Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 12

5390. 1641 september 28. Aan A. Oxenstierna.¹

Excellentissime et illustrissime domine,

Mitto decretum parlamenti Parisiensis,² quo supprimitur bulla papae ecclesiasticis regni huius pecunias conferre ad belli huius usum vetans, quod legibus regni esse contrarium iudicavit idem parlamentum.

Dedita fuit Bapalma XVIII mensis huius. Praefectus qui fuerat³ et praesidiarii aliquousque a Gallis deducti sunt. Postquam Galli isti ab iis abierant, Sampreulius,⁴ Atrebatum praefectus, illos invasit captivosque fecit colludente, ut creditur, ipso Bapalmae praefecto, qui Hispanis se credere non audet, ideo quod deditionem propere fecit acceptis, ut fama est, pistoriensium quinquaginta millibus. Eadem illa die XVIII ad exercitus sub Milleraio⁵ adventum Hispani castra, quae ad Basseam habebant, deseruere. Lamboius⁶ auxit exercitum ad Airam, partem autem suorum ad urbem Insulas misit.

Paullo ante, id est XV, in comitatu Burgundiae oppidum et arx Ionvilla dedita sunt comiti Granceio,⁷ qui regiis ibi copiis praeest digresso Nanciacum Halerio,⁸ cuius uxor iussa est huc venire cum militibus e praesidio aliquot, qui duci Carolo⁹ favere credebantur. Is dux desiderat privatus vivere centurias duas ad sui custodiam habiturus, reliquum sui militis traditurus regi, et putatur assensurus rex, si ita Lamottam nimis festine duci traditam recuperare possit.

Conisum in Pedemontano tractu verberato et suffosso cuniculis vallo et parata iam oppugnatione Harcurtio¹⁰ se dedidit XII mensis huius.

1 Copie Dresden, Sächs. Landesbibl., C 61, 46; copie Leipzig, UB, ms. 2633. f. 101. Gedrukt Oxenst. Skrifter 2. afd., IV, p. 158 no. 396.

2 Zie no. 5374 n. 13.

3 De sieur de Laurette.

4 François de Jussac, sieur de Saint-Preuil (no. 5273 n. 12).

5 Charles de La Porte, hertog van La Meilleraye (no. 5101 n. 7).

6 Wilhelm, baron van Lamboy (no. 5005 n. 12).

7 Jacques Rouxel de Médavy, graaf van Grancey (no. 5323 n. 11).

8 François de l'Hospital, sieur du Hallier, Frans militair goeverneur van Lotharingen (no. 5083 n. 25). Zijn vrouw was Charlotte des Essarts (± 1580-1651), eerder maîtresse van onder meer Louis de Lorraine (1575-1621), hertog van Guise; vgl. NBG XVI, kol. 440.

9 Karel IV, hertog van Lotharingen.

10 Henri de Lorraine, graaf van Harcourt, Frans opperbevelhebber in Noord-Italië (no. 5054 n. 3).

[p. 542]

Marescallus Breszaeus¹¹ in Catalaniam it, ut labascentes Barcinonensium firmet animos, quam ad rem etiam Motta Hodincurtius¹² quosdam suorum in eam misit urbem. Princeps Condaeus eiusdem Mottae Hodincurtii exercitum parte militis, quem secum habet, auxit. Dicitur et novo itineri parari classis, quae Massiliam redierat, et marchio Breszaeus¹³ e Portugallia per fretum Gaditanum venire in Mare Internum, ut isti classi se adiungat. Ego tamen, quid procellosa anni tempestate adventante magni facere possit, non video.

Noierium,¹⁴ qui apud ecclesiasticos omnes et apud regem ipsum in magna est opinione pietatis et sanctimoniae, amovere videtur velle cardinalis ab arcanis regiis dato ei Remensi archiepiscopatu, qui per damnationem Guisii vacat.

Deus [etc.]

Lutetiae, XVIII/XXVIII Septembris anni MDCXLI.

Controversia orta inter papam et ducem Parmensem,¹⁵ quod is dux in ducatum de Castro, feudum ecclesiae, militem introduxisset ac munimenta ibi fecisset sine papae permissu, iam in proelium erupit Parmensibus improsperum. Parmensi auxiliator est Ethruscus, papae Hispanus suam obtulit opem.

Comes Guichius,¹⁶ propinquus cardinalis, factus est marescallus Franciae imperatque nunc exercitui per morbum Milleraii. Est is exercitus XXXV millium. In Bassea praesidium Galli posuere ad bis mille.

Harcurtius tentat Monticalvum eximere obsidioni coeptae a principe Thoma. Classis Hispanica ab ora Catalaniae sub Maioricam se recepit, exercitus ad Tarragonam est, Gallicus exercitus ad Valles relicto Constantinae¹⁷ praesidio.

11 Urbain de Maillé, markies van Brezé, maarschalk van Frankrijk (no. 5142 n. 16).

12 Philippe, graaf van La Mothe-Houdancourt (no. 5060 n. 16).

13 Jean Armand de Maillé, markies, later hertog van Brezé (no. 5103 n. 9).

14 François Sublet de Noyers, Frans staatssecretaris van oorlog (no. 5093 n. 14).

15 Odoardo Farnese, hertog van Parma.

16 Antoine III de Gramont, graaf van Guiche (no. 4996 n. 16).

17 Resp. Valls en Constantí nabij Tarragona.

Bovenaan de brief in de copie te Leipzig: Argumentum. Bulla papae ecclesiasticis pecunias ad usum belli conferre vetans a parlamento supprimitur. Bapalmae occupatio plenius describitur. Lotharingus privati vitam vivit. Conisa occupata. Noierii a cardinali facta remotio. Controversia Parmensis cum pontifice ducatum de Castro concernens.