Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 12

5511. 1641 december 21. Aan L. Camerarius.¹

Illustris domine,

In re marescalli Hornii² nihil est, quod a Gallia desideremus. Sed a Bavaro quid responsum sit, nondum cognovimus.

Exercitus tam validus, quam nunc est Suedicus post adventum Torstensonii,³ hyemem inertem non patietur. Itaque videtur res ad praelium spectare. Nam ad obsidiones minus aptum est hoc anni tempus. Cum magnus cancellarius ad pacis negotium filium suum⁴ miserit, puto eum in spe aliqua esse pacis adipiscendae. Galli quantum poterunt nectent moras. Goslariae colloquia⁵ puto nondum esse abrupta. Verum rex Galliae non desinet et landgraviae praestare quae debet et Lunaeburgicos accendere. Rex, Deo sit gratia, firma nunc est valetudine, cardinalis mediocri et tuetur eam quibus potest modis, de quo dici forte posset

debet multas hic legibus aevi

Ante suam mortes.⁶

Periisset pridem, si quid in coelo valerent quae Madritii et Viennae fiunt preces.

1 Copie Uppsala, UB, E 388a, 311. Gedrukt Epist., p. 700 no. 1544. Geciteerd in vert. Brandt-Cattenb., Leven II, p. 280.

2 Gustav Karlsson Horn (no. 5264 n. 1).

3 Lennart Torstensson (no. 5176 n. 4) was eind november bij het leger aangekomen.

4 Johan Oxenstierna was eind oktober te Stralsund geland.

5 Te Goslar confereerden sinds 7 oktober onderhandelaars namens de keizer en de hertogen August, Friedrich en Christian Ludwig van Braunschweig-Lüneburg.

6 Lucanus, Pharsalia II, 82-83.

[p. 681]

Dux Carolus⁷ apertus iam hostis est Galliae et Guisio, cuius bona hic rex partim possidet, partim elargitur, dat annua Hispanus ducenta scutatorum millia, reginae autem Galliae matri⁸ tertio quoque mense XX eiusdem pecuniae millia. Videtur Guisius etiam hoc cum domus suae principe⁹ commune habere, quod matrimonii est desultor. Itaque Anna Mantuana Bruxellas it, ut eum sibi vindicet contra novam nuptam. Stella¹⁰ quae agit clam habentur. Palatini¹¹ res ab Angliae decretis pendent. Sed dolens intelligo durare motus Hybernicos et eas esse vires, quae non facile opprimi possint, tum vero dissidia seri in parlamento ipsumque plebeium ordinem studiis scindi. Regina vero Angliae dolet abstrahi a se liberos suos¹² neque ad conspectum suum nisi sub custodibus admitti. Princeps Robertus¹³ eorum, quae gerentur, ita erit spectator, ut peiorem fortunam metuendam non habeat, meliorem sperare possit.

Aira defensa fuit quamdiu potuit et magno hosti constitit.¹⁴ Hohentwilae obsessi feliciter erumpunt, obsessores in locis eminentibus machinas locant. Erlachius¹⁵ re infecta domum rediit. Granseius¹⁶ damni aliquid accepit; it in comitatum Burgundiae, Lamboius¹⁷ Mosam versus. Sperant autem Galli se et Perpiniano et Salza potituros per famem, cui causam datura sit Arzilleriana ista quam marescallus Bressaeus¹⁸ facit munitio. Dubito tamen. Pro Catalania autem magni fiunt paratus.

Tota Italia laborabit, ut Parmensis¹⁹ negotium ad pacem deveniat. Transamasanum comitem²⁰ sponsalia ista bono ponent loco. Sed de cooptando eo comitatu in Fedus Batavicum difficile est negotium.

Elector Brandenburgicus²¹ eius est aetatis, ut de nuptiis cogitare et possit et debeat. Si rectores nostri reginam nostram ei vellent in matrimonium collocare, Suedici regni potentia a mari Balthico per Germaniam ad Batavorum viciniam se extenderet magnamque haberet auctoritatem et in Imperio et in Polonia et in toto orbe terrarum. Sed haec Deo et iis, quorum res in manu est, permittenda sunt.

Deus igitur et haec in bonum christiani orbis gubernet et pacem det et ill. Dom. vestrae omnia prosperrima.

Ill. Dom. vestrae perpetuae observantiae debitor
H. Grotius.

7 Karel IV, hertog van Lotharingen.

8 Maria de' Medici.

9 Henri de Lorraine, hertog van Guise, was op 11 november 1641 te Brussel getrouwd met Honorée de Glymes, nadat hij Anna Gonzaga (no. 5218 n. 15) in de steek had gelaten. Ook zijn verwant Karel IV van Lotharingen had zijn vrouw, Nicole van Lotharingen, in de steek gelaten.

10 Johannes Tilmanus Stella, vertrouweling van Richelieu (no. 5283 n. 3).

11 Karl Ludwig van de Palts.

12 De prins van Wales en Mary, James, Elizabeth en Henry Stuart.

13 Ruprecht van de Palts.

14 Aire had zich op 7 december overgegeven.

15 Johann Ludwig von Erlach, goeverneur van Breisach (no. 4994 n. 15).

16 Jacques Rouxel de Médavy, graaf van Grancey (no. 5323 n. 11).

17 Wilhelm, baron van Lamboy (no. 5005 n. 12).

18 Urbain de Maillé, markies van Brezé, maarschalk van Frankrijk (no. 5142 n. 16), versterkte Argelès in de Roussillon.

19 Odoardo Farnese, hertog van Parma.

20 Ulrich II, graaf van Oost-Friesland; zie ook no. 5489 n. 5.

21 Friedrich Wilhelm, keurvorst van Brandenburg, de latere ‘Grote Keurvorst’.

Lutetiae, XXI Decembris MDCXLI.

Lamegi episcopus,²² legatus Portugalliae regis, nocte post II Decembris Romam intravit.

22 Dom Miguel de Portugal, bisschop van Lamego (no. 5028 n. 6), was in de nacht van 20 op 21 november in Rome aangekomen.

[p. 682]

Divertit apud legatum Galliae.²³ A pontifice nulli ei honores habiti;²⁴ sed vidit clam cardinalem Antonium.²⁵ Veneta cum Turcis controversia durat. Muniunt Hispani et princeps Thomas in Italia Astam, Eporediam, arcem Galiani.²⁶ Lamboiani milites LX a Gallis, qui in Bassea, partim caesi, partim capti sunt.

23 François Du Val, markies van Fontenay, genaamd Fontenay-Mareuil (no. 5119 n. 34).

24 De copie te Uppsala geeft: Pontifex nullos ei honores habet.

25 Antonio Barberini.

26 Asti, Ivrea en Galliano.