Algemeen letterkundig lexicon

vierheffingsvers

Term uit de prosodie voor een vers-1 waarin vier beklemtoonde lettergrepen (heffingen) voorkomen in afwisseling met een of meer dalingen. Het vierheffingsvers was gebruikelijk in de oudgermaanse poëzie; drie heffingen van een dergelijk vers werden gewoonlijk verbonden door alliteratie. Het Middelnederlandse heffingsvers was een voortzetting van het Oudgermaanse, maar het eindrijm nam de structurerende functie van de alliteratie over. Bijv. de verzen 1 en 2 van Van den Levene Ons Heren (heffingen door ons geaccentueerd):

Dīcke gescīet dat een grōot scāt
Beslōten lēit in een clēin vāt
(J. van Mierlo, Geestelijke epiek der Middeleeuwen, 1949, p. 3) 

Soms grijpen auteurs terug naar principes van het oude allitererende vierheffingsvers. Een bekend voorbeeld is het zgn. sprung rhythm van de Engelse dichter G.M. Hopkins (1844-1889). Zie ook alliterative revival.

Lit: D. Lawton (red.), Middle English alliterative poetry and its literary background (1982) • E. Stephenson, What sprung rhythm really is (1987).

vierdewand-fictie

vierrijm