Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 11

4777. 1640 augustus 11. Aan Willem de Groot¹.

Frater charissime,

Eo quod nihil nunc abs te habuerim literarum suspicor Amstelodamum te ivisse. Quod si est non dubito, quin et negotium de Annotatis² ex consilio D. Vossii³ perfeceris et exquisiveris, ubi sint aut cui data, quae exspecto et amicis promisi exemplaria τῶν τριῶν ἀνωνύμων⁴, quibus velim accedant Anglici illius scripti in latinum versi aliqua⁵. Nam et hoc non a me natum, sed obstetricatum amo. Ad Annotata quae addi velim, misi interdum. Nunc et illud in mentem venit non inutile me arbitrari, ut in ipso fine annotatorum ad XXV Matthaei hoc addatur: Quod si quis veterum hac de re non definitiones, sed dubitationes velit noscere, adeat Hieronymum fine Commentariorum ad Esaiam⁶.

Atrebatum urbem audimus regis esse⁷. Ad pactiones ventum certi sumus idque postquam multa jam in castris pulveris bellici copia, ut ex ea regius cuniculus propugnaculum urbis moenibus cohaerens ruperat ea vi, ut machinae duae, quae in propugnaculo steterant, in fossam praecipitarentur. II autem die Augusti, quo die scripsi⁸ carros illos multos in castra venisse, eodem tempore oppugnata a Lamboio⁹ fuerant castra; castellum, quod prope castra Galli habebant captum, receptum a Gallis, captum iterum, receptum iterum; laboratum etiam ab Hispanis fasces in id multas ferentibus, ut fossas implerent. Verum dum haec fervent ab hora tertia pomeridiana in multam vesperam, redierunt Gallorum multi, qui in itinere fuerant; machinae quoque Gallorum in hostes, qui nonnisi duas secum attulerant, ingentem stragem fecere. Gallorum quingenti aut paulo amplius desiderantur; non dubium quin aliquanto plures de Hispanis. Sed Galli, ut historici multi,

1 Gedrukt Epist., p. 901. Beantw. d. no. 4791.

2 Grotius doelt hier op de typografische verzorging van zijn Annotationes in libros Evangeliorvm; zie voor de volledige titel no. 4757, n. 2.

3 Gerardus Johannes Vossius te Amsterdam.

4 Commentatio...de Antichristo...; Explicatio...de fide & operibvs; Explicatio Decalogi...; zie voor de volledige titels no. 4684, nn. 4, 5 en 2.

5 De absolvto reprobationis decreto. Versio ex Anglico. Amsterdami, Apud Ioh. & Corn. Blaev, MDCXL; Ter Meulen-Diermanse no. 1320. Zie betreffende het auteurschap no. 4688, n. 4.

6 Deze woorden vermeerderd nog met ‘et Augustinum De Civitate Dei libro XXI’ komen inderdaad voor aan het slot van het genoemde Mattheus-hoofdstuk (Annot. ad Evang. p. 434; Ter Meulen-Diermanse no. 1135. Opera omnia theol. II, 241; Ter Meulen-Diermanse no. 921. Andere toevoegingen in de tekst van zijn Annotationes in libros Evangeliorvm gaf Grotius in zijn brieven aan Willem nos. 4737 en 4757).

7 Atrecht had zich op 10 augustus aan de Fransen overgegeven.

8 Grotius doelt op zijn brief van 4 augustus, no. 4768.

9 Wilhelm, baron van Lamboy, keizerlijk bevelhebber.

[p. 447]

mortuorum ex hostibus numerum in immensum augent. Exercitus Hispanicus Duacum versus recessit.

De Taurinorum urbe videtur res lenta futura.

Ebrahim¹⁰ mortuum esse negat qui hic est chiausius¹¹.

Vale, cum tuis nostrisque omnibus.

Tui amantissimus tibique obligatissimus frater
H. Grotius.

10 Ibrahim, sultan der Ottomanen.

11 Mustafa chiaus.

Lutetiae, 11 Augusti 1640.

Iamjam discimus discordatum inter Atrebates qui sunt in civitate, ea est vetustissima pars urbis, et eos qui in urbe. Tandem tamen nullo apparente auxilio heri sub vesperam intrasse Gallos. Ita omnes hic credunt.