Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 6

2381. 1635 december 7. Aan Willem de Groot².

Nunquam puto evenisse, frater carissime, ut tanta nos fames haberet rerum a vobis novarum quanta tanto jam tempore, id nobis invidentibus ventis. Nunc una hora tot reliqua accepimus: literas tuas ad me et ad uxorem datas 16 et 29 Octobris³, a senatore Reigersbergio⁴ etiam recentiores, toto tamen mensis intervallo, quod dolemus.

Filium Didericum⁵ et libros exspectamus, spero et chartas. Si illae, quae Rotterodami, puto et Hagae, nobis ablatae fuerunt, redditae nondum sunt, libellus exhibendus erit Ordinum Hollandiae delegatis. Etiam de Rotterodamensi negotio⁶, si pergunt tricari, aliquid nobis constituendum erit.

Vidi Bruxellensem chartam rumorigerulam⁷. Quin literae intercipi potuerint aut terra, dum id iter usurpatum est, aut mari postea, non dubito. An factum id sit, ignoro. Dubitabam primum, an aliquid tale scripsissem. Sunt enim in iis quaedam a vero non abhorrentia. Inspexi omnium literarum a multo tempore ad Octobrem usque ea, quae penes me servo exempla. Video ibi illorum nec volam nec vestigium. Quid si etiam notis scripsissem - totas autem literas notis scribere difficile est - tamen non poterat tam sinistra interpretatio earum excogitari, quam excogitata olim fuit in D. Camerarii⁸ literis, quas Dantiscani interceperant.

De malis, quae senectus matri⁹ adfert, indoleo et pro levamento Deum precor.

2 Gedrukt Epist., p. 857. Het slot in vert. bij Brandt-Cattenb., Leven II, p. 50. Antw. op nos. 2315 en 2325; tesamen met no. 2362 beantw. d. no. 2410.

3 Resp. nos. 2315 en 2325.

4 Nicolaes van Reigersberch; bedoeld zal zijn brief no. 2340 dd. 6 november.

5 Diederik had voor zijn studie in het vaderland vertoefd en was nu op weg naar zijn ouders te Parijs. Vgl. betreffende de boeken no. 2374, p. 369 en p. 347 en n. 7 aldaar.

6 Dit heeft betrekking op de pogingen door Grotius en voor hem ondernomen om zijn achterstallige salaris als pensionaris van Rotterdam alsnog uitbetaald te krijgen.

7 Vgl. hierover no. 2383, p. 386 en n. 6 aldaar.

8 Dit zal Ludwig Camerarius wel geweest zijn.

9 Aeltgen van Overschie.

[p. 379]

Petro¹ spero jam de hospitio prospexeris animumque exploraveris, quid aggredi cupiat, ut ipse sibi sit utilis. Satis nobis facultatum dedit Deus, ut liberos nostros ad eam aetatem possemus perducere, ut boni aliquid discant, non autem ut otiosi victitent. Cornelium² ad magnum cancellarium³ misi experturus, an aliquis ibi ejus usus esse possit. Didericum ubi videro, etiam de eo consilii capiam aliquid.

De pace tantum hic sermones. Hispanus⁴ nullos dum legatos nominavit. Locus Constantia a multis designatur, haud satis commodus Batavis futurus. De duce Bernhardo⁵ scripsi antehac⁶. Abitus a Rheno non abfuit a gravissimo periculo. Ipsius virtute servatus est Valettae⁷ exercitus machinis amissis. Nunc Galassiani⁸ exercitus pars major manet in castris ad Maseriam ipso etiam loci editioris positu defensa; pars excurrit, et ab ea nuper captae sunt Tabernae Elsaticae.

Rex⁹ nova edicta pecuniam factura molitur maxime fructuosa ipsi suorum ambitione.

Literae ad Salmasium¹⁰ Puteani¹¹ erant, cui eas reddidi; ipso Salmasio hinc in Burgundiam profecto illas ad Graswinckelium¹² misi.

Quid in potestate cardinali Hispano¹³ data desideretur, scire cupiam.

Rogo, inquiras, cujus sit ingenii animique is, qui meas de Iure pacis ac belli commentationes in Belgicum sermonem transtulit¹⁴; ecquid praefatus sit; quid sibi proposuerit.

Parentibus¹⁵, tuae¹⁶, tuis¹⁷, nostris annum venturum faustum precor.

Lutetiae, 7 Decembris 1635.

1 Grotius' tweede zoon Pieter; hij verbleef nog ten huize van Joannes Arnoldi Corvinus te Amsterdam.

2 De oudste zoon Cornelis.

3 De Zweedse rijkskanselier Axel Oxenstierna.

4 Philips IV.

5 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar.

6 No. 2345, p. 330.

7 Louis de Nogaret d'Epernon de La Valette.

8 Matthias, graaf Gallas, was bevelhebber in het keizerlijk leger tijdens de Dertigjarige oorlog.

9 Lodewijk XIII van Frankrijk.

10 De Franse filoloog Claude de Saumaise, hoogleraar te Leiden.

11 Een der gebroeders Dupuy, Jacques, Pierre en Christoph, waarschijnlijk Pierre; van hem komen nl. brieven voor in Claudii Salmasii, Viri Maximi, Epistolarum Liber Primus. Accedunt, De Lavdibvs et Vita ejvsdem, Prolegomena. Accurante Antonio Clementio. Lugduni Batavorum Ex Typographia Adriani Wyngaerden, MDCLVI. Zie over hem IV, p. 463 n. 4 en ibid., p. 464 n. 10.

12 Bedoeld zal zijn Mr. Simon Graswinckel; zie over hem no. 2345, p. 329 n. 12.

13 Don Fernando; zie IV, p. 412 n. 11.

14 Drie boecken Van Hvgo de Groot, Nopende het Recht des oorloghs Ende des vredes. In dewelcke het Recht der Natuere, der Volckeren, mitsgaders de principaelste stucken van 't Burgerlijcke Recht verklaert werden. Eerst in 't Latijn uyt-gegeven, Ende nu ten dienste van alle Bedienaers vande Bancken der Justitie / ende andere weet-suchtige Lief-hebbers onses Vaderlands. In 't Neder-duyts vertaelt. Door H.V. Ghedruckt te Haerlem, By Adriaen Roman / Boeckdrucker, woonende inde Groote Hout-straet, inde Vergulde Parsze. Anno 1635. Zie ter Meulen-Diermanse, no. 620 en remarque 1. Voor de latijnse uitgave zie ibid., no. 565 I, II, III vv.

15 Jan de Groot en Aeltgen van Overschie.

16 Alida Graswinckel.

17 Zie voor hun namen no. 2299, p. 258 n. 8.

[p. 380]

Galassius cum majore exercitus parte a Maseria ad Tabernis vicina concessit; Lotharingus¹ ad Mosellam.

Aliquammulti sunt anni, cum Elseviriorum² rogatu dedi Puteanis³ epistolas ad me Casauboni⁴, quod ejus scripta talia edituros se dicerent, non ediderunt. Et αὐτόγϱαφα retinent; intelligo esse in manibus Riveti⁵. Aequum est ad me redeant, quae mea sunt. Plurimi enim ego illius viri omnia facio. Lamairio⁶ librario cum olim esse Lutetiae, dedi omnia, quae habebam Tileni⁷, quae nunc aliunde habere nequeo. Sunt autem mihi illa permagni. Nec edit nec reddit. Reddat.

Tuus toto animo
H. Grotius.

1 Karel IV, hertog van Lotharingen.

2 Abraham en Bonaventura Elzevier te Leiden.

3 Jacques en Pierre Dupuy.

4 Isaac Casaubonus (†1614); de uitgave van diens brieven kwam eerst in 1638 tot stand: Isaaci Casauboni Epistulae quotquot reperiri potuerunt, nunc primum junctim editae. Adjecta est epistola de morbi ejus mortisque causa: deque iisdem narratio Raphaelis Thorii. Hagae comitis, Ex officina Theodori Maire. MDCXXXVIII.

5 De gewezen Leidse theologie-professor André Rivet.

6 De uitgever Jean le Maire uit Leiden.

7 Daniel Tilenus; over deze brieven wordt herhaaldelijk in de correspondentie van dl. IV gesproken. Zie aldaar pp. 14, 19, 129, 155, 158, 169, 174, 184, 241, 252, 253 met desbetreffende aantekeningen.