Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 12

[p. 330]

5218. 1641 juni 8. Aan W. de Groot.¹

De re Petri² scribet ad te uxor aut ego, ubi a senatore Reigersbergio literas eiusdem argumenti³ acceperimus.

Gaudeo, quod Graswinckelio⁴ locutus es de quibus mandaveram. Scribae Spiringiani⁵ errorem libenter excuso, modo ne in morem transeat. Sed norit in ipsa ad me epistola nullum fuisse Excellentiae titulum. A subscriptione si in totum abstineatur, non offendar. Solet id fieri inter eos, qui manum cognoscunt et si intercipiantur literae, nolunt sciri a quo veniant. Observanda mihi sunt quae hic valent, ubi titulus Excellentiae legatorum regiorum est proprius. A D. Spiringio esse, quod D. Crusius⁶ me non ex more salutaverit, non dixi. Sed videram omnes Suedos mutasse loquendi genus. Ea occasione dixi D. Hambraeo⁷ venisse ad me etiam literas a D. Spiringio paullo aliter quam solebant scriptas; arbitrari me aliquid subesse a Batavis, praesertim cum viderem Batavos nec ad me scribere ut oportet nec me alloqui ut oportet; quos propterea a domo mea excludo, ne regno iniuria fiat. Melius enim, si id ex usu esset Suediae, aufferretur mihi legatio quam in me initium fieret eius dehonorandae cum dedecore regni et futurorum post me legatorum. Nos hic per omnia principum et locum et nomina tenemus. Non debet quod mihi depositi iure creditum est, per me deterius fieri. Hoc rogo, D. Spiringius ut ab homine dignitatis Suediae amantissimo ipsiusque amicitiam plurimi faciente profectum interpretetur. Si norim, quomodo ipse ad se inscribi ac subscribi literas velit, non deflectam a postulatis. Volo enim illi in aequis omnibus me aptare. Rogo vicissim me patiatur ea agere, quae ratio muneris hoc quidem loco exigit. Nam in Germania paullo aliter se rem habere non ignoro, sicut etiam libenter agnosco in D. Salvio⁸ - seposita legatione quam habemus parem - multa esse quae in me desiderantur. Et tamen ego a regina ad regem sum missus. De superscriptione aut in exteriori aut in interiori epistolae parte nihil queror. D. Crusio nunquam de titulis locutus sum. Sed nihil novi, si mei sermones aliter quam fuere habiti aut ad D. Crusium aut a D. Crusio ad D. Spiringium perlati sunt. Pransus, postquam haec scribere coepi, est apud me D. Crusius. Excusavit ignorantiam moris in Gallia. Viximus inter nos comiter, ut decet. Video autem nullam fuisse in ipso culpam nec in Spiringio, sed in ephoro Crusii,⁹ qui ad prandium a me vocatus non venit; quod miror. Sed haec cum cura distribue. Sunt hic cognati magni cancellarii,¹⁰ qui plus honoris D. Crusio quam sibi deferri non ferunt.

Scripsit soror quondam nostra Blonckia¹¹ librum de Viduitate perutilem. Eum edere placet haeredibus. Ego, quo liber prodiret amplior, verti tres Tertulliani tractatus, unum Ambro-

1 Gedrukt Epist., p. 921 App. no. 550. Geciteerd in vert. Brandt-Cattenb., Leven II, p. 298. Antw. op no. 5200; beantw. d. no. 5235.

2 Grotius' tweede zoon, Pieter.

3 Ontbreekt.

4 Dirck Graswinckel (no. 5200 n. 8).

5 Petter Spiring Silvercrona, resident en raad van financiën van Zweden in Den Haag (no. 5000 n. 1), wiens brief dd. 16 mei 1641, no. 5173, waarschijnlijk op onjuiste wijze was geadresseerd; zie ook supra nos. 5188, postscriptum, 5195.

6 Vermoedelijk Lars Jespersson Kruus (no. 5132 n. 3).

7 De Zweed Jonas Hambraeus (1588-1672), extraordinaris professor oosterse talen te Parijs en eerste predikant van de lutherse kapel aldaar; vgl. J. Pannier, Jon. Hambraeus [= BSHPF 62(1913), p. 289-340].

8 Johan Adler Salvius, Zweeds ambassadeur te Hamburg (no. 5001 n. 1).

9 De hofmeester Johan Weidenhain; vgl. dl. X-XI, Register i.v. Vanaf 1645 zou hij Zweeds resident in Danzig zijn; vgl. P. Sondén, Oxenst. brefv. och handl., p. 250.

10 Deze verwanten zijn niet geïdentificeerd.

11 Grotius' schoonzuster Suzanna van Reigersberch (†1 februari 1640), weduwe van Anthonie Bloncke (†1622); vgl. Nagtglas, II, p. 483. Haar traktaat over de weduwstaat is niet teruggevonden. Zie ook, infra no. 5263, Grotius' epitaphium op haar, dat wellicht is geschreven om in de uitgave van het traktaat te worden opgenomen.

[p. 331]

sii, duos Chrysostomi, tres Hieronymi eiusdem argumenti in sermonem Belgicum.¹² Ita poterit fieri iustum volumen in quarto. Quod velim edi characteribus quam optimis, quales fuisse memini illos Hagienses, quibus edita olim est oratio a me Amstelodami habita.¹³ Si qui nunc eam typographiam possident velint, posset ad eos mitti omnium exemplar. Si quid est, cur isthic id minus fieri possit, videbimus, an in Zelandia hanc rem curare possit rationalis Reigersbergius.¹⁴ Sed ibi typi minus erunt elegantes.

Quid Spiringius in Suediam scribi curet non multum ego curo gnarus pleraque eius ibi non intelligi. Qui cum Spiringio agendum habet et cum aliis eius fervoris hominibus, ostendere debet ita se eius amicitiam expetere, ut non nimis sit sollicitus si et carere cogatur, praesertim cum pecunias non det et alia dare non possit.

Aira premitur a Gallis. Hispani, quanquam aliquid militis induxere, de liberanda ea desperant. Itaque Vinsium muniunt in proximo, ut pro Aira sit. Nunc Mantuana¹⁵ apud Guisium ducem sponsum suum Sedani est. Dux Bulionius in aperto est. Habet sex millia. Galli castella quaedam faciunt ad Sedanensium excursus prohibendos.

Tibi obligatissimus frater
H. Grotius.

12 De vertalingen, geschreven in Grotius' hand, zijn nog in 1842 gesignaleerd als privébezit van de Leidse hoogleraar H.W. Tydeman. Vgl. H. Vollenhove, Broeders gevangenisse (BG no. 1256), p. 239 n. 1, waar ook de voorrede op het traktaat van Suzanna van Reigersberch is afgedrukt. Zie nog Grotius' mening over de weduwstaat in zijn Annotationes ad libros Evangeliorum (BG no. 1135), ad Lc. 2:36. Vgl. over Tydeman (1778-1863), NNBW II, kol. 1461-1464.

13 Verhael van de heeren joncker Adrian van Mathenes ..., Hugo Muys van Holy ..., Gerrit Jansz. van der Eyck ..., meester Hugo de Groot ... ende Willem Pieterssz. Hases ..., bij de ... Staten van Hollandt ende West-Vrieslandt, in hare vergaderinge gehouden in Aprili sesthienhondertsesthien gedeputeert om de E. heeren burgemeesteren ende raden der stadt Amsterdam te onderrichten van de oprechte intentie van haer Mog. Ed. tot conservatie van de ware christelijcke gereformeerde religie ..., in 's-Gravenhaghe, bij Hillebrant Jacobssz, ... anno 1616 (BG no. 844). De drukkerij van Hillebrant Jacobsz. van Wouw was sinds 1621 in handen van zijn weduwe, Machtelgen Aelbrechts van Leuningen (no. 5168 n. 22).

14 David van Reigersberch (± 1591-1658), rekenmeester van Zeeland te Middelburg, een broer van Maria; vgl. Nagtglas, II, p. 482.

15 Anna Gonzaga (1616-1684), dochter van Carlo I Gonzaga (1580-1637), hertog van Mantua. De hertog van Guise huwde echter in november 1641 te Brussel Honorée de Glymes; vgl. NBG XXI, kol. 235-238; XXII, kol. 792.

Lutetiae, 8 Iunii 1641.