Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 6

2341. 1635 november 7. Aan N. van Reigersberch⁸.

Mon frère,

UE. had over een tijd begeert raed om geld te beleggen⁹. Ick verstae, dat de republycque van Venegië geeft ses te hondert, dat men in Engelant crijght acht te hondert, d'obligatie bij twee goede coopluyden geteeckent; dye met seven ten hondert tevrede, can de beste coopman nemen, dye te London is, om aen hem 't geldt te geven.

8 Hs. Amsterdam, UB., coll. RK., H 19 e. Eigenh. oorspr. Niet ondertek. Antw. op no. 2305; wellicht tesamen met nos. 2329 en 2334 beantw. d. no. 2355.

9 Vgl. Nicolaes' schrijven aan Maria dd. 17 september 1635 (Rogge, Br. van en aan Maria v. Reig., p. 308/9).

[p. 322]

Van Valence te becomen zye ick geen hoop. Sommige seggen, dat het belegh opgebroocken is.

De hertogh van Savoye¹ gaet dobbel.

De coning² is wel te pas. Belooft aen hertogh Bernhard van Weymar³ vyer millioenen 's jaers⁴. Ick denck, hij meent, dat het nyet lang en sal duyren. Men spreeckt zeer van paix, doch men syet daerin nyet claer, dan dat de nuntius van den paus⁵ zeer arbeydt. Eenige seggen, dat men te Genua de handeling wil instellen. Engelant tracht, dat de Pals tegen Lotharingen magh werden gerestitueert. Soude meer effectueren, soo zij met eenige macht in zee de Spaignaerd vrese ofte schade aendeden.

Van mijnheer den rijcxcancellier⁶ heb ick advys, dat de cheurfurst van Brandenburgh⁷ ende de stadt van Brunswijck het exempel van den hertogh van Lunenburgh⁸ ende van Mecklenburgh⁹ volgende hebben aengenomen de Saxensche vrede¹⁰. Den coning ende cardinael¹¹ clagen zeer over de ontrouw van de Duytschen. Seggen evenwel, dat zij met Holland ende met Swede, soo Swede wil, de wapenen willen in handen houden tot tijdt, dat men becomt eene vaste vrede.

Mijn soon¹² sende ick nae mijnheer den rijcxcancellier, om mijne ende de publycke saecken. Ick sal Dideric¹³ hyer verwachten. Oock bij goede gelegentheyt de boecken ende papieren.

Vaert wel met alle de vrunden.

Den VII Novembris nyeuwe stijl XVI^cXXXV.

't Schijnt mijn oudste soon geen quade zin soude hebben om ter zee te reysen, soo hij eenige eerlijcke qualiteyt conde becomen. UE. werdt gebeden daerop wat te letten.

Dit geschreven hebbende, verstae ick, dat eenige lonten ende buscruyt angebracht zijnde in Valence de beleggers van het nemen despererende 't belegh hebben verlaeten. Oock verstae ick, dat in ons land gehandelt werdt van trefves, omdat de menees van den paus in 't stuck van de vrede aen d'onse suspect zijn.

Aen Rohan¹⁴ was vanwegen Spaignie door Clausel¹⁵ gesonden bij de reinemère¹⁶, gepresenteert de souveraineteyt van de Valteline ende Grisons, midts aen de Spaenschen den pas laetende, beyde de religiën vrij. Hij selff - Rohan -

1 Vittorio Amedeo.

2 Lodewijk XIII van Frankrijk.

3 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar.

4 In margine voegt Grotius toe: pro forme, in der daet 400^m croonen 's jaers.

5 Wellicht de extra-ordinarius nuntius van Urbanus VIII te Parijs, Giulio Raimondo Mazzarini (Jules Mazarin); vgl. no. 2343, p. 326.

6 De Zweedse rijkskanselier Axel Oxenstierna.

7 Georg Wilhelm, keurvorst van Brandenburg.

8 Georg, hertog van Braunschweig-Lüneburg.

9 Adolf Friedrich, hertog van Mecklenburg-Schwerin.

10 Zie betreffende de tussen Ferdinand II en Johann Georg van Saksen te Praag gesloten vrede V, p. 292 n. 1.

11 De Richelieu.

12 Cornelis, Grotius' oudste zoon, die bij zijn ouders te Parijs verbleef.

13 De derde zoon Diederik vertoefde om studieredenen in het vaderland.

14 Henri, hertog van Rohan.

15 Louis Clausel; zie no. 2291, p. 245 n. 3.

16 Maria de Medici; zij verbleef in de Zuidelijke Nederlanden.

[p. 323]

was versocht hem catholycq te maecken, maer aen Soubize¹ soude men gelt geven om Vrancrijck door de huguenooten te troubleren.

Den mareschal de Chastillon² comt wederom, nyet uytgerecht hebbende bij gebreck van volck. Galas³ is een mijl van Dieuse met 12^m te voet 16^m paerden. Eenige van sijn volck loopen tot bij Langres.

Ick en weet nyet, off ick uE. voor desen heb geadviseert, dat eenige voorslaen het hertoghdom van Limburgh te geven in récompense van de Pals.

1 Benjamin de Rohan, seigneur van Soubise (1583-1642), broer van Henri; hij was de zaak der hugenoten hartstochtelijk toegedaan. Na de val van La Rochelle begaf hij zich naar Engeland en stierf te Londen.

2 Maarschalk Gaspard de Coligny, graaf van Châtillon.

3 Matthias, graaf Gallas, bevelhebber in het leger van Ferdinand II.

Adres: Mijn heer Mijn heer Reigersberg, raedt in den Hoogen Raide in Hollant in Den Hage.

In dorso schreef Van Reigersberch: Broeder De Groot, den VII Nov. 1635 wt Paris.