Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 7

2550. 1636 april 11. Aan A. Oxenstierna³.

Excellentissime Domine,

Cardinalis Guenettius⁴ jam Roma Bononiam abiit a pontifice⁵ dilectus ad pacem constituendam inter ecclesiae romanensis columina. Legati ab imperatore⁶, qui ante a me perscripti, Bambergensis episcopus⁷, Fuggerus⁸, Curtius⁹, ab

3 Hs. Stockholm, RA. Eigenh. oorspr. Tesamen met o.a. nos. 2536, 2574 en 2585 beantw. d. no. 2612. Gedrukt Epist., p. 226; Oxenst. Skrifter 2. afd. II, p. 169.

4 Martio, kardinaal Ginetti.

5 Urbanus VIII.

6 Ferdinand II.

7 Franz von Hatzfeldt und Gleichen, bisschop van Würzburg; zie VI no. 2413, p. 436 n. 1.

8 Johann Ernst Fugger; zie VI no. 2413, p. 436 n. 2.

9 Ferdinand Siegmund Kurz; zie VI no. 2413, p. 436 n. 3.

[p. 84]

Hispano¹ dux Alcala², Melo³, cancellarius Mediolanensis⁴; his alium Mediolanensem⁵ adjunget Leganesius⁶, Belgam⁷ cardinalis Hispanus⁸. A Gallia Brezaeus⁹, Davausius¹⁰, Feuquerius¹¹, Charnassaeus¹² destinantur.

Poloni de conjugio regis sui¹³ cum Palatina¹⁴ non dubitant. Legatus tamen Anglicus¹⁵ sic loquitur, quasi id non credat; puto, ne ante tempus suspecta sint nobis Angliae consilia.

Idem legatus a Gallis responsum adhuc exspectat super proposita a se quaestione, an, si arma Gallis jungant sua, Galli in bello perstituri sint, donec non Palatinae tantum terrae sed et electoratus ad veterem dominum redeat.

Interea multae literae nuntiant ire in Angliam legatos a Vienna Wartmannum¹⁶, ab Hispania Ognatum¹⁷.

Qui in Anglia aerarii curam accepit Londinensis¹⁸, totus a Cantuariensi¹⁹ pendet et creditur sancte functurus eo munere.

Dux Vinariensis²⁰ hic etiamnum detinetur. Vellet de pecunia Gallica certus esse interposita mercatorum fide. Militem mallet Germanum, Suedum, Britannicum. Consilia sua per Ponicam²¹ Sublimitati Tuae significabit excusabitque factam Magontiaci jacturam.

Dux Parmensis²² simul Galliae fines exiit, amovit a se secretarium suum²³, quod is Galliae ministris nimium se fecisset familiarem.

Episcopus Burdegalensis²⁴, ut nunc omnia etiam belli per homines hujusmodi procurantur, it cum classe in mare Ligusticum. Recuperandi insulas²⁵ spem nullam esse nisi per pacem tum ex hominibus provinciae Narbonensis tum ex iis,

1 Philips IV.

2 Fernando Afan de Ribera, hertog van Alcalá; zie no. 2545, p. 75 n. 9.

3 Francisco de Mello, graaf van Assumar, markies van Tor de Laguna; zie VI no. 2260, p. 197 n. 1.

4 Don Antonio Ronquillo.

5 Graaf Schinchinelli.

6 Diego Mexia Felipes de Guzmán, markies van Leganés, gouverneur van Milaan.

7 Pierre Roose; zie over hem VI, p. 507 n. 14.

8 De kardinaal-infant don Fernando; zie over hem IV, p. 412 n. 11.

9 Urbain de Maillé, markies van Brezé.

10 Claude de Mesmes, graaf van Avaux.

11 Manasse de Pas, markies van Feuquières.

12 Hercule Girard, baron van Charnacé.

13 Wladislas VII (IV).

14 Elisabeth, oudste dochter van de in 1632 overleden Winterkoning, Frederik V van de Palts, en van Elisabeth Stuart, dochter van Jacobus I van Engeland. Het huwelijk heeft geen doorgang gevonden.

15 Burggraaf John Scudamore.

16 Mathias Werdemann von Sonderspühel.

17 Iñigo Veléz de Guevara, graaf van Oñate y Villa Mediana.

18 William Juxon, bisschop van Londen; zie V, p. 445 n. 8.

19 William Laud, aartsbisschop van Canterbury.

20 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar.

21 Tobias von Ponikau, raad en gezant van Bernhard van Saksen-Weimar.

22 Odoardo Farnese, hertog van Parma.

23 Le sieur Gofredi.

24 Henri d'Escoubleau de Sourdis, van 1629 tot zijn dood in 1645 aartsbisschop van Bordeaux.

25 St. Honorat en Ste. Marguerite.

[p. 85]

qui cum classe ituri sunt, intelligo. Bene ibi se muniere Hispani, naves habent plurimas, Italiam omnem aut suarum partium aut extra partes.

Frater regis¹ iratior metuitur esse post depulsum Delbenium², ideo Aurelianae urbi praefectum suo nomine rex³ dedit.

Vienna scribitur XVI Polonorum, puto Cosaccorum, millia in usum imperatoris conscribi: mitti inde ad Italicum bellum mille quingentos equites, pedites bis mille et quingentos.

Neoburgicum⁴ nihil obtinuisse, praeter literas ad cardinalem Hispanum ac Piccolominium⁵. Alii indidem scribunt imperatorem, ut Anglum⁶ sibi conciliet, in eo laborare, quod diu jam dicitur, ut electores sint novem, in iis Palatinus⁷ et ex episcopis novus; Bavaro⁸ dare velle partem Austriae ipsi propinquam, ut a Palatinatu discedat. Sunt tamen in Italia, qui aliter de ea re disserunt et ajunt Palatino pro Palatinatu alias terras datum iri; jus autem electoris post mortem Bavari.

Regni Neapolitani rector⁹ terra marique vires comparat magnas, qui mos Hispanis tunc maxime, cum de pace fervent colloquia. De pace actionem a Bononia migraturam Tridentum, Constantiam aut Lindavium varii, ut fit, varie augurantur. Nec desunt, qui haec omnia in speciem ostentari jactarique putant. Revera Romae Estraeum¹⁰ cum Papa in arcano de conditionibus conventurum. Papa ipse XII millia peditum conscribit. Parat aliquid militis et dux Etruscus¹¹ Pisasque firmat. Dux Mutinensis¹² Parmensi¹³ gravis ad Mezzanum et Rossenum, per quae Mutinensis ager Mediolanensi connectitur, munivit se diligenter; caeteroqui qui post prosperam Hispanis pugnam captamque ab illis Vespolam nihil magni ibi agitur.

Creditur controversiae de Valle Telina jam diu in conventibus Rhaetorum agitatae is futurus exitus, ut protestantium religio e Valle exsulet, jurisdictio civilis et criminalis penes Vallitelinates maneat, jus transitus retinentibus Rhaetis; si quid controversi inciderit, stetur Gallicorum legatorum arbitrio. Et de religione quidem merito dolet protestantibus. Jus autem imperii imminutum graviter conqueruntur et romanocatholici, non obscura poenitentia in ipsa viscera admissi militis Gallici, ita ut jam imperia detrectari nequeant. Nec tacent quidam aequiora ab Austriacis potuisse obtineri.

Hochburgi damnum magni fieri video ob loci situm repertosque ibi belli paratus.

Spero propediem me reditum Tuae Sublimitatis Stralsundum ejusque res prosperas intellecturum.

1 Gaston Jean-Baptiste de France, hertog van Orléans.

2 Zie over de kwestie met deze D'Elbène no. 2534, p. 59.

3 Lodewijk XIII.

4 Wolfgang Wilhelm, hertog van Neuburg en Jülich-Berg.

5 Ottavio d'Arragona, prins van Piccolomini, hertog van Amalfi.

6 Karel I.

7 Karl Ludwig, oudste zoon van de in 1632 overleden Winterkoning, Frederik V van de Palts; vgl. V, p. 112 n. 12.

8 Maximiliaan, keurvorst van Beieren.

9 Manuel de Guzmán, graaf van Monterey.

10 François Annibal, hertog van Estrées, markies van Coeuvres.

11 Ferdinando II de Medici, groothertog van Toscane.

12 Francesco d'Este, hertog van Modena.

13 Odoardo Farnese, hertog van Parma.

[p. 86]

Deus, Excellentissime Domine, id faciat cunctaque ad bonum commune dirigat.

Tuae Sublimitatis cultor devotissimus
H. Grotius.

Lutetiae, 1/11 Aprilis 1636.

Docent me recentiores literae ad complendum illum XVI millium, de quo scripsi, numerum, Germanos, qui in Silesia agunt, una cum novis e Polonia copiis numerari.

Dum hic in manibus haeret pecunia, diffluit ducis Bernhardi exercitus et optima supplendis numeris tempora praetereunt.

Adres: Axelio Oxenstiernae, Sacrae Reg. Maj. Regnorumque Sueciae Senatori et Cancellario.