Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 12

5283. 1641 juli 20. Aan L. Camerarius.¹

Illustris domine,

Praelium nostris felix fuisse ad Wolfenbuttelam² video omnes literas consentire. Restat discamus, quae praelii eius consequentia fuerint.

Galli Stellam³ Ratisbonam misere. Putant imperatorem non alienum esse a pace aut induciis, quia pecunias nec Hispanus habet nec dare vult Bavarus nec abest a Turca metus, cui avertendo quidam ab imperatore missus est Constantinopolim.

Dux Longavillanus⁴ omissa cogitatione de itinere in Germaniam - nam et cohortes eo

1 Copie Uppsala, UB, E 388a, 290. Gedrukt Epist., p. 683 no. 1507.

2 Op 29 juni 1641.

3 Johannes Tilmanus Stella de Morimont (†1645), afkomstig uit Zweibrücken, vertrouweling van Richelieu. Zie over zijn bezending naar de rijksdag te Regensburg K. Bierther, Regensb. Reichstag, p. 266 n. 81. Vgl. voorts C.M. Schulten, in: Lias I(1974), p. 129-155; APW I, p. 55 en II B, p. 469 n. In september-oktober 1641 bevond hij zich te Basel; vgl. E. Rott, Hist. représ. dipl. V, p. 435vv.

4 Henri d'Orléans, hertog van Longueville, was weduwnaar van Louise de Bourbon (†1637), zuster van de graaf van Soissons.

[p. 408]

destinatae missae sunt alio - privatim rem fecit accepta a rege successione in bona comitis Suessionensis; quae liberalitas ipsi solatio erit adversus negatam ei corporis huc travectionem. Lugetur mortuus a propinquis, non a rege, regina eorumve comitatu. Non tamen cum ipso partes interiere, quorum se caput facere dicitur dux Lotharingus; adiunxisse autem se Vindocinensis cum filiis et Valetta.⁵ Capto Doncheriaco nunc Mousono imminere dicuntur. Illud vero maxime miror vulgare eos certos se esse ab imperatore et Hispano bonam pacem obtineri posse, quasi ea res ipsorum sit arbitrii.

Marescalli Castilionaei filio⁶ rex cohortem dedit Pedemontanam. Ipse imperium in exercitum, qui brevi futurus speratur ad XVIII millia, habebit, sed pariter cum Bressaeo.⁷ Principes illi ad XX habent millia. Et vili nunc vivitur Sedani. Expilarunt enim eius loci milites Cassinam et Montem Dei,⁸ muniunt Chemeriacum, cursitant late. Ad Airam longius quam putabatur obsidio trahitur bona tamen cum spe, captis quae extra fossam sunt.

Ex Catalania vero laeta audimus terra caesos multos Hispanorum, mari mersas naves quinque longas, ustas totidem. Sed et auxilia pedestria venisse dicuntur Taragonam, ita ut iam defendatur a VII millibus peditum, equitibus bonis mille et quingentis. Et classis Fernandini⁹ aucta est ad XL naves longas, minores alias. Exspectat vero alias naves a Gadibus XVIII, a Carthagine XXII, quae eo a Neapoli venere.

In Gingibachium conatus non successit Erlachio,¹⁰ opponit se ei Gillo Hasius.¹¹ Circa Bernam rustici ad opus redeunt. Badae Helvetiorum conventum¹² in studia distrahunt praesentes legati, hinc Galliae, inde Hispani et imperatoris.¹³

Significavit et mihi princeps elector¹⁴ propensa in se parlamenti Anglicani studia. Sed quamdiu Angli, Scoti, Hyberni dissidiis colliduntur ac praeterea ipsi inter se Angli, nihil de copiis ipsi dandis definiri poterit nec, quamdiu id non fit, ad aequa impelli Bavarus. Fertimbautius¹⁵ autem, ut audio, strenue in id laborat, ut parlamento tollat conceptum de Gallia metum. Elector autem nuptiis¹⁶ nullam, quantum intelligere potui, attulit moram, nisi quod oravit, ut si fedus cum Batavis fieret, sui in eo haberetur ratio.

Molina¹⁷ apud Rhaetos militem pro Hispano scribit; pro Gallia miles exire non sinitur.

Non tantum in Danica ista controversia, verum etiam cum iis, quas cum Anglis de commerciis multas habuere Batavi, utuntur pactis cum domo Burgundica olim factis habetque id aequi speciem, non tantum quia bonam partem possident eorum, quae principes Burgundi tenuere, verum et ob id, quod in pactis non principum tantum, sed et populorum fit mentio.

5 César, hertog van Vendôme (no. 5029 n. 17), zijn zoons Louis de Vendôme, hertog van Mercoeur, en François de Vendôme, hertog van Beaufort, en Bernard de Nogaret, hertog van La Valette (no. 4996 n. 6).

6 Gaspard IV de Coligny (1620-1649), markies van Andelot, hertog van Châtillon; nadat hij onder zijn vader, de maarschalk van Châtillon (no. 5119 n. 3), bij La Marfée had gevochten, kreeg hij op 24 juli 1641 het regiment Piedmont. Vgl. DBF VIII, kol. 803v.; Tallemant, Historiettes (ed. A. Adam) II, p. 105.

7 Urbain de Maillé, markies van Brezé (no. 5142 n. 16).

8 Cassina, elders gespeld: Calcina, no. 5284, of Cossine, no. 5285, en Mont-Dieu.

9 García de Toledo y Osorio, markies van Villafranca, hertog van Fernandina.

10 Johann Ludwig von Erlach, goeverneur van Breisach (no. 4994 n. 15).

11 Gilles de Haes, Vlaming in keizerlijke dienst (no. 5041 n. 20).

12 Landdag te Baden (30 juni-23 juli 1641).

13 Resp. Jacques Le Fèvre de Caumartin (no. 5015 n. 5), Diego de Saavedra y Fajardo (no. 5239 n. 6) en Anselm von Fels (no. 5227 n. 12).

14 Karl Ludwig van de Palts.

15 Jacques d'Estampes, markies van La Ferté-Imbault, Frans ambassadeur in Engeland (no. 5020 n. 22).

16 De bruiloft van Willem II en Mary Stuart, de ‘Princess Royal’, op 12 mei 1641.

17 Vermoedelijk Jakob Molina (no. 5035 n. 8).

[p. 409]

Schmalchium¹⁸ in Poloniam ivisse etiam mihi dicunt qui hic sunt Suedi. Marescallum Hornium¹⁹ doleo retro ductum in Bavariam. Sed medebitur ei rei fedus Suedorum cum Gallis,²⁰ quod prope consummatum est.

Dum mari pugnatur commeatus quidam Taragonam advenere. Rumor est, sed incertus, de adventu classis Americanae Hispalim. Deteguntur quotidie consilia cum comite Suessionensi communicata per Normanniam, Aquitaniam, Languedociam.

Ill. Dom. vestram eiusque familiam Deus sospitet et nobilissimo filio²¹ felicem det itum ac reditum.

Ill. Dom. vestrae perpetuae observantiae debitor
H. Grotius.

18 Peter Abel Schmalz, voormalig secretaris van Axel Oxenstierna (no. 5249 n. 13).

19 Gustav Karlsson Horn (no. 5264 n. 1) was eind juni uit Lindau naar Beieren teruggebracht.

20 Het verdrag tussen Frankrijk en Zweden was in juli 1641 vernieuwd. Een clausule betreffende Horn was er echter niet in opgenomen.

21 Joachim IV Camerarius (no. 5026 n. 9) reisde naar Zweden.

Lutetiae, 20 Iulii 1641.

Bovenaan de brief in de copie te Uppsala: Redd. Leidae, 17/27 Iulii.