Alle de brieven. Deel 13: 1700-1701

[p. 108]

Brief No. 212 [127]
14 Juni 1700

Gericht aan: Hans Sloane.

Manuscript: Eigenhandige, ondertekende brief. Het manuscript bevindt zich te Londen, Royal Society, MS 1980, Early Letters L.3.15; 2 kwartobladzijden.

Gepubliceerd in:

A. van Leeuwenhoek 1702: Sevende Vervolg Der Brieven..., blz. 222 (Delft: H. van Krooneveld). - Nederlandse tekst [A].

A. à Leeuwenhoek 1719: Epistolae Ad Societatem Regiam Anglicam..., blz. 211-212 (Lugduni Batavorum: J.A. Langerak). - Latijnse vertaling [C].

N. Hartsoeker 1730: Extrait Critique des Lettres de feu M. Leeuwenhoek, in Cours de Physique..., blz. 51-52 (La Haye: J. Swart). - Frans excerpt.

A.J.J. Vandevelde 1923: De Brieven 108 tot 146 van Antoni van Leeuwenhoek ..., in Versl. en Meded. Kon. Vlaamsche Acad., Jrg. 1923, blz. 102. - Nederlands excerpt.

Korte inhoud:

Reactie op Sloane's brief van 28 mei 1700 (in dit deel). Verzoek om nadere uitleg over gewenst onderzoek naar spermatozoën.

Opmerkingen:

Een eigentijdse, Engelse vertaling bevindt zich in handschrift te Londen, Royal Society, MS 1981, Early Letters L.3.16; 1 kwartobladzijde. Op het omslag staat L.'s eigenhandige adressering: Aan de Heer. d'Heer, Hans Sloane Soc: Reg: Secretaris London.

De brief werd door Sloane voorgelezen op de vergadering van de Royal Society van 12 juni 1700, O.S. (Royal Society, Journal Book Original, Dl. 10, blz. 187). Zie voor de Oude Stijl (O.S.) aant. 2 bij Brief 216 [130] van 27 juli 1700, in dit deel.

[p. 109]

Letter No. 212 [127]
14 June 1700

Addressed to: Hans Sloane.

Manuscript: Signed autograph letter. The manuscript is to be found in London, Royal Society, MS 1980, Early Letters L.3.15, 2 quarto pages.

Published in:

A. van Leeuwenhoek 1702: Sevende Vervolg Der Brieven..., p. 222 (Delft: H. van Krooneveld). - Dutch text [A].

A. à Leeuwenhoek 1719: Epistolae Ad Societatem Regiam Anglicam..., pp. 211-212 (Lugduni Batavorum: J.A. Langerak). - Latin translation [C].

N. Hartsoeker 1730: Extrait Critique des Lettres de feu M. Leeuwenhoek, in Cours de Physique..., pp. 51-52 (La Haye: J. Swart). - French excerpt.

A.J.J. Vandevelde 1923: De Brieven 108 tot 146 van Antoni van Leeuwenhoek ..., in Versl. en Meded. Kon. Vlaamsche Acad., 1923, p. 102. - Dutch excerpt.

Summary:

Answering Sloane's letter of 28 May 1700 (in this volume). Asking for further details on the desired investigation of spermatozoa.

Remarks:

A contemporary English translation of the letter is to be found in manuscript in London, Royal Society, MS 1981, Early Letters L.3.16, 1 quarto page. On the envelope L. himself wrote the following address: Aan de Heer. d'Heer, Hans Sloane Soc: Reg: Secretaris London.

The letter was read out by Sloane in the meeting of the Royal Society of 12 June 1700, O.S. (Royal Society, Journal Book Original, vol. 10, p. 187). See for the Old Style (O.S.) note 2 to Letter 216 [130] of 27 July 1700, in this volume.

[p. 110]

Mijn Heer.

Ik hebbe in UEd: seer beleefden Brief vanden 28^e Meij¹ gesien, dat² mijne twee brieven hadde ontfangen, ende dat deselvige bij de Co: Soc^t aangenaam waren geweest, dat^a mij lief was te verstaan³, en daar benevens, de redenen waar om ik vanden ontfang, niet eerder ben geantwoort.

Als mede^b dat UEd: ordere hebt bekomen, om mij toe te senden, de Transactions van voorleden jaar, dat mij ook seer aangenaam was te verstaan; ik sal deselve met verlangen tegemoet sien; en blijve ten hoogsten verpligt, voor soo danige milde, dog onverdiende beleeftheeden⁴. Versoeke dat deselve mogen gesonden werden aan d'H^r Philip van Leeuwen⁵, Coopman^c in Rotterdam, door welkers hand ze mij wel toe gesonden werden, als sijnde een van mijne naast bestaande⁶.

Ik hebbe^d wel eenige van mijne waarneminge leggen, maar de afteijkeningen zijn niet voltrokken, mijn voornemen is eer lang die te laten toe komen.

⁺Ik moet tot UEd: seggen, dat ik soo veel Mannelijke zaaden van Dieren ondersogt heb, dat mij niet te binnen komt, welke ik soude^e ondersoeken: ik en weet^f ook niet, dat bij mij gesegt is, dat ik de Testicul van een Hengst, en ook het Mannelijk zaad van een Stier, hebbe beschout⁷, ende daar in de Dierkens niet grooter gevonden als in een konijn, kat, of Hont; Soo UEd: eenige Dieren in gedagten hebt, die geoordeelt werd^8g het Mannelijke zaad daar van te ondersoeken, ik wil mijn devoir daar ontrent doen⁹.

1 L. verwijst hier naar de brief die Sloane hem op 28 mei 1700 geschreven had (in dit deel). L.'s vorige brief aan Sloane is Brief 207 [122] van 2 januari 1700, in dit deel.

2 dat, lees: dat UEd.

a A: aangenamen waren, dat

3 verstaan, vernemen.

b In A in plaats van deze alinea: De ordere die UE segt hebt bekomen, om my de Transactions toe te senden, enz.

4 L. bedankte voor de ontvangst van de Philosophical Transactions aan het eind van Brief 216 [130] van 27 juli 1700, in dit deel.

5 Philips van Leeuwen (1667-1713) was een zoon van L.'s zuster Catharina en Claes Jansz. van Leeuwen. Zie het Biogr. Reg., Alle de Brieven, Dl. 9, blz. 428.

c hs: Compman

6 als sijnde een van mijne naast bestaande, omdat hij familie van mij is.

d In A in plaats van deze alinea: Ik hebbe wel eenige aanteekeningen van myne waarneminge leggen, enz.

+ Spermatozoën.

e A: ik op nieuw soude

f A: Ik weet

7 L. vermeldde de spermatozoën van hengst en stier in Brief 38 [24] van 18 maart 1678, Alle de Brieven, Dl. 2, blz. 326-328. Deze brief wordt door L. zelf uitgebreid aangehaald in Brief 196 [113] van 17 december 1698, idem, Dl. 12, blz. 260-264. L. kwam nog terug op de spermatozoën van een paard in Brief 65 [33] van 12 november 1680, idem, Dl. 3, blz. 328.
Zie voor L.'s ideeën omtrent spermatozoën Ruestow, ‘Images and Ideas’.

8 die geoordeelt werd: hier is een woord achterwege gebleven. Blijkens A kan dat waardig zijn geweest; daar is tevens de lijdende vorm in een bedrijvende omgezet. Men leze: waarvan u denkt dat het de moeite waard is.

g A: die waardig oordeelt

9 ik... doen, dan wil ik daar mijn best voor doen.

[p. 111]

Dear Sir,

I saw from your very courteous letter of the 28th of May¹ that you had received my two letters and that they had been welcome to the Royal Society, which I was glad to hear, and further the reasons why I had not been informed before of their receipt.

Also that you have been instructed to send me the Transactions of last year, which I am also very pleased to learn. I am eagerly looking forward to them and am greatly obliged for these generous but unmerited courtesies². Kindly send them to Mr. Philip van Leeuwen³, merchant at Rotterdam, by whom they will no doubt be forwarded to me, since he is one of my nearest relatives.

I have some of my observations lying ready, but the engravings are not completed. I intend to send them to you before long.

⁺I have to inform you that I have examined the male sperm of so many male animals that I do not know which I was going to examine. Neither do I know that it has been said by me that I have studied the testicles of a stallion and also of the sperm of a bull⁴, and found the animalcules therein to be no larger than in a rabbit, a cat, or a dog. If you have in mind certain animals whose male sperm you would like me to examine, I will do my best to do so.

1 L. here refers to the letter which Sloane had written to him on 28 May 1700 (in this volume). L.'s previous letter to Sloane is Letter 207 [122] of 2 January 1700, in this volume.

2 L. expressed his thanks for the receipt of the Philosophical Transactions at the end of Letter 216 [130] of 27 July 1700, in this volume.

3 Philips van Leeuwen (1667-1713) was a son of L.'s sister Catharina and Claes Jansz. van Leeuwen. See the Biogr. Reg., Collected Letters, vol. 9, p. 429.

+ Spermatozoa.

4 L. mentioned the spermatozoa of the stallion and bull in Letter 38 [24] of 18 March 1678, Collected Letters, vol. 2, pp. 327-329. This letter is extensively quoted by L. himself in Letter 196 [113] of 17 December 1698, idem, vol. 12, pp. 261-265. L. returned once more to the subject of the spermatozoa of a horse in Letter 65 [33] of 12 November 1680, idem, vol. 3, p. 329.
See for L.'s ideas about spermatozoa Ruestow, ‘Images and Ideas’.

[p. 112]

Gelieft mijn dienst^a aan de Heeren Leden van Co: Soc^t te presenteren^b, en ik sal onder des blijven¹⁰

Mijn Heer.

UEd: Onderdanigen, en Verpligten
Dienaar
Antoni van Leeuwenhoek.

Delft desen
14^e junij 1700^c

a A: mijne onderdanige dienst

b in A hierna: enz, A. van Leeuwenhoek.

10 L.'s volgende brief aan Sloane is Brief 214 [128] van 9 juli 1700, in dit deel. Hierin beschrijft hij kort nieuw onderzoek naar de spermatozoën van een haan. L.'s volgende uitgebreide brief over spermatozoën (ram, man, haan) is Brief 220 [135] van 25 december 1700, in dit deel.

c A: Delft in Holland den 15. Juny 1700.

[p. 113]

Kindly present my services to the Members of the Royal Society. Meanwhile I remain⁵,

Dear Sir,

Your obedient and grateful
servant
Antoni van Leeuwenhoek.

Delft, this
14th of June 1700.

5 L.'s next letter to Sloane is Letter 214 [128] of 9 July 1700, in this volume. In this he briefly describes a new investigation of the spermatozoa of a cock. L.'s following, extensive, letter on spermatozoa (ram, man, cock) is Letter 220 [135] of 25 December 1700, in this volume.