Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 12

5151. 1641 april 20. Aan A. Oxenstierna.¹

Excellentissime et illustrissime domine,

Facto Galliam inter et Portugalliam federe² mittuntur hinc illuc marchio Breszaeus, marescalli filius, ut legatus extraordinarius, Boulaeus ut ordinarius.³ Ibunt cum iis aliqui turmarum duces, quibus equos ipsi praebebunt Portugalli. In Catalania Motta Hodincurtius⁴ Taragonem versus agmen duxit victoriam de hoste sperans.

Dux Lotharingus⁵ Barrum profectus est. Ad bellum fortiter gerendum multis in partibus parantur omnia. Sed incommode his temporibus intervenit Sedanense negotium, quando pro certo habetur et ab ipso praedicatur cardinali fedus⁶ inisse comitem Suessionensem et duces Guizium, qui Remensis archiepiscopus dictus est hactenus, nunc pro sacerdotio nuptias mavult, et Bulionium; pecunias his ab Hispano numeratas turbandae Galliae. Constat comitem Suessionensem ipsum cum suis egressum Sedano arma movisse in Gallos regis milites, qui a Lutzenburgo commeatus Sedanum ire prohibebant, nec minus constat Beckium,⁷ qui pro Hispano Lutzemburgum regit, saepe visum Sedani. Haec faciunt metui, ne rex vim in Belgas paratam vertat in Sedanum, cuius principatum si probabili colore aliquo ad se trahere poterit cardinalis, non omittet pulchram occasionem augendae et securitatis suae et gloriae. Nam Bulionii a Marca, quibus pater huius ducis Bulionii Sedanum supposito uxoris primae testamento eripuisse dicitur,⁸ facile ius, cuius possessionem desperant, in potentiorem sunt transcripturi com-

1 Copie Dresden, Sächs. Landesbibl., C 61, 18; copie Leipzig, UB, ms. 2633, f. 57. Gedrukt Oxenst. Skrifter 2. afd., IV, p. 123 no. 371.

2 Zie voor de ontwerpovereenkomst tussen Frankrijk en Portugal no. 5142 n. 18.

3 Jean Armand de Maillé, markies van Brezé, zoon van Urbain de Maillé, markies van Brezé, maarschalk van Frankrijk (no. 5103 n. 9). Monsieur de La Boulée is niet nader geïdentificeerd.

4 Philippe, graaf van La Mothe-Houdancourt (no. 5060 n. 16).

5 Karel IV, hertog van Lotharingen.

6 Het verdrag is gedateerd op 30 april 1641; zie no. 5129 n. 21.

7 Johann von Beck (no. 5140 n. 19).

8 Henri de La Tour d'Auvergne (1555-1623), burggraaf van Turenne, maarschalk van Frankrijk, was in eerste echt gehuwd met Charlotte de La Marck (1574-1594), die het hertogdom Bouillon en het prinsdom Sedan inbracht. Na haar dood behield La Tour d'Auvergne zijn titel en het bezit van Sedan. De oom van Charlotte de La Marck, Charles-Robert de La Marck (1541-1622), graaf van Maulevrier, en diens zoon Henri-Robert II bleven zich echter hertogen van Bouillon noemen. Zie P. Congar e.a., Sedan, p. 269vv.

[p. 249]

pensatione accepta. Missus quidem erat a rege ad Suessionensem Surdiacus.⁹ Sed is in itinere substitit, cum illa facta hostilia intelligeret.

Principi Thomae, ut attigi antehac, rex Hispaniae uxorem et liberos¹⁰ remittit. Dabit illi quinque peditum millia, equites mille sexcentos, stipendiis Hispanicis, praeterea ad alias copias alendas sex mensibus aestivis, quibus in apertum proceditur, quinquaginta millia scutatorum in menses singulos, in hybernos menses millia eiusdem pecuniae viginti.

Romae cum Gallis resurgunt controversiae, sed quae intermoriturae putantur revocato huc legato, illuc nuntio.¹¹ Post Windebanchum venit huc Montacutius,¹² unus eorum, qui a parlamento Angliae proscripti sunt. De motibus in Arragonia rumores quidem hic sunt, sed perincerti.

Deum rogo etc.

Lutetiae, X/XX Aprilis MDCXLI.

Marini,¹³ viri diligentis et probi, plane me miseret. Rogo Sublimitatem tuam, ut gravissimis quae eum premunt molestiis eximatur.

Dux Lotharingus abiens uxorem suam¹⁴ vidit praesente episcopo Lexoviensi.¹⁵ Quid actum sit, incertum est.

Leganesius¹⁶ ex itinere in Hispaniam coepto reversus Mediolanum mille equos emi iussit in Germania.

Rex duci Lotharingo abeunti donavit decem millia novae monetae ludovicorum, decem francos valentium. Dux Bulionius conscribit turmas equitum quindecim, viginti peditum centurias. Literae ad missos a Leodiensibus¹⁷ hic retentae sunt, ideo quod eis diffiditur. Audimus quatuor naves Batavicas plenas armis et belli apparatu appulisse in Portugalliam.¹⁸

9 Charles d'Escoubleau (1588-1666), markies van Sourdis; vgl. Dict. noblesse VII, kol. 346.

10 Marie de Bourbon, gravin van Soissons, prinses van Carignano, en haar vier kinderen kregen pas in 1644 toestemming Spanje te verlaten; zie no. 5142 n. 17.

11 Resp. François-Annibal d'Estrées, markies van Coeuvres (no. 5129 n. 13) en Ranuccio Scotti (no. 5020 n. 4).

12 Resp. sir Francis Windebank (no. 4994 n. 3) en Walter Montagu (no. 5150 n. 5).

13 Carl Marin, Zweeds resident te Zürich (no. 5015 n. 1).

14 Nicole, hertogin van Lotharingen.

15 Philippe de Cospéan of Cospeau (1568-1646), bisschop van Lisieux; vgl. DBF IX, kol. 755.

16 Diego Mexía Felípez de Guzmán, markies van Leganés, Spaans goeverneur van Milaan (no. 4996 n. 15).

17 Adrien Conrard de Bourgogne (†1650), Emile, baron d'Oultremont, en François de Fléron; vgl. J. Daris, Histoire Liège I, p. 194-200.

18 Zie voor de militaire hulp aan Portugal no. 5079 n. 4.

Bovenaan de brief in de copie te Leipzig: Argumentum. Auxilia Lusitanis destinata. Consilia Suess[i]onensis; nec non cardinalis contra Sedanum. Pacta regis Hispani cum principe Thoma Sabaudico. Varia nova.