Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 12

5388. 1641 september 28. Aan W. de Groot.¹

Mi frater,

De indice et erratis² spero futurum quod desidero. Gaudeo ea, quae de rege S. Ludovico misi,³ tibi placere. Multum refert, quae ego in opere meo dixi, ea ostendi nec ἀδύνατα nec scholasticorum omnia, sed ea, quae regi sapienti probata sunt et monstrata rebus.

De Lucano⁴ et poematis⁵ rogo urgeas; Anthologiam⁶ aut Lugduni excudendam cum indicibus, quales volo, aut per notum aliquem hic quamprimum mittendam censeo, quandoquidem Blaviani correctores illis Lugdunensibus non sunt comparandi et hic ego quanquam occupatus ad ultimas correctiones tempus reperero. Bremius⁷ non is est, qui Graeca Latine in meis libris recte possit vertere.

1 Gedrukt Epist., p. 927 App. no. 566. Antw. op no. 5368; beantw. d. no. 5403.

2 Index en errata van Grotius' Annotationes in libros Evangeliorum (BG no. 1135).

3 Zie ook no. 5340 n. 6. Het citaat werd opgenomen in de uitgave van De iure belli ac pacis van 1642 (BG no. 571).

4 Grotius' nieuwe aantekeningen bij Lucanus verschenen bij Blaeu in 1643 (BG nos. 430 en 431).

5 De bedoelde uitgave van Grotius' Poemata is niet tot stand gebracht (no. 4995 n. 12).

6 BG no. 534; de uitgave verscheen tenslotte pas in 1795-1822.

7 Daniël de Breen (Brenius), theoloog te Amsterdam (no. 4998 n. 13). Grotius verzorgde de Latijnse vertaling van de Griekse en Hebreeuwse citaten in zijn Annotationes bij het Oude en Nieuwe Testament (BG nos. 1135-1141) tenslotte zelf; zie no. 5039 n. 27.

[p. 540]

Velim ad me mittas per tabellarium edictum contra romanenses.⁸ Quae ego pro pace christiana laboro, ea neque ad rationes Batavos regentium neque ad hoc saeculum restricta sunt, sed longius latiusque prospectant. Itaque non desinam serere arbores si non huic, at futurae aetati profuturas et umbram facturas nepotibus contra pestiferos aestus.

Reginae matris⁹ fatum id est, quod infelicium, ut etiam fortuita aut aliunde orta ipsi imputentur.

XII huius mensis Conisum in Pedemontano cessit armis Galliae, XV Ioinvella in comitatu Burgundiae, XVIII Bapalma; ac hostis a Bassaea discessit manente adhuc in dubio Airae fortuna. Barcino nutat. It ei firmandae Bressaeus marescallus¹⁰ et putatur eodem venturus per mare filius Bressaei marchio¹¹ rebus quanquam Portugalliae magno in periculo constitutis.

Vale, mi frater, cum optima matre, carissima uxore, liberis aliisque nostris.

Tibi obligatissimus frater
H. Grotius.

8 Plakkaat dd. 30 augustus 1641; zie no. 5368 n. 11.

9 Maria de' Medici.

10 Urbain de Maillé, markies van Brezé, maarschalk van Frankrijk (no. 5142 n. 16).

11 Jean Armand de Maillé, markies van Brezé (no. 5103 n. 9).

28 Septembris 1641.

Mitto tibi exemplum meorum Annotatorum ad Consultationem Cassandri¹² et alterum Utenbogardo.¹³ Si quis velit recudere¹⁴ cum professionibus Tridentina et Augustana et ipsa Consultatione Cassandri, habeo exemplar eius Consultationis correctum ad ipsum archetypum Cassandri, quod possem transmittere. Addi possent versus nostri de Baptismo et de Eucharistia, simul et de Pelagianis dogmatibus disquisitio.¹⁵ Ita nihil ferme esset, quod de huius saeculi controversiis amplius a me desiderari posset.

Amirautius¹⁶ scripsit contra librum de Absoluto decreto versum ex Anglico,¹⁷ quem meum putat esse. Ego in Actis apostolicis nunc desudo,¹⁸ quantum ferunt legationis negotia. Salutationes accido, quantum comitas permittit.

Bellum est inter papam et Parmensem. Huic Ethruscus favet, illi Hispanus. Controversia est, quod Parmensis in ducatu Castri feudo ecclesiae munitiones fecerit papae iniussu. Harcurtius¹⁹ it, ut liberet Monticalvum obsessum a principe Thoma.

12 BG no. 1165.

13 Johannes Wtenbogaert; zie ook Grotius' brief aan hem, no. 5393.

14 Deze tweede vermeerderde uitgave verscheen onder de titel Via ad pacem ecclesiasticam in maart 1642 te Parijs (BG no. 1166) en in juli 1642 bij Blaeu in Amsterdam (BG no. 1167).

15 BG resp. nos. 79, 211 en 939.

16 Moïse Amyraut (1596-1664), predikant en professor theologie te Saumur; vgl. DBF II, kol. 761vv. Hij schreef Doctrinae Ioannis Calvini de absoluto reprobationis decreto defensio adversus scriptorem anonymum auctore Mose Amyraldo, Salmurii, apud I. Desbordes, 1641. Zie ook B.G. Armstrong, Calvinism and the Amyraut heresy, p. 99vv., 159v.

17 De absoluto reprobationis decreto. Versio ex Anglico, Amsterdami, apud Ioh. et Corn. Blaeu. MDCXL (BG no. 1320). Het werk was de samenvattende vertaling van een anoniem verschenen traktaat van Samuel Hoard (1599-1658), Gods love to mankind, manifested, by disprooving his absolute decree for their damnation, imprinted anno 1633; zie hierover supra no. 4688 n. 4 (dl. XI).

18 Grotius' commentaar is gedrukt in zijn Annotationes in Novum Testamentum, tomus secundus (BG nos. 1138-1140), dat pas verscheen in 1646-1648.

19 Henri de Lorraine, graaf van Harcourt, Frans opperbevelhebber in Noord-Italië (no. 5054 n. 3).