Algemeen letterkundig lexicon

bronnenproblematiek

De Middelnederlandse en – in mindere mate – de 17^de-eeuwse literatuur is overgeleverd in drukken en handschriften die vaak buiten de auteur om tot stand gekomen zijn en daardoor allerlei afwijkingen ten opzichte van de originele tekst vertonen. Het behoort tot de taken van de filologie de bron waarin een tekst is overgeleverd op zijn waarde te schatten. Na een inventarisatie van alle overgeleverde bronnen wordt een stamboom (stemma) opgesteld, waarin de onderlinge relatie van de bewaard gebleven bronnen schematisch wordt weergegeven. Waar de bronnen ten opzichte van elkaar verschillen (variant), wordt getracht door middel van tekstkritiek tot de oorspronkelijke tekst te komen. De hulpwetenschappen die de filoloog hiertoe ten dienste staan zijn de codicologie voor het met de hand geschreven boek, en de analytische bibliografie-1 voor het gedrukte boek.

Ook moderne bronnen stellen de filoloog en tekstediteur voor tal van problemen in verband met de autorisatie (autoriseren). De autorisatiegraad van paralipomena-2, klad- en netversies, kopij, proefdruk en drukproef (al dan niet met handschriftelijke correcties), tijdschriftpublicaties, drukken en herdrukken dient vastgesteld te worden alvorens tot editeren overgegaan kan worden.

Lit: M. Mathijsen, Naar de letter; handboek editiewetenschap (2010⁴) • B.J.P. Salemans, Building stemmas with the computer in a Cladistic, Neo-Lachmannian, way: the case of fourteen text versions of Lanseloet van Denemerken (2000).

bron	broodjeaapverhaal