Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 6

2380. 1635 december 7. Aan L. Camerarius⁷.

Illustrissime Domine,

Literae, quas 4/14 Octobris dedisti, recentes, cum venirent, non erant, traditae mihi Calendis demum Decembribus, gratissimae tamen, primum ut omnes tuae, deinde quod diu eramus in magna literarum⁸ ex illis partibus esurie ventis transitum prohibentibus.

Quod ardenter cognoscere desideraveram, cum voluptate cognovi, publicae rei statum esse mediocrem, privatim vero in tanta morborum lue familiam tuam Dei ope servatam, quod ut diuturnum sit precor. Gratulor et urbi mihi patriae, quod receptum tibi tutum placentemque praebuit.

7 Copie Uppsala, UB., cod. 388a, Ep. 26. Copie Den Haag, ARA. Eerste afd. coll. Hugo de Gr. Aanw. 1911 XXIII no. 1, p. 104. Gedrukt Epist., p. 200. Ludwig Camerarius was Zweeds gezant in Den Haag.

8 In de copie te Uppsala ontbreekt dit woord.

[p. 377]

Quidam a Sanctichaumontio¹ huc missus attulit affectum a Bannerio² magna clade Saxonem³. Certiora aut ex tuis aut ex aliorum amicorum literis cogniturum me propedium spero. Nam literae e Batavis, quae sub hoc tempus expectari solent, nondum advenere. Nec miror: neque enim mari tantum venti, interdum et praedones, desideria nostra frustrantur, sed et terrestre Caleto huc usque iter Croatorum excursibus mirum in modum turbatur.

S. Chaumontius romanensibus sacris ad ultimum usque superstitionis gradum addictus creditur. Id facit, ut eum putem non in id dilectum, ut cum solis agat protestantibus.

Cardinalis⁴ non desinit fortia loqui. Et sane aliquid boni sperare nos jubent ea, quae nuper cum duce Bernhardo⁵ pacta significavi.

Non omisi itidem per literas indicium facere de novo decore parto duce Rohanio⁶ Bormium inter et Levinum, ubi mille trecentis aut amplius Caesarianorum caesis fugatus est hostilis equitatus.

Nunc et Galassium⁷ ajunt retro cessisse Treviros usque. De landgravio⁸ varii varie sentiunt, partis majoris credulitas in sequiorem propendet partem. Nassavius quoque Dillenbergensis⁹ cum Caesare¹⁰ dicitur convenisse. Nunc et Wirtenbergensis¹¹; et vacillare magis magisque Argentoratum. Ita omnis vis belli in Suedos Gallosque incumbet. Nam de Italia nimis verus vates fui¹². Nec inde meliora sperare audeo.

De Scenquiano castello¹³ in ver differenda iudicia, tantum ne prior Mosae Trajectum hostis obsideat. Tam Galli quam Batavi vereor, ne cum suo malo surdi sint ad aequissima magni cancellarii¹⁴ postulata et ne aliquanto post magno redemtas velint occasiones, quas elabi tam supine patiuntur. Quid agamus? Humana humane feramus. Fidem et diligentiam praestare nostrum est: eventus non in nostra est manu.

Gallicae copiae non modo sparsae sunt, ut recte notas, sed et tot interveniunt picatae manus, ut immensum sit discrimen, inter id, quod dicuntur numeri, et quod sunt.

Rex¹⁵ iam e consilio intimo nominavit qui cum legato Anglico¹⁶ agant. Neque dubito, quin, si de pace agatur pro Palatino, etiam Gallia allaboret. Sper-

1 Melchior Mitte, baron van Miolans, markies van St. Chaumont; hij was extra-ordinarius ambassadeur van Lodewijk XIII bij de Zweedse rijkskanselier Axel Oxenstierna.

2 Johan Gustavsson Banér, Zweeds maarschalk.

3 Johann Georg, keurvorst van Saksen; vgl. ter zake no. 2350, p. 336.

4 De Richelieu.

5 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar.

6 Henri, hertog van Rohan.

7 Matthias, graaf Gallas, keizerlijk bevelhebber in de Dertig-jarige oorlog.

8 Wilhelm V, landgraaf van Hessen-Kassel.

9 Ludwig Heinrich, graaf van Nassau-Dillenburg; zie ook over hem no. 2319, p. 287.

10 Ferdinand II.

11 Eberhard III, hertog van Würtemberg; hij was van de vrede van Praag, die Ferdinand met de meeste protestantse Duitse vorsten sloot, nadrukkelijk uitgesloten.

12 Deze woorden doen denken aan Euripides, frg. 1110 betreffende Zeus: μάντις ἀψευδέστατος, en aan Ovidius, Heroid. V, 123: a, nimium miserae vates mihi vera fuisti.

13 Over Schenkenschans zie no. 2241, p. 175 n. 1.

14 De Zweedse rijkskanselier Axel Oxenstierna.

15 Lodewijk XIII van Frankrijk.

16 Burggraaf John Scudamore.

[p. 378]

nenda quidem non est amicorum suffragatio, sed, ut legato dixi, certior et efficacior cum Hispano¹ agendi via est ἡ πειϑανάγϰη, id est metus mittendae in oram Hispanorum maritimam classis Britannicae. Sed multum timeo, ne languidiora sint Anglorum consilia quam ut talia conari audeant. Non deerunt certe heic hortatores.

Tibi, illustrissime domine, tuisque omnibus omnia precor prosperrima.

Illustrissimae Dominationi Tuae
addictissimus observantissimusque
H. Grotius.

1 Philips IV.

Lutetiae, VII Decemb. n.c. MDCXXXV.

Adres: Ludovico Camerario, Reginae Regnique Sueciae Consiliario et Legato apud Praepot. Ord. Foeder. Belgii.

Boven aan de brief in de copie te Uppsala in margine: Redd. A.^o 1635 Hagae.