon Episcopius; vgl. NNBW X, kol. 144v. Hij stelde tevens de index bij de Annotationes (BG no. 1135) samen; zie infra no. 5066.

14 Etienne de Courcelles (1586-1659), remonstrants theoloog, sinds 1634 werkzaam in de Republiek als corrector. In 1643 volgde hij Simon Episcopius op als professor aan het Remonstrants Seminarie in Amsterdam. Vgl. Haag, IV², kol. 791-795; NNBW II, kol. 357v.

15 Het huwelijk tussen Willem II en een der beide Engelse prinsessen Mary of Elizabeth Stuart.

[p. 13]

norum millia offerentibus, Britannis vero sexties centena petentibus, quae differentia haud tanti est, ut de ea diutius contendi debeat, quare, ut putatur, mediam viam inibit princeps,¹⁶ cuius intercessio multum valebit.

De nova editione Annotatorum in Anglia facienda,¹⁷ ubi prior prodierit, monebo Blavium et sententiam eius perscribam.

Pro iis, quae de Catalanis scribis, gratias habeo. De principis Tomae cum Gallia foedere¹⁸ res iam hic pro comperta habetur.

De rebus filii¹⁹ latius cum eo agam et puto eum proxima vice ad te scripturum.

Hic fere nihil novi est, nisi quod ex Anglia nuntiatur appulisse Pleimuthae navem 21 Decembris, quae Ulissipona solverat ante dies octo, cuius vectores nuntiant turbatum in Lusitania et a tumultuantibus regem creatum principem Braganzam²⁰ occiso regis Hispaniae secretario.²¹ Quantum iis rumoribus fidendum sit, tu optime nosti; caeterum Ioachimicus legatus²² aliique eorum faciunt mentionem. Legatio Beverovartii²³ quem exitum habitura sit, scire avebo.

Tu interea, frater optime, cum uxore et liberis et amicis vive quam suavissime in hunc et sequentes annos, quos tibi faustos gratulantur mater, uxor, liberi mei, cognata Losecatia²⁴ et amici.

Tibi obsequentissimus frater
Guilielmus Grotius.

16 Frederik Hendrik.

17 Grotius was, blijkens no. 4987 (dl. XI), door een Engelse uitgever benaderd over een nieuwe uitgave van zijn Annotationes (BG no. 1135); een dergelijke uitgave is echter niet tot stand gekomen.

18 Tommaso Francesco van Savoye had op 2 december 1640 een verdrag met Frankrijk getekend.

19 Pieter de Groot (1615-1678), advokaat te Den Haag. Vgl. NNBW X, kol. 305v.; M. v. Leeuwen, Leven Pieter de Gr. (Utrecht 1917). Willem doelt hier op de plannen voor Pieters toekomst; zie ook infra nos. 5008 en 5245. Een brief van Pieters hand uit deze tijd ontbreekt.

20 Jan IV van Portugal (1604-1656), hertog van Bragança.

21 Miguel de Vasconcelos.

22 Albert Joachimi (1560-1654), heer van Hoedekenskerke, Staats ambassadeur in Engeland. Vgl. O. Schutte, Repertorium I, p. 89-94. Zie zijn brief dd. 26 december 1640; ARA, SG no. 5895^II.

23 Lodewijk van Nassau, heer van Beverweert (no. 4994 n. 11).

24 Vermoedelijk Anna van Losecaat, dochter van Adriana de Groot (†1639). Haar zusje Elseline was in 1640 in het gezelschap van Maria van Reigersberch naar Parijs gekomen; vgl. no. 4849 (dl. XI).

Raptim. Hagae, VII Decembris [sic] 1641.

Bovenaan de brief schreef Grotius: Rec. 17 Ian.