Algemeen letterkundig lexicon

stichomythie

Etym: Gr. sticho-muthia = het spreken in telkens één (vers)regel < stichos = versregel; muthos = woord, verhaal.

Bijzondere vorm van de dialoog in een versdrama waarbij de personages telkens afwisselend één versregel uitspreken. Stichomythie wordt vaak toegepast om versnelling en verlevendiging van de dialoog te bewerkstelligen. Vaak ook laten de personages elkaar in dergelijke dialogen niet of nauwelijks uitspreken. Een goed voorbeeld van stichomythie kan worden aangetroffen in Molières Les femmes savantes (1672):

Henriette: Pour mon coeur, vous pouvez vous assurer de lui.
Clitandre: Je ne puis qu’être heureux, quand j’aurai son appui.

Henriette: Vous voyez à quels noeuds on prétend le contraindre

Clitandre: Tout qu’il sera pour moi, je ne vois rien à craindre.
(IV, 5, vs. 1451-1454).

Nederlandstalige voorbeelden komen voor in Vondels Gebroeders (1640, ed. Porteman, 1975, vs. 867-920) en Bredero’s Spaanschen Brabander (1617, Werken,1974, vs. 1723-1726).

Soortgelijke vormen zijn de distichomythie (afwisselend twee regels: distichon) en de hemistichomythie (afwisselend een halve regel: hemistichon). Vergelijkbaar is ook de altercatio.

Lit: J.L. Hancock, Studies in stichomythia (1916) • J.L. Myres, The structure of stichomythia in Attic tragedy (1952) • W. Jens, Die stichomythie in der frühen Griechischen Tragödie (1955).

stichische poëzie

stiftgedicht