Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 12

5506. 1641 december 15. Aan W. de Groot.¹

Mi frater,

Nostra de Americanarum gentium origine² si iis probantur, qui talia norunt, edi et quidem praefixo nomine meo non veto. Si id fit, rogo pauca exempla transmittas cum illis de Iure belli ac pacis.³

Aira die Saturni ante hanc dedita est.⁴

1 Gedrukt Epist., p. 930 App. no. 578. Antw. op no. 5489; tezamen met no. 5492 beantw. d. no. 5517.

2 BG nos. 725 en 726; het werk verscheen in april of mei 1642 te Parijs en in juli 1642 bij Blaeu te Amsterdam.

3 BG no. 571; de uitgave verscheen bij Blaeu in maart 1642.

4 Aire gaf zich over op zaterdag 7 december.

[p. 675]

Si Wiardo⁵ aut aliquis eorum, qui a consilio fuere comiti Emmoni, cum ego Emdae fui, vivit, suadeo cum eo amicitiam meam renoves. Ego comiti ob patris in me benevolentiam optime volo et id ostendam, si datur occasio. Matrimonium illud⁶ puto e re ipsius futurum. Ut eius terra suffragium habeat inter Ordines Foederatos, aegre Hollandis persuadebitur, qui sine ea satis premuntur numero.

Annotata ad Cassandrum⁷ scripsi eruditis, non vulgo, et magis ut ea occasione docerer quam ut docerem. Quare si edentur, malim id me inscio fieri. Et forte, si tamen id faciendum est, e re esset edi professionem fidei synodi Tridentinae, confessionem Augustanam, Cassandri Consultationem, mea ad eam simul cum Diatriba de Pelagianis dogmatibus et distichis de Baptismo et de Eucharistia trimetris.⁸ Melanchthonem ferme in omnibus me habere adsentientem gaudeo. Protestantes salvis quae dicunt de animarum purgatione vix aliud possunt dicere quam quod ego eos dicturos conieci non levi nixus argumento eorum, quae dicit Spanhemius,⁹ minister Genevensis, Dubiorum Evangelicorum tomo III, pag. 529 et 830. Animam negat Deo sisti posse, nisi μὴ ἔχουσαν σπῖλον ἢ ῥυτῖδα ἤ τι τῶν τοιούτων, ἀλλ᾽ ἁγίαν καὶ ἄμωμον; talem non esse hanc vitam, itaque purgationem requiri; nihil vero absurdi esse, si censeamus separatam demum a corpore animam sanctificari sive purgari.

Hulftius, qui apud nos est,¹⁰ laborat in describenda nostra Florum structura ad Ius.¹¹ Putavi, cum multa dedissem diurnis studiis, nonnulla iuri naturae et gentium, nonnulla et Batavico, aliquod a me meritum debere exstare et in ius Romanum, in quo ediscendo non parum trivi temporis.

Evenit hic per Mercerii¹² indiligentiam, qui omisit significare, ut hic ius est, syndico et magistro librariorum se fascem librorum a Blavio accepisse, ut fascis, in quo erant nostra ad Evangelia,¹³ arresto includeretur. Inde statim gaudium reformatis, quasi liber meus interdictus hic esset ob dogmata non catholica, cum palam prostet et veneat. Duo exemplaria Annotatorum ad Evangelia dedi Mercerio, ut Pellaei viduae¹⁴ daret mandato Blavii. Exquire, quaeso, an et amici τὰ ἀντίγραφα horum¹⁵ acceperint.

Deus te, matrem, uxorem, liberos, amicos bene servet.

Tibi obligatissimus frater
H. Grotius.

5 Dothias Wiarda (1576-1637) was raad en vervolgens kanselier van graaf Enno III (1563-1625) van Oost-Friesland en van diens zoons Rudolf Christian (†1628) en Ulrich II; vgl. S. Wiarda (ed.), Wiarda, p. 35-39, 54vv. Grotius had hem ontmoet in 1611, toen hij als advokaat-fiscaal deel uitmaakte van het college van ‘goede mannen’ dat hielp bij het beëindigen van de geschillen in Oost-Friesland; vgl. supra no. 212 n. 1 (dl. I), no. 1272 (dl. III).

6 Het huwelijk tussen Henriëtte Catharina, dochter van Frederik Hendrik, en Enno Ludwig van Oost-Friesland (no. 5489 n. 5).

7 BG no. 1165. Het werk was in september 1641 op kosten van de auteur gedrukt in een oplage van ca. 50 exemplaren; vgl. H. Bots-P. Leroy (ed.), Corresp. Rivet-Sarrau I, no. 8 p. 26.

8 Zie no. 5332 n. 24.

9 Friedrich Spanheim (no. 5475 n. 10). Zie zijn Dubia Evangelica in tres partes distributa ..., Genevae 1638, III, CXLI § VII. Spanheim had dit werk eind 1638 aan Grotius toegezonden; zie nos. 3859 (dl. IX) en 3976 (dl. X).

10 Vermoedelijk Joan (1610-1677) of Gerard (1621-1656) Hulft, zoons van de Amsterdamse brouwer en reder Pieter Evertsz. Hulft; vgl. Elias, Vroedschap I, p. 533-537. De uitgave der Epist. geeft in plaats van het volgende ‘describenda’ ten onrechte: discribenda.

11 BG no. 791; het werk verscheen in november 1642 bij Pelé te Parijs.

12 Edmond Mercier (no. 5475 n. 14).

13 Grotius' Annotationes in libros Evangeliorum (BG no. 1135).

14 Marguerite Vallée, weduwe van Guillaume Pelé; vgl. G. Lepreux, Gallia typographica I, p. 328.

15 Zie voor de exemplaren van de Annotationes (BG no. 1135) die Grotius aan de Hollandse vrienden liet geven, supra nos. 5403 en 5425.

15 Decembris 1641.

[p. 676]

Corrigenda in Annotatis ad Cassandri Consultationem:¹⁶ 9 2 ex scriptore de vocatione Gentium. Vilesceret etc. 15 27 perscribi 20 8 Actor. III. 21. Rom. I. 8. 23 5 dixit: Caro mea vere est cibus: vel 27 22 MDLVIII 29 20 Martialis. Satisfacere dicimur et cujus desiderium implemus. L. 1. D. qui satisdare cogantur 35 13 qualitas. Vide scriptorem de Vocatione Gentium lib. I. c. 7. 45 24 etiam 57 16 Polycarpus Irenaeo 61 5 Cordesio

16 BG no. 1165. De corrigenda zijn, tezamen met enige corrigenda in de brief aan Willem dd. 18 januari 1642 (dl. XIII), verwerkt in de volgende edities; zie BG no. 1165 rem. 3.