Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 12

5502. 1641 december 14. Aan A. Oxenstierna.¹

Excellentissime et illustrissime domine,

Aira dedita est Hispanis dies iam est octavus. Tenuisset se diutius, nisi alimenta, quae restabant, madore fuissent corrupta. Multi morbi de ter mille, qui in praesidio fuerant, absumserant mille septingentos. Praefectus, qui fuerat oppidi,² ad regem pervenit ac bene receptus est.

Granceius,³ ut ad Mottam accedat propius, arcem inter eum locum et Novumcastellum sitam oppugnat. Pontimoussani autem iuramentum rursum regi dixere. Dux Carolus⁴ Homburgi est, miles eius partim in praesidiis, partim in agro Palatinatus Inferioris. Qui Hohentvilam obsident, ita bene se muniere, ut a machinis eius arcis sibi nihil metuant, ipsi vero arcem et machinis et fame infestent. Erlachio⁵ autem, ut contra quid audeat, non satis est copiarum. Milites Galli, qui in Tabernis sunt Alsaticis,⁶ equos intercepere, quos civitas Argentoratensis mittebat dono duci Carolo.

Helvetii⁷ suo more discordes dilectum militis, quem petit rex Galliae, alii ex federe cum

1 Copie Dresden, Sächs. Landesbibl., C 61, 58; copie Leipzig, ms. 2633, f. 124. Gedrukt Oxenst. Skrifter 2. afd., IV, p. 173 no. 407.

2 Monsieur d'Aigueberre (no. 5062 n. 13).

3 Jacques Rouxel de Médavy, graaf van Grancey (no. 5323 n. 11), belegerde het kasteel van Bazeilles aan de Maas; zie ook infra, postscriptum.

4 Karel IV, hertog van Lotharingen.

5 Johann Ludwig von Erlach, goeverneur van Breisach (no. 4994 n. 15).

6 Zabern in de Elzas.

7 Grotius ontleende het Zwitserse nieuws wellicht aan de brief van C. Marin dd. 28 november, no. 5482.

[p. 668]

Gallia deberi aiunt, alii, quia contra imperatorem et Hispanos bellatur, pugnare id aiunt cum federibus aliis. At Helvetiorum pontificii diplomata tutelae suae, quae locis quibusdam episcopatus Basileensis apposuerant, abstulere metu, ne vi pellerentur a Gallis.

Ex Italia Harcurtius⁸ huc venit. Marescallo autem Estraeo⁹ rex interdixit, ne se bello ducis Parmensis¹⁰ immisceret. Is dux minatur Bononiensi et Ferrariensi territoriis, quae multo milite firmat papa. Interim et Mutinensis dux¹¹ cum ipso Parmensi et Etruscus¹² cum Galliae legato¹³ collocuti sunt ad inveniendas pacis rationes. De legato Portugalliae¹⁴ ut tali recipiendo Romae pendet adhuc deliberatio.

In Ruscinonensem tractum pervenit iam marescallus Breszaeus.¹⁵ Sunt ibi pares ferme bellantium copiae utrinque, septem millia peditum, equites infra mille. Ibit autem inde Breszaeus ad regendos cum maxima potestate Catalanos, quibus rex in ver proximum promittit IX peditum, duo equitum millia. Facit rex etiam novas Germanorum cohortes et alas. Rupellam,¹⁶ veterem protestantium sedem, episcopatum facit. Princeps Monaeci¹⁷ etiam dux et par Galliae fiet.

Dicitur ab Hispano mitti contra Portugallos princeps Thomas, ad tuendam Catalaniam Leganesius.¹⁸ Lucensium cum papa discordia resurgit.

Deo gratias ago, quod illustrissimus baro D. Johannes Oxenstierna, Sublimitatis tuae filius, sospes in Pomeraniam advenit legatusque tum illis locis regendis tum ad pacem procurandam factus est. Ego quacunque in re eius Exc.^ae inservire potero, facturus id sum et merito et lubens.

Lutetiae, IV/XIV Decembris MDCXLI.

Arx illa apud Mottam Baselia dicta a Gallis capta est. Marescallus Breszaeus in Ruscinonensi tractu Argilleriam munit. In Italia rumores sunt de danda filia Parmensis nuptum filio Barbarini Thaddaei,¹⁹ qui praefectus est Romae.

8 Henri de Lorraine, graaf van Harcourt, Frans opperbevelhebber in Noord-Italië (no. 5054 n. 3).

9 François-Annibal d'Estrées, markies van Coeuvres, extraordinaris Frans ambassadeur in Rome (no. 5129 n. 13).

10 Odoardo Farnese, hertog van Parma.

11 Alfonso III d'Este, hertog van Modena.

12 Ferdinando II de' Medici, groothertog van Toscane.

13 François Du Val, markies van Fontenay, genaamd Fontenay-Mareuil (no. 5119 n. 34).

14 Dom Miguel de Portugal, bisschop van Lamego (no. 5028 n. 6).

15 Urbain de Maillé, markies van Brezé, maarschalk van Frankrijk (no. 5142 n. 16).

16 La Rochelle werd eerst in 1648 een bisdom.

17 Onorato II Grimaldi (no. 5484 n. 7).

18 Zowel Tommaso Francesco van Savoye als Diego Mexía Felípez de Guzmán, markies van Leganés, bleef in Noord-Italië. aant.

19 Zie no. 5384 n. 15.

Bovenaan de brief in de copie te Leipzig: Argumentum. Aira ab Hispanis capta. Helvetiorum dissidia. Rupellae episcopatus institutus. Italica varia.