Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 6

2361. 1635 november 22. Van N. van Reigersberch¹².

Mijn Heer,

Over drie dagen heb ick uEd. geadviseert¹³, dat ons neeff¹⁴ sondach lestleden hier is gepasseert, Godt wil sijn leytsman sijn.

Wt Constans¹⁵ kan ick wel mercken, dat de Aertbesiën¹⁶, soo toegemaeckt, niet seer smaeckelijck sijn. Felix¹⁷ doet voorsichtych, dat hij in tijts sorge draecht, want nu Otho¹⁸ wech is, sal Aelianus¹⁹ soo veel niet connen wtrechten. De Bloem-

12 Hs. Amsterdam, UB., coll. RK., M 6 h. Eigenh. oorspr. Niet ondertek. Tesamen met nos. 2338, 2340, 2347, 2350, 2355 en 2364 beantw. d. no. 2403. Gedrukt Rogge, Br. Nic. v. Reigersb., p. 227.

13 No. 2355.

14 Cornelis, Grotius' oudste zoon, op doorreis naar Duitsland.

15 Pseudoniem van Maria van Reigersberch.

16 Codenaam voor Zweden; Grotius heeft erboven geschreven: Swede.

17 Pseudoniem van Grotius.

18 Codenaam voor Pruisen; Grotius heeft erboven geschreven: Pruyssen.

19 Schuilnaam voor Petter Spiring Silvercrona; Grotius heeft erboven geschreven: Spierinck.

[p. 352]

cool¹ heeft oock sijn aemulos. Iovinianus² seyt dat te hebben connen mercken aen propoosten van Van den Honert³, die hem vraechde, off Iustinus⁴ oock van⁵ Sophi⁶ was ambassadeur⁷, ende hem redenen gegeven werden, waerom hij het most geloven, toonde hij verwondert te sijn, van Caius'⁸ volck contrari immers twijfelachtych daervan te hebben hooren spreecken.

Philemons⁹ saecken staen niet te beteren; daerom sal goet sijn, dat Constans' gesel¹⁰ hem wel stelle met sijn Neeff¹¹.

Van Serranus¹² spreeckt men niet meer off hij doot waer; off Aristoteles¹³ hem wederom levendych sal maeck[en], sullen wij sien; binnen acht dagen comt hij hier.

Cimon¹⁴ is noch met Alcaeus¹⁵ besych. Vindex¹⁶ is niet wel tevreden, doch doet tot noch toe daervan geen publycke demonstratie. De Latou¹⁷, dencke ick, sal maecken van de Endivie¹⁸ claer te wesen ofte eerst spreecken, als men siet, dat het daerop aencomt.

De Francfortse tijdyngen vandage over Amsterdam gecommen seggen, dat die van Ments met negenhondert mannen hebben overvallen Gustavusburch, daer dat inlagen ses hondert kaisersche, dewelcke sij meest alle hebben doot geslagen, de provisiën van wijn daerin gevonden in Ments gebracht. Die van Hanouw hadden een quartier, van de keysersche met een regiment beseth, opgeslagen, defenderen haer wel, presenteren haer op het Francfortse accoort den keyser¹⁹ over te geven; volck in te nemen toonen sij niet geresolveert.

1 Schuilnaam voor de Zweedse rijkskanselier Axel Oxenstierna; Grotius heeft erboven geschreven: Rijcxc.

2 Pseudoniem van Nicolaes van Reigersberch; Grotius heeft er ‘N. Reig.’ boven geschreven.

3 Rochus van den Honaert, die met Andries Bicker en Joachim Andreae namens de Staten bemiddeld had bij de totstandkoming van het bestand tussen Polen en Zweden; de woorden ‘van Van den Honert’ staan in de tekst in code: 114. 213. 323. 57.42.62.72.66.68. met de ontcijfering door Grotius erboven geschreven.

4 Pseudoniem van Grotius.

5 Dit woord staat in de tekst in code: 288. met de ontcijfering door Grotius erboven geschreven.

6 Codenaam voor Zweden; Grotius heeft er ‘Swede’ boven geschreven.

7 De woorden ‘was ambassadeur’ staan in de tekst in code: 2060.76. 70.61.11.27.1080.70.10.108.4. met de ontcijfering door Grotius erboven geschreven.

8 Codenaam voor Zweden; Grotius heeft erboven geschreven: Sweden.

9 Codenaam voor Zweden; Grotius heeft er ‘Swedens’ boven geschreven.

10 Pseudoniem van Grotius; boven Constans' heeft Grotius ‘M. Reig.’ geschreven.

11 Voor deze schuilnaam voor Frederik Hendrik zie J. Fox, Hugo de Groot en de Gravin van Hohenlohe-Langenburg in Nederl. Archievenbl. 1962 1^o afl., p. 40.

12 Schuilnaam voor Adriaen Reyniersz. Pauw, die te Parijs nog steeds vergeefs op zijn terugroeping wachtte; Grotius heeft erboven geschreven: Paeuw.

13 Codenaam voor Holland; Grotius heeft er ‘Hollant’ boven geschreven.

14 Codenaam voor Staten-Generaal; Grotius heeft erboven geschreven: St. Gen.

15 Codenaam voor bestand; Grotius heeft er ‘Treves’ boven geschreven. Vgl. no. 2355, p. 343 n. 5.

16 Codenaam voor Frankrijk; Grotius heeft er ‘Vranckrijck’ boven geschreven.

17 Codenaam voor Frankrijk; Grotius heeft erboven geschreven: Vr.

18 Schuilnaam voor Frederik Hendrik; Grotius heeft erboven geschreven: Pr. van Or.

19 Ferdinand II.

[p. 353]

Desen middach heb ick gesien een brieff van monsieur Caluwaert¹, garnisoen houdende binnen Maestricht; adviseert, dat de gevangenen bij de Fransoisen in de bataille van Avennes, op prins Thomas² verovert ende in die stat binnen een commanderie bewaert, door een muyr wt de plaetse, daer sij in waren gesloten sijnde gebroocken, daer hulpe hebben gevonden bij den coster³, die haer sleutels van alle sloten heeft gesubministreert ende door de kercke op de strate heeft gebracht, alwaer soo goede guides, daertoe geapposteert, hebben gevonden, dat sij, sonder van yemant te wesen gesien, wt de stat sijn geraeckt door een passage op een cleyn rivierken, genaemt le Iact, daer een ijser traille was, doch niet tot aen het water toe, ende tusschen de traille ende de gront was ontrent twee voet spacie; hebben haer plat nedergeleyt, sijn een voor een tusschen de traille ende de gront door het water gecroopen ende hebben buyten de stat gevonden personen, die op haer pasten, die deselve hebben gebracht in een stat van den viant, soo den naem (mij) is vergeten, Nueille, waar sij op den middach sijnde gearriveert de stat eerst door het lossen van het canon daervan is geadviseert. Dit heele beleyt is gebrouwen, soo men schrijft, bij de geestelijcke, ende mach dienen tot preadvertentie, datter niet erger op en volge.

Een dach geleden heb ick mij geïnformeert, off een seeckerder off corter wech tot bestellen van de brieven was te vinden, doch wert mij geseyt geen andere te sijn als over Zeelant, die mons.^r Billiant⁴ gebruyckt. Dat traech overcommen is bij faulte van scepen ende contrari wint. Ick sal geen occasie versuymen van schrijven, verwachte uEd. van gelijcke sal doen. Bidde om mijn gebiedenisse.

Desen 22 Nov. 1635.

Diogenes' man⁵ bewaert Manlius'⁶ plaetse, niemant anders. Nomadum more vivitur, nemo ubi audit neminem⁷.

1 Jhr. Levin de Sassigny gezegd Caluart; vgl. over hem Van Reigersberchs brief aan Grotius van 28 juni 1638 bij Rogge, Br. Nic. v. Reigersb., p. 481 v.

2 Tommaso Francesco van Savoye, prins van Carignano; ter zake vgl. no. 2137, p. 14.

3 Niet geïdentificeerd.

4 Jason Bijlandt; zie over hem III, p. 11 n. 3.

5 Schuilnaam voor Jacob Cats; Diogenes is een codenaam voor Dordrecht met de betekenis door Grotius erboven geschreven. Het woord ‘man’ staat in de tekst in code: 929. met de ontcijfering door Grotius erboven geschreven.

6 Adriaen Reyniersz. Pauw; vgl. no. 2301, p. 260 n. 3.

7 Vertaling van Euripides, Cycl. 120: Νομάδες͘ ἀϰούει δ᾽ οὐδὲν οὐδεὶς οὐδενός.

Adres: Mevrouw Mevrouw De Groot Tot Paris.

In dorso schreef Grotius: 22 Nov. 1635 N. Reig.

En op de adreszijde: Rec. 17 dec.