Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 6

[p. 343]

2355. 1635 november 19. Van N. van Reigersberch¹.

Mijn Heer,

Den negenthienden arriveerde hier uEd. soon², die mij heeft behandycht drie van uwe brieven, die mij alle toonen, dat uEd. mij souckt van alles wel te informeren, waerover ick uEd. ten hoochsten bedancke. Dan het is mij leet, dat de traecheyt ende d'onseeckerheyt van degene, die de brieven vanhier soude bestellen, mij benemen het middel, daerwt uEd. soude connen speuren, soo alle de mijne op haer tijt overquamen, dat ick alle occasiën waernemen om uEd. vanhier niet schuldych te blijven. Daer hope ick in te continueren, hoewel het peryckel, dat de brieven onderwege lopen, weynych lust geeft tot correspondentiën, want de tijdi[n]gen deurgaens ontijdelijck commen, als sij al ter hant geraecken.

Dat eenygen tijt herrewaerts bij Cimon³ van Clodius⁴ aengaende Alcaeus⁵ is gesproocken, heb ick nu vier, vijffmael successivelijck Felix⁶ doen verstaen met de particulariteyten daertoe horende. Het wert oock noch gecontinueert, met hope, naer Coriolanus⁷ mij desen dach heeft laten weten, van aequitable conditiën⁸. Iovinianus⁹ vint daer grote difficulteyt in, alsoo veele Saturninus¹⁰ te veel estimeren, andere Vindex¹¹ sullen soucken contentement te geven.

Zosimus' neeff¹² is van Terentius¹³ in vier dagen gecomen¹⁴; wat hij brengt sal men haest horen; den tweeëntwinticste¹⁵ comt Cimon¹⁶ tot Themistocles¹⁷ bijeen¹⁸.

1 Hs. Amsterdam, UB., coll. RK., M 6 g. Eigenh. oorspr. Niet ondertek. Wellicht antw. op nos. 2329, 2334 en 2341; tesamen met nos. 2338, 2340, 2347, 2350, 2361 en 2364 beantw. d. no. 2403. Gedrukt Rogge, Br. Nic. v. Reigersb., p. 225.

2 Cornelis; hij was door zijn vader naar Duitsland gezonden om o.a. de Zweedse rijkskanselier Axel Oxenstierna te ontmoeten.

3 Codenaam voor Staten-Generaal.

4 Codenaam voor Spanje; Grotius heeft erboven geschreven: Spaignie.

5 Codewoord voor bestand; Grotius heeft erboven geschreven: Tresves.

6 Pseudoniem van Grotius.

7 Schuilnaam voor Nicolaes van den Bouckhorst, heer van Noordwijk en Wimmenum; Grotius heeft er ‘Bouckhorst’ boven geschreven.

8 De woorden ‘aequitable conditiën’ staan in de tekst in code: 99(=98).64(=65).93.79.77.70.83.75. 12.59.62.10.79.3.37.72.46. met de ontcijfering door Grotius erboven geschreven.

9 Pseudoniem van Nicolaes van Reigersberch.

10 Codenaam voor West-Indië; Grotius heeft er de betekenis boven geschreven.

11 Codenaam voor Frankrijk; Grotius heeft erboven geschreven: Vr.

12 Schuilnaam voor Urbain de Maille, markies van Brezé; vgl. no. 2332, p. 309. Zosimus is een schuilnaam voor Hercule de Charnacé, Frans gezant in Den Haag; Grotius heeft er ‘Char.’ boven geschreven. Het woord ‘neeff’ staat in de tekst in code: 78.104.1010. met de ontcijfering door Grotius erboven geschreven.

13 Codenaam voor Frankrijk; Grotius heeft erboven geschreven: Vranckrijck.

14 Dit woord staat in de tekst in code: 56.72.12.9(=59).61.52.62. met de ontcijfering door Grotius erboven geschreven.

15 De woorden ‘den tweeëntwinticste’ staan in de tekst in code: 323. 77.2070.113.85.62.26.2080.78.3.109.12.103.33. met de ontcijfering door Grotius erboven geschreven.

16 Grotius heeft er ‘St. Gen.’ boven geschreven.

17 Codenaam voor Gelderland met de betekenis door Grotius erboven geschreven. Te Arnhem werden geheime onderhandelingen over vrede met Spanje gevoerd.

18 Dit woord staat in de tekst in code: 50.109.104.62. met de ontcijfering door Grotius erboven geschreven.

[p. 344]

Aen de defaite van de Saxische door Bannier¹ gedaen, daer ick in mijnen lesten van hebbe vermaent², wert niet getwijfelt: drie duysent sijn ondergeseth, vier duysent nederge ... ende gedissipeert alle voetvolck. De Sweetsche vervolchden de victorie. Het Pruysische secours hielt men in Pomeren gearriveert.

Desen morgen hebben wij tijdyngen, dat het huys te Billant, liggende over Schenckenschans op de Cleeffsche sijde, bij de onse is ingenomen, dat men hoopt tot het recouvreren van het fort sal connen helpen.

Men meent St. Chaumont³ den conynck van Denemarcken⁴, die niet garen het bisdom van Bremen soude quiteren ende den keyser⁵ nochtans voor sijn soon⁶ begeert, in de Unie souckt te trecken. Somyge gaen soo verde gelijck off sijne M.^teyt, om tot veltoverste te gebruycken, graeff Henderick van den Berch⁷ hadde ontboden; dat is seecker, dat graeff Hendrick door Bremen is gereyst.

Den lantgrave⁸, die men heeft gelooft sijn accort met den keyser al hadde gesloten, seyt men nu, dat sijn troupes tegens den keyser aenhout. Engelant soude veel connen geven, alwaer den ceurvorst⁹ noch niet en is gearriveert, maer door contrari wint, naerdat hij t'seyl is geweest, wederom in Zeelant gecommen.

D'ambassade, die van hier naer Engelant was gedestineert, wert noch gesecreteert ende seyt Spartacus¹⁰ den tijt daertoe noch niet rijp te sijn.

Aen mijn devoiren bij Caesar¹¹ sal het niet ontbreecken, dan kan noyt die luyden gesamentlijck thuys vinden, sijnde nu een van de hare onder de 18 rechters over de iudicatuyre van de gevangen cappitainen gestelt. Quast¹² is op saterdach oock verseeckert, hoewel geoordeelt wert, selffs bij die sijn apprehensie nodych hebben geoordeelt, dat hij ende meer andere hare iustificatie licht sullen connen doen.

Limburg is verloren bij faulte van volck, vijff compangiën lagen daerbinnen, 230 mannen sijn daer maer wtgecommen.

Vandage is het weer ende de wint goet geweest om van Amsterdam te vertrecken. Godt wil hem bewaren¹³. Soo wederom hier comt, sal ick sien, off ick hem eenyge kennisse kan doen maecken, mogelijck waertoe kan dienen.

Desen 19 Nov. 1635.

Wt het bijgaende¹⁴ sal uEd. sien, waertoe de menschen vervallen.

1 De Zweedse maarschalk Johan Gustavsson Banér.

2 No. 2350.

3 Melchior Mitte de Miolans, markies van St. Chaumont.

4 Christiaan IV.

5 Ferdinand II.

6 Ferdinand, koning van Hongarije, de latere keizer Ferdinand III.

7 Over Hendrik, graaf van den Berg, heer van Stevensweerd, zie III, p. 156 n. 8.

8 Wilhelm V, landgraaf van Hessen-Kassel.

9 Karl Ludwig van de Palts; zie no. 2317, p. 285 n. 3.

10 Schuilnaam voor François van Aerssen; Grotius heeft er ‘Arsens’ boven geschreven.

11 Codenaam voor Rotterdam; het betreft de pogingen door Grotius en voor hem ondernomen, zijn achterstallige salaris als pensionaris van Rotterdam alsnog uitbetaald te krijgen.

12 Vice-admiraal Hillebrand Gerritsz. Quast; zie no. 2277, p. 223 n. 3.

13 Dit betreft de reis van Cornelis de Groot; zie p. 343 en n. 2 aldaar.

14 Bedoeld bijvoegsel ontbreekt.

[p. 345]

Adres: Mijnheer (Mijnheer) De Groot, Ambassadeur van de Coninginne ende crone van Sweden bij den Alderchristelijcsten Conynck.

In dorso schreef Grotius: 19 Nov. 1635 N. Reig.