Inhoudsopgave
Veur-reden tot den Leser.
Reden des vvercks.
Rechten handel van dit boecksken.
Den boghe en magh niet altijdt ghespannen staen.
Teghen den ouen gapen.
Een tanghe op een vercken.
Tusschen tvvee stoelen in d'asschen sitten.
Den put stoppen, als t'kalf verdroncken is.
Met tvvee monden spreken.
Den paelinck by den steerte houden.
Den hondt in den huts-pot vinden.
Metten hoofde teghen den muer loopen.
Den duyuel een keersken hechten.
De katte de belle aen-hanghen.
De huycke naer den vvindt hanghen.
Tvvee sotten in eenen caproen.
Op t'hinnen-ey sien, en t'gansen-ey laten varen.
Tvvee honden aen een been.
Van d'een broodt tot d'ander niet konnen gheraken.
Vier in d'een handt, en vvater in d'ander.
Rocken dat een ander spinnen moet.
Met onghevvillighe honden ter iaght gaen.
De sogh gaet met den tap loopen.
Met allen vvinden vvaeyen.
Veur komt, veur maelt.
Van den os op den esel.
Daer vallen de spillen in d'asschen.
Veel honden zijn der hasen doodt.
Een suypen naer sijn doodt.
Deur de vingheren sien.
Daer den tuyn leeghst is, daer gaet-men ouer.
De kraen heeft den vos ghenoodt.
De kruyck breeckt ten eynden eens.
Achter t'net visschen.
Sy seluen ketelen, dat hy lacht.
Den duyuel te raede gaen.
Een keerste die veur gaet, die licht vvel.
Den bal mal-kanderen toe-kaetsen.
De panne met den steele houden.
Ten zijn niet al kocks, die langhe messen draghen.
T'vat gheeft uijt, sulcks als't in heeft.
Oude honden leeren in banden gaen.
Elck huysken heeft sijn cruysken.
De groote visschen eten de kleyne.
D'een handt vvascht d'ander.
Tusschen tvvee vvateren svvemmen.
Licht lachen, licht schreyen.
Den gheck scheeren.
De klincke valt op den duym.
Deur de mande vallen.
Een handt vol vvindts.
In brandt, hem by de kolen vvarmen.
Kleyn voghelkens maken cleyn nestkens.
Gheldt in t'vvater vverpen.
De vvoorden en vullen den sack niet.
T'is quaet met groote heeren kriecken eten.
Roosen veur verckens stroyen.
Het yser smeden, te vvijle het heet is.
Den dagh met manden uyt-draghen.
Beter in de rijsers, dan in d'ijsers.
Tvvee vlieghen met eenen lap slaen.
Den blinden slaet naer d'ey.
VVildy vvesen bemindt? laet alle dingen so ghijse vindt.
Brillen van allen ghesiechten ver-koopen.
Naer reghen, schoon vveder.
D'een mes houdt d'ander inde schee.
Helpt u seluen, so helpt u Godt.
Quellen met deur de vveereldt te gheraken.
Sijn koorenken groen eten.
Eenen hondt is stout op sijnen mest-hoop.
Die noyt en viel, en moest noyt op-staen.
Armoede soeckt list.
Elck voghelken singht soo't ghebeckt is.
Tis quaedt veur kreupele manck-gaen.
De ghierigheyt bedrieght de vvijsheydt.
Een blindt-man schiet vvel somtijdts een kraye.
Ten is niet al goudt datter blinckt.
Heden eenen os, en morghen een peerde.
Ten zijn al u vrienden niet, die op u lachen.
Eyghen heerdt, is goudt vveerdt.
Arm muysken, dat maer een hol en heeft.
Langhe gheborght en is niet quijt-ghescholden.
De keerse brandt inde pijpe.
Veel handen maken licht vverck.
De bruyt, daer-men om danst.
VVie kan't passen, dan die't koren doet vvassen?
De katte den kaes beuelen.
Den futsel-boeck soecken.
Van ghemack klaghen.
Breede riemen snijden uyt eens anders leder.
De sim blijft sim, al hadde sy goude kleederen aen.
De vvereldt gaet op schaetsen.
Niet lijden dat de son in t'vvater schijnt.
Beter eenen voghel inde handt, dan seuen inde locht.
Vincken met vincken vanghen.
D'een scheert de schapen, en d'ander de verckens.
Sijn eyghen herte knaghen.
Lachen, ghelijck de huer-peerden.
Die vier begheert, die soecket in d'asschen.
Die t'voetken houdt, en die t'kalfken vilt.
Den spit in d'asschen vvenden.
Den eenen naghel drijft den anderen uyt.
Op-eten, datmen ghebrockt heeft.
Van de karre vallen.
Sulck ey, sulck kiecken.
De doodt in den boesem draghen.
De vveereldt op den duym draeyen.
Hier-om en daer-om, gaen de gansen baer-voets.
Sy seluen eten, als een schaere.
VVitte voeten hebben.
Olie in t'vier ghieten.
Den eenen voet op d'aerde, den anderen op t'vvater.
In sijns selfs licht staen.
Den esel aen de herpe.
De blauvv huycke aen-doen.
Iemandt sijn vleughelen korten.
Tvvee harde steenen, malen selden kleyne.
Van monde ten hemel gaen.
Den haerinck om den roghe braden.
Den droncken mondt spreeckt s'herten grondt.
Iemandt den voedt gheuen.
Om den vville vanden smere, leckt de kat den kandelere.
Den block sleypen.
Een goedt schutter mist vvel.
Trauvve lichter dan een pluyme.
Een goedt peerdt, is sijn hauer vveerdt.
Den ouen deur-steken.
Een koe sien op stelten gaen.
Eenen dans alleen maken.
Elck is een dief in sijn ambacht.
Muyse-nesten in t'hooft.
M'en vandt noyt schoon vanghenis.
Molen-steenen leeren svvemmen.
T'vverdt doncker, daer hy ver-doolt.
Men vondt noyt leelijck lief.
Iemandt in d'oore bijten.
T'schaep gaet den vvolf te raede.
Honden die veel bassen, bijten selden.
Den ketel vervvijt den pot.
Als d'oude honden bassen, so ist tijdt uyt te sien.
Als de katte slaept, dan dansen de muysen.
Als ick springhe, so vvaghet al.
Het vercken in den ketel iaghen.
Als den vvijn in-gaet, so gaet de vvijsheydt uyt.
Iemandt zijn maete vullen.
Als t'spel ten besten is, so ist tijdt te laten.
Te seer snuyten, doet bloeden.
Al doende leert-men.
Blijdt-schap in huys; droefheydt veur de deure.
De kleyne aen de galghe, de groote aen den riem.
Het Eyndeken sal den last draghen.
Ceulen en Aken, en vvaren op eenen dagh niet gemaeckt.
Ghestolen brockskens smaken vvel.
Die de keern vvilt eten, die moet de note kraken.
Ghe-kronckelt hayr, ghekronckelde sinnen.
De gheleerste, en zijn dickmael de vvijste niet.
Gheen sotter dinck, dan moeder en kindt.
Toont my een loghenaer, ick toon u een dief.
Het bloedt kruypt, daer't niet gaen en kan.
Men siet gheen krayen met duyuen vlieghen.
Hongher, is de beste sausse.
Vondtmen gheen dieuen, daer en vvaren geen galghen.
Gheen koren sonder kaf.
Een aelken vverpen, om eenen snoeck te vanghen.
In de vvolle gheuervvet.
Het sotteken kijckt uyt de mauvve.
Voor de keucken sieck-ligghen.
Den os by de hoornen, den man by sijn tonghe.
Met schade oft met schande.
Schoenen met hase-vellen ghe-lapt.
Schoon voort-doen, is half verkocht.
De steeden zijnder te heet.
Sijn eyghen hofken vvieden.
Een man en is niet beter, dan sijn vvoordt.
VVijs maken, dat de kiekens hoy eten.
Schuppe en schaere verloren.
Veel hoofden, veel sinnen.
Sijn lappen toonen.
Met segghen en doen paytmen tvvee.
Lieghen, datmen svvart vvordt.
VVie vveet, vvaer den schoen dvvinght?
Lieuer sijn hielen sien, dan sijn teenen.
Iemandt s'middaeghs de seuen-sterre vvijsen.
Sonder vvater, ist quaedt slijpen.
Iemandt boter in sijn pap steken.
Een muyse maeltijdt doen.
T'is al hoy, al vvaert noch so moy.
Den hase-slaep slaepen.
T'is goet preken, daer t'volck verstandt heeft.
T'is quaet vvater; sey de reygher.
Met eens anders slippen in d'asschen sitten.
Voorder vvillen springhen, dan den stock lanck is.
Te samen te stalle staen.
Drooghe knoopen en binden niet vvel.
Beter ist dat de kinders schreyen, dan d'ouders.
Sonder vleughelen vvillen vlieghen.
Gaet in stoue, ende en svveet niet.
So draeyt de vveereldt.
Vyter ooghen, uyt der herten.
Iemandts rugghe meten.
Ten naghelen uyt-svveeren.
Iemandt hooft tusschen tvvee ooren setten.
Een arm bruyloft, daer broodt ghebreeckt.
VVie vveet, vvaer de katte kijckt?
Die s'noenens op-staet, en slaept al den dagh niet.
Ghelijck den hondt op de siecke koe.
Bitter in-den mondt, is t'herte ghesont.
Een ooghe in t'seyl hebben.
Gheeft haer den vingher, sy neemt de handt.
Kastanien uyt d'asschen schrabben.
Pluym-strijcken en vleyen.
Beter een been ghebroken dan den hals.
Metten seluen soppe ouer-goten.
Hy en maeckte noyt iemandts hondt gram.
Noodt doet oude quenen drauen.
Een Vlaems gheluck.
Honich aen den mondt strijcken.
Tvvee pesen op eenen boghe.
Hy spieghel hem saecht, &c.
Die den naem heeft, van vroegh op te staen, &c.
Hem beteren, ghelijck ionghe vvoluen.
Alle herten zijn ghebroeders, &c.
Een ongheluck en comt alleen niet.
Het vijfde vviel aen den vvaghen.
T'kamelot houdt sijn ploye.
Het goedt, maeckt den moedt.
Hy en is niet al verdoolt, die ten haluen vveder-keert.
VVat helpt my keerse of bril, als ick niet sien en vvil.
Het Langste stroyken soecken.
Sandt teghen den vvindt stroyen.
Soo-men de pijcken draeght.
Altijdt ey oft ionck.
VVater uyt eenen puym-steen suyghen.
Oost VVest: t'huys best.
Hoe naerder den auondt, hoe verder van huys.
Noch visch noch vleesch.
In sijn vuyst lachen.
Iemandt dooghen uyt-steken.
Poot in palm houden.
Hongher is een scherp svveerdt.
Qualijck ghevvieght.
Heeren handen reycken verre.
Ieghelijck soeckt sy seluen.
Gheldt dat stom is, maeckt recht dat crom is.
Blindt in sijns selfs sake.
Hongher leert alle konsten.
Luttel ondervvin, brenght veel rusten in.
Hadde hy veel eyeren, hy maeckte veel doppen.
Tere naer nere stellen.
Een ketter tvvee boeuen vveerdt.
De pap om een ey bederuen.
Den kreupelen bode vervvachten.
Eyeren in de pan, &c.
Haecken en vveren.
Met ydele handt ter merckt gaen.
Vroegh-vvijs, oudt-sot.
Met de selfde mate meten
Op beyde sijden manck gaen.
De luys in de pels steken.
Het scherpe der naghelen af-loopen.
So scherp, als mijnen elleboghe.
Den moedt in de schoenen sincken.
Niet hebben, doet veel sparen.
Op de haghe kloppen.
Vande handt in den tandt.
Ick sal-der op slapen.
VVaer't dat den Hemel viele, &c.
In trouble vvaters, ist goet visschen.
Ten sterf noyt sogh van vuylen trogh.
Konst gaet veur kracht.
T'is beter benijdt, dan be-klaeght.
Met ydelder handt hauicken locken.
Niet is goedt in d'ooghe, maer, &c.
Tvvee heeren dienen.
Den boom en valt metten eersten slaghe niet.
De luys in d'oore hebben.
Niemandt vol-maeckt.
Aen den nest kent-men den voghel.
Nature treckt meer, dan seuen peerden.
Sulcke heeren, sulcke knapen.
By nachte zijn alle katten graeuvv.
Crauvven, daer't hem niet en ieuckt.
Iemandt op sijnen teen terden.
Broodt veur vrienden sluyten.
Sacken met sijde naeyen.
Aen sotten half vverck tooghen.
Een boon in eenen brauvv-ketel.
Een peerdt in een vvieghe.
Quaedt kruyt vergaet noode.
Onghestadigher dan vveer-haen.
T'herte kan niet lieghen.
Oude vossen zijn quaet om vanghen.
Een naelde in eenen hoy-tas soecken.
Men moetter eten, al vvaren, &c.
De vvoorden en gaen in't lijf niet.
Tvvee slaghen in een vvonde.
Alle baten helpen.
Den blinden draeght den kreupelen.
Daer vvee, daer hant.
VVater in de Zee draghen.
Van den noodt een deught maken.
Den duym roeren.
On-ruste in de vvereldt.
Approbatio.
Extract van het Priuilegie.