Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 11

[p. 432]

4768. 1640 augustus 4. Aan Willem de Groot¹.

Frater optime,

Gratias habeo, quod editiones nostras curae tibi fore promittis. Scio D. Vossii² meticulosum esse ingenium. In Annotatis ad Evangelium³ multa erunt, quae scio aliis non placitura. Id qui vero studeat, nequit vitare. Rogo igitur, ut cum ejus consilio de tota editione constituas cum Blavio⁴ omnemque moram abrumpas. Velim scire, an et quae ex Anglicano vetustissimo codice manuscripto⁵ transmiseram, suis locis addita sint Annotatis. Miror vero nondum ad me venisse τῶν ἀνωνύμων⁶ exemplaria; quod quamdiu non fit, fidem meam apud amicos liberare non possum. Vides, quamdiu in eo Blavii cessaverint. Scripti Anglicani⁷ quaedam exemplaria addi velim vel seorsim ad me quamprimum mitti pretio, si opus est, persoluto.

Didericus⁸ damno edoctus erit posthac, ut spero, in suis servandis diligentior. Opto illi iter nimis diu dilatum tandem prospere cedat.

Maximus filiorum⁹ cum D. Degenfeldio¹⁰ est in castris ad urbem Atrebatum. Ubi primum discesserat, ad me scripsit, respondi¹¹ benigne valde, ex eo nullas ab ipso literas accepi.

Societati Indicanae semper optime volui, tum quod in ejus negotiis multum fui versatus, tum quod inter ejus magistros multi sunt nobis benevolentes¹². Quare venisse sospites ejus naves gaudeo optoque, ut cum Anglis controversia moderata transactione finiatur.

Apud urbem Atrebatum obsidio in bona est spe, si panes sint in castris, qui jam diu valde sunt cari, nunc et deficere incipiunt, deinde si ibi sit bellicus pulvis, sine quo moenia nec verberari ad ruinam nec cuniculis disjici possunt. Quid ea de re futurum sit, dubitamus; nam et rex¹³ multas vias tentat obliquas ex longinquis urbibus, ut hostem fallat, et cardinalis Hispanus se, ut id prohibeat, propius Gallica castra premit.

Apud Taurinos itidem res incertae sunt. Leganesius¹⁴ ex montibus Transpadanis castra Gallica machinis verberat. Esuriunt strenue ubique, nam in Leganesii castris miles victitare dicitur binis in diem pugillis fabarum. In castris ibi Gallicis magna itidem est rerum penuria insessis itineribus.

Ab Hispanis castris non longe ab urbe Atrebatum multi ob famem transfugiunt. Ita jam milites, qui de parandis opibus certare solebant, de pane quaerendo certant. Etiam apud Banerium quibus nunc quidem est in locis non diu suppetet militis et equorum alendorum copia.

1 Gedrukt Epist., p. 901. Antw. op no. 4748; beantw. d. no. 4781.

2 Gerardus Johannes Vossius; Grotius maakte van zijn hulp gebruik bij de uitgave van zijn werken.

3 Zie voor de volledige titel no. 4757, n. 2.

4 Dr. Johan en Cornelis Blaeu, drukkers-uitgevers te Amsterdam.

5 De codex Alexandrinus van het griekse Oude en Nieuwe Testament; vgl. no. 4632, n. 16.

6 Commentatio...de Antichristo...; Explicatio...de fide & operibvs; Explicatio Decalogi...; zie voor de volledige titels no. 4684, nn. 4, 5 en 2.

7 De absolvto reprobationis decreto. Versio ex Anglico. Amsterdami, Apud Ioh. & Corn. Blaev, MDCXL; Ter Meulen-Diermanse no. 1320. Zie betreffende het auteurschap no. 4688, n. 4.

8 Grotius' zoon Diederik was, op weg naar het legerkamp van de Zweedse veldmaarschalk Banér, te Bremen bestolen. Vgl. no. 4748.

9 Cornelis de Groot.

10 Christoph Martin, vrijheer van Degenfeld.

11 Beide brieven ontbreken.

12 Bovendien was Willem de Groot sinds 9 maart 1639 advokaat van de Oostindische Compagnie; vgl. dl. X, p. 168.

13 Lodewijk XIII bevond zich te Amiens.

14 Diego Mexía Felípez de Guzmán, markies van Leganés, Spaans goeverneur van Milaan.

[p. 433]

Vale, mi frater, et nostras ἔϰδοσις diligenter cura nosque de singulis fac certos.

Tuus semper toto animo frater
H. Grotius.

4 Augusti 1640.

Mitto iterum aliquid a Marino¹⁵ et responsum a me, ut ordinem eorum, quae nunc disputantur, intelligas.

Iam nunc nuntium accipimus DCCC carros panibus et pulvere bellico onustos venisse in castra die 3 hujus mensis, cum nocte praecedente discessissent Dorlano. Hostis praelium ausus non est contra XVI millia, quae habebat secum Halerius¹⁶ et decem millia, quae obviam e castris duxerat Milereius¹⁷. Ita brevi urbs illa speratur Gallorum fore.

Post id audivimus, cum exiisset castra Millereius, castra ab hoste fuisse oppugnata multumque fusum sanguinis.

De urbe Taurinorum difficilior est conjectura. Defenditur enim septem millibus militum, totidem oppidanis bene armatis. Habet farinam et frumentum ad sesquimestre tempus. Harcurtius¹⁸ bonum habet exercitum ad XVIII millia et supplementa exspectat, sed multum aegrotatur in ejus castris. Leganesius XII millia habet, sed militem exspectat et a Mediolano et a Neapoli.

15 Charles Marin(i), Zweeds resident in Zürich. Grotius zond ook met no. 4757 een gedeelte van zijn correspondentie met Marini aan Willem de Groot. Grotius' antwoorden op Marini's brieven van 1640 zijn verloren gegaan.

16 François de l'Hospital, sieur du Hallier.

17 Charles de La Porte, hertog van La Meilleraye, maarschalk van Frankrijk.

18 Henri de Lorraine, graaf van Harcourt-Armagnac.