Algemeen letterkundig lexicon
(2012-....)–Anoniem Algemeen letterkundig lexicon–
Auteursrechtelijk beschermddistichonEtym: Gr. di- = twee; stichos = versregel. In het algemeen, een strofe of gedicht bestaande uit twee regels. Zie ook couplet. In de antieke metriek (metrum) een strofevorm bestaande uit een dactylische (dactylus) hexameter en een dactylische pentameter. Deze werd vaak in het epigram gebruikt, en vooral in de elegie, waaraan het distichon trouwens zijn volledige naam (elegisch distichon) ontleent. Het elegisch distichon werd ook in de Duitse Klassik (Klopstock, Schiller, Goethe, Hölderlin) veel gebruikt. Bekend is Schillers memo-vers ‘Das Distichon’: Im He/xameter / steigt des / Springquells / silberne / Säule /, In de Nederlandse letterkunde is het genre veelvuldig beoefend, o.a. door Huygens, Staring, De Genestet en C. Vosmaer. Een voorbeeld van het distichon als afzonderlijk gedicht is ‘De belijdenis’: Werelden wentlen rondom, en in ons wentelt een wereld. Een ander voorbeeld, uit de ‘Kleengedichtjes’ van G. Gezelle: Het bloed des volks roept: Vlaamsch! Soms vormt het distichon het onderdeel van een groter geheel, bijv. in een gedicht dat compleet uit disticha is opgebouwd, zoals Verwey’s ‘Natuur en verbeelding’ (Oorspronkelijk dichtwerk, dl. 2, 1980, p. 676). Vaak wordt het distichon als puntdicht gepresenteerd, zoals dat ook dikwijls het geval is met het kwatrijn. Op basis van het aantal verzen spreekt men zo ook van tristichon (drie), tetrastichon (vier), pentastichon (vijf), enz. Lit: M. Seyffert, Palaestra Musarum: Materialen zur Einübung der gewöhnlicheren Metra und Erlernung der poetischen Sprache der Römer I: der Hexameter und das Distichon (1864) • M.F. Fresco, 'Een onbekend distichon van Dèr Mouw' in Spektator 5 (1975-1976) 5, p. 389-394 • E. van Boven & G. Dorleijn, Literair mechaniek. Inleiding tot de analyse van verhalen en gedichten (1999), p. 117-118.
|
|