Oeuvres complètes. Tome IV. Correspondance 1662-1663

[p. 163]

N^o 1028.
Christiaan Huygens à N. Heinsius.
26 Juin 1662.

La lettre se trouve à Leiden, coll. Burman.
La minute se trouve à Leiden, coll. Huygens.
Elle est la réponse aux Nos. 1000 et 1019. Heinsius y répondit le 13 novembre 1662.

Sommaire:
Beuningen. Soror. parclien ab Hevelio. Apollonius. Vossius.

Nicolao Heinsio Viro Illustrissimo Chr. Hugenius S.

Sum profecto in rescribendo aequo segnior mi Heinsi, ac praesertim ubi semel procrastinare coepi. cur vero non illico ad tuas illas priores 29 Martij datas responderim, ipsae causam praebuere, dum non bene intellectio paucorum sensu verborum, aliam ejusdem Holmensis phaenomeni picturam brevi me expectare te jussisse credidi. De illa enim quam mittebas pictura dictum videbatur minus exactè expressam esse, ac proinde aliam denuo vivis coloribus te describendam mandasse. Et sane vivos colores in circulis et circulorum partibus desiderabam, quos in phaenomeno observatos fuisse credibile est. Nunc autem opinor prae vetustate in prototypo obliteratos evanuisse, vel forsan Holmenses isti Parrhasij¹⁾ minima haec imitari non curant. Caeterum tibi quantum debeam pro navata hac in re opera semper grata recordatione complectar, neque id indictum sinam in his quae de argumento illo prae manibus habeo, ubi cum reliquis schematibus etiam haec bina quae a te habeo erunt exhibenda. Utinam vero certior fieri possem nunquid in ijs imperite atque incuriose ab observatoribus deseriptum sit. Nam in priore quod Moucheronio²⁾ acceptum fers vix dubito quin positum colorum perverterint in binis arcubus quorum alter lunulam tangit, alter illo paulo humilior circulo albo incumbit. Puniceus enim in utroque inferiorem occupare marginem debuerat uti mea fert opinio. Roga itaque illum quaeso ut ab observatore ipso, si in vivis est, resciscat an talem fuisse colorum dispositionem liquido illi constet, nam plurimum hac in re est momenti. Tertium porro phaenomenon Pragae animadversum in quo cruces aliquot apparuere si a pictore petieris magnopere me demereberis; cupio enim conferre cum illo Heveliana quaedam quae nuper nunc edidit una cum Mercurio in Solis disco spectato, quem librum³⁾ nescio an adhuc videris. Vossij de Luce dissertatio⁴⁾ paucos omnino approbatores habet, jamque Cartesiani aliqui, ut ipse mihi retulit, magno animo adversum insurgunt ac refutationem moliuntur, alij ne hac quidem dignam censent. Plurimum vero negotij,

1) Huygens applique aux peintres de Stockholm le nom du peintre grec Parrhasius.

2) Voir la Lettre N^o. 1000, note 2.

3) Mercurius in Sole Visus. Voir la Lettre N^o. 872, note 5.

4) Ouvrage cité dans la Lettre N^o. 907, note 4.

[p. 164]

ut video, ei praebent objectiones aliquot à Domino de Wit Pensionario nostro in chartam conjectae, nec prosecto video quomodo se expediturus sit. Ante paucos dies Amstelodamum proficiscenti dedi in mandatis ut apud Elsevirium inquireret de Apollonij Conicis⁵⁾ quorum exemplaria a Serenissimo Principe Leopoldo nobis donata scribis, an autem salva pervenerint necdum scio. Magno equidem videndi ejus operis desiderio teneor at majore etiamnum ut in lucem prodeat volumen observationum naturalium⁶⁾ quod ab eodem Serenissimo Principe promitti è tuis primum literis⁷⁾ didici. De Amplissimi Beuningij reditu ipse scio te certiorem reddidit. mihi semel tantum adhuc cum illo colloqui contigit, ac paulo post Amstelodamum discessit. Dignum admiratione ac laude in hoc viro quod maximis in republica obitis muneribus negotijsque nihilo inflatior inde revertitur, sed ut ante comis, facilis hilarisque ac plane idem semper apparet. Quemnam exitum habiturum sit negotium parenti meo commissum adhuc non liquet, nisi quod deteriora fere auguramur postquam contendere Rex caepit ut Praefectum Arausionensem qui Romanae sidei addictus sit Princeps constituat; quandiu enim hoc sui esse arbitrij volet, perinde est ac si restiouere ablatam possessionem abnuat⁸⁾.

De sorore carissima recentem luctum⁹⁾ intempestiva interpellatione renovare metuo quem profecto gravissimum contigisse satis existimare potui quod et unica et absens interijt. Faxit Deus ut quam diutissimè illi superstes vivas, salvusque nobis aliquando ab exilio isto revertare.

Vale. Ad Wallium¹⁰⁾ literas tuas deferri curavi, caeterum neque illum nec Clarissimum Friquetium¹¹⁾ jam diu non vidi. Zelemius frater¹²⁾ te salvere jubet plurimum.

Dabam 26 Junii 1662.

5) Ouvrage décrit dans la Lettre N^o. 536, note 2.

6) Cet ouvrage est mentionné dans la Lettre N^o. 1000, note 5.

7) Consultez la Lettre N^o. 1000.

8) Consultez les Lettres N^o. 812, note 21, et N^o. 1030.

9) Elisabeth Heins, fille de Daniel Heinsius et d'Ermgard Rutgers, naquit le 27 août 1618 et mourut au commencement de 1662 à la Haye. Elle épousa
Willem Goes, né à Leiden en 1601 et mort à la Haye le 15 octobre 1686. Il sut conseiller de Leiden et plus tard de la Cour de Hollande. Jurisconsulte de talent, il avait une grande insluence politique.

10) Sur Adrianus van der Walle, voir la Lettre N^o. 522, note 8.

11) Voir la Lettre N^o. 776, note 16.

12) Constantyn Huygens.