Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 9

3586. 1638 mei 21. Aan Willem de Groot¹⁰.

Binis tuis literis, frater optime, responsum debeo datis 25 Aprilis¹¹ et 10 Maji¹².

10 Gedrukt Epist., p. 877; gedeelt. in vert. in Brandt-Cattenb., Leven II, p. 170. Antw. op nos 3546 en 3572.

11 No. 3546.

12 No. 3572.

[p. 301]

Accepi per Vickefordium¹ et imagines et libros. Scribam Vondelio², Vossio³, Salmasio⁴, Corvino⁵, ubi primum erit otium: nunc enim plurimis negotiis destringor.

Vondelii tragoedia egregiam habet οἰϰονομίαν et bene dilecta historia est ad urbis florentissimae laudem; multumque ei debeo quod perennaturum opus meo inscripserit nomini. Gaudeo et actam placuisse populo.

Iunio⁶ quoque gratias agam pro eruditionis plenissimo libro⁷.

Heinsii juvenis⁸ poëma⁹ multum habet ignis paterni et gaudeo viri magni obtingere tanti spiritus filium. Ad patrem¹⁰ scribere decreveram, ubi rediret Bommelius¹¹, cui ad me literas dederat.

Salmasii librum¹² percurri. Est, ut dicis, multae lectionis plenus. Miror, quod non sua disponat ordinatius. Saepe difficile est ipsum sibi concillare, saepe πϱὸς τ᾽ ὄνομα διαλέγεται, ut cum tam operose refellit vocem voluntarii, quod ego de jure divino non naturali utilitatis causa usurpaveram, quasi non et Cicero dicat voluntarium facinus et alibi voluntarium opponat necessario. Deo liberum erat hominem non condere. Condito homine, id est natura ratione utente et ad societatem eximiam conformata necessario probat actiones tali naturae consentaneas, contrarias improbat. At multa alia non necessario aut jubet aut punit, sed quia ita ipsi visum. Quo alio nomine melius designari potuerit jus illud, quod non positam hominis naturam immutabiliter sequitur, sed ita, ut voluntas divina libera interveniat, equidem non video. Multa sunt in eo libro paris ϰόμματος. Heinsii παϱάφϱασιν Politicon Aristotelis¹³ saepe exagitat, interdum et versionem Andronici¹⁴, quae est melior. Puto habere eum causas et in re et in homine. Mercatura, ut a multis exercetur solo compendii privati studio, nulla boni publici cura, habet forte, quod a foenebri avaritia non multum distet. Sed quid hac de re tota sentiam, ubi ad ipsum scripsero, ad te transmittam.

Corsellii liber¹⁵ super disputationes Molinaei¹⁶ cum Capitone¹⁷ et Thauma-

1 Joachim de Wicquefort.

2 Joost van den Vondel had Grotius zijn Gijsbrecht van Aemstel opgedragen; zie VII no. 3209. Voor Grotius' brief aan Vondel zie men no. 3602.

3 Gerardus Johannes Vossius; zie no. 3603.

4 Claude Saumaise -Salmasius-, klassiek filoloog te Leiden; zie no. 3600.

5 Johannes Arnoldi Corvinus te Amsterdam, bij wie Pieter de Groot in huis was geweest. Voor de brief aan Corvinus zie no. 3595.

6 Franciscus Junius Jr.

7 Zie no. 3546, p. 233 n. 7.

8 Nicolaes Heinsius.

9 Zie no. 3546, p. 233 n. 11.

10 Daniel Heinsius.

11 Henricus van Bommel.

12 De Vsvris Liber, Clavdio Salmasio auctore. Lvgd. Batavor. Ex Officina Elseviriorum MDCXXXVIII.

13 ΑΡΙΣΤΟΤΕΓΟΥΣ ΠΟΔΙΤΙΚΩ῀Ν ΒΙΒ. Θ. Aristotelis Politicorvm Libri VIII. Cum perpetua Danielis Heinsii in omnes libros Paraphrasi. Accedit accuratus rerum Index. Lvgdvni Batavorvm, Ex Officinâ Elzeviriana. Anno MDCXXI.

14 Andronicus van Rhodus (uit de eerste eeuw vóór Christus), filoloog van de Peripatetische school.

15 Etienne de Courcelles; zie no. 3477, p. 126 n. 7.

16 Pierre Du Moulin, zie no. 3477, p. 126 n. 8.

17 Met Thaumasin en Capiton worden resp. Moïse Amyraut en Paul Testard bedoeld; zie hierover het ‘Advertissement de l'Imprimeur’ in bovengenoemd werk.

[p. 302]

sino multum lucis ex collisu adferre potest non pertinacibus neque carebit, ut spero, suo fructu.

Auratus noster¹ hac Pentecoste communionem sacram sumet cum Angli legati pastoribus² valde id volentibus. Ea res mihi, ut spero, aliquam dabit actionum publice utilium materiam.

De Wassenario et supplementis³ rogo sis memor. De Vickefordio recte mones. Saluta, quaeso, parentes⁴, uxores⁵, liberos⁶.

Filium meum Petrum⁷ spero non solo sanguine, sed et ingenii bonitate tibi placiturum. Spem non exiguam concepi de ejus profectu. Ut in diligentia bonisque amicitiis perseveret, excitandus est.

Pudet hic omnes reformatos seditiosarum molitionum, quae a pravis Genevae imitatoribus adversus sapientia non minorem quam auctoritate archiepiscopum⁸ susceptae sunt levibus adeo de causis, tanto cum periculo.

Mileterius⁹ nihil censuris territus pergit quae vera putat dicere. Et nunc certamen ei magnum cum Mestrezato¹⁰ incidit de bonorum operum meritis. Vides, quantum obstet paci ecclesiarum, quae a pontifice¹¹ discesserunt tempestas ista Dordrechtana¹². Ego ubique locorum resarciendae dedi operam; ubique frustra, ita occalluere animi.

Vossii de Idololatria librum¹³ avide exspecto. Iuvabit etiam scire, Basii¹⁴ istae cuniculares fossiones quo sint erupturae, 21 Maji 1638.

Tui amantissimus frater
H. Grotius.

1 François d'Or.

2 Mij is slechts bekend Thomas Lockey, kapelaan van de ordinorius Engelse gezant John Scudamore.

3 Voor dit werk van Nicolaes Jansz. Wassenaer zie men no. 3425, p. 42 n. 4.

4 Jan de Groot en Aeltgen Borre van Overschie.

5 Vermoedelijk moet ‘uxorem’ gelezen worden en is Alida Graswinckel, Willems vrouw bedoeld.

6 Voor de namen van de kinderen van Willem de Groot zie men 3452.

7 Pieter de Groot.

8 William Laud, aartsbisschop van Canterbury.

9 Théophile Brachet de la Milletière. Over deze controverse zie men A. Cioranesco, Bibliographie de la littérature française au dixe-septième siècle, II p. 1413-1414.

10 Jean Mestrezat (1592-1657), predikant te Parijs.

11 Paulus V (1552-1621). Hij werd in 1605 tot paus gekozen.

12 De synode van Dordrecht, gehouden van 13 november 1618 tot 29 mei 1619.

13 Voor de titel van dit werk zie men no. 3414, p. 19 n. 2.

14 Rekenmeester Mr. Johan Base (Basius).