Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 7

2534. 1636 april 3. Aan N. van Reigersberch³.

Mijn Heer,

In Italië gaen de saecken niet nae wensch. Den 28 Febr. is Créqui⁴ tusschen Vespola ende Vigevano, vanwaer het volck van Leganes⁵ quam, geslagen. De faute werdt geleght op de Savoyarden, die terstont gevlucht sijn. 't Voetvolck was ten wedersijde bij de 7000, ruiterie aen de Fransche ende haer bondgenooten sijde acht hondert, van de Spaensche drie duisent. Den hertogh van Parma⁶, terwijl hij hier vroolijck was, is wel de helft van sijn staet quyt gewerden, ende werdt getwijffelt, off hij de stadt van Parma noch heeft.

Hertogh Bernhard⁷ werdt hier noch opgehouden. Sal met wat gelds wech gaen. Wat daernae sal volgen, weet ick niet.

Den marescal de Brezé⁸ is gedisgracieert ende nae Saumur gesonden. Hij heeft de heer Bulion⁹ willen beschuldigen, maer die heeft hem het pack weder t'huis gesonden over hetgunt in Nederlant is gepasseert. Den hartogh van Bulion¹⁰ werdt hier verwacht ende werdt niet getwijffelt, oft hij is van de roomsche religie. Eusebius¹¹ heeft van deselve geen goede opinie.

Hier is in 't logys, daer den marquys van Bade¹² t'huis was, scherp ondersoeck gedaen op d'executie van de luthersche rel(ig)ie. Aen den marquys De la Force¹³ is geseit, dat hij tot recompense van sijn dienst in den lesten slagh gedaen, wel gelt mach hoopen, maer geene verdere digniteit, blijvende van de religie, daer hij van is.

Des conincx broeder¹⁴ heeft Delbeen¹⁵, die de anderen van sijne domestyc-

3 Hs. Amsterdam, UB., coll. RK., R 1 k. Eigenh. oorspr. Niet ondertek.

4 Charles Créquy de Blanchefort de Canaples.

5 Diego Mexia Felipes de Guzmán, markies van Leganés.

6 Odoardo Farnese; vgl. no. 2500, p. 9 n. 2.

7 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar.

8 Urbain de Maillé, markies van Brezé; hij had met Gaspard de Coligny, graaf van Châtillon, de leiding gehad van de Franse troepen, die in de Nederlanden de Spanjaarden bestreden.

9 Frédéric Maurice de La Tour d'Auvergne, hertog van Bouillon, gouverneur van Maastricht.

10 Over zijn overgang tot het katholicisme zie bijv. VI no. 2322, p. 295 en n. 16 aldaar.

11 Schuilnaam voor De Richelieu; Van Reigersberch heeft de naam erboven geschreven.

12 Friedrich V, markies van Baden-Durlach († 1659).

13 Armand de Caumont, markies van La Force; zie over hem 2526, p. 50 en n. 5 aldaar.

14 Gaston Jean-Baptiste de France, hertog van Orléans.

15 Guy D'Elbène (Del Bene).

[p. 60]

quen aengebracht hadde, verjaecht ende met geene middelen bewogen connen werden om hem weder aen te nemen. Van 't huwelijck¹ wil den paus² te Rome kennis nemen, hier ter contraire wil men, dat het in Vrancrijck geschiede. Hij seit in alle gevalle, dat men hem niet dwingen en can een ander te nemen.

Den paus heeft aen het Spaensche crijgsvolck eenige toevoer gesonden uit sijn lant; Venegie, Florence, Genua blijven neutrael.

Men is hier niet wel tevrede over het senden van Aisma na³ Hannibal⁴. Men seit, Hanno⁵ bij Vindex⁶ comt. Men claegt hier oock, dat Calaber⁷ meer eischt dan besproocken is, off nae Catullus⁸ wil gaen. Die voor desen bij de Latou⁹ is geweest van Hannibals¹⁰ wegen comt weder in Terentius¹¹ studeren. Den hertogh van Weimar¹² meent met 700 ofte 800^m gl. vanhier te gaen, soo om de oude soldaten te onderhouden, als om nieuwen aen te nemen; sendt aen de heer rijcxcancellier¹³.

Eenige meenen, dat Zosimus¹⁴ niet vast en staet bij Eusebius¹⁵. Ick twijffel daeraen. Die dat meenen seggen, dat hij hem mede aen Simonides¹⁶ heeft vergrepen.

Wilt bij alle occasie seeckerlijck schrijven van Manlius¹⁷, Caesar¹⁸ ende insonderheit van alle 't gunt Iustinus¹⁹ aengaet.

3 April n. st. 1636.

1 Gaston van Orléans was op 3 januari 1632 in het geheim gehuwd met Margareta van Lotharingen; voor de pogingen dit huwelijk door het Franse episcopaat ongeldig te doen verklaren zie men Merc. Franç. XX, p. 849 vv. en p. 989 vv.

2 Urbanus VIII.

3 Foppe van Aitzema, resident van de Republiek te Hamburg. De woorden ‘van Aisma na’ staan in de tekst in cijfer: 213. 100.22.49. 6.70. met de ontcijfering door Van Reigersberch erboven geschreven.

4 Schuilnaam voor Ferdinand II; Van Reigersberch heeft erboven geschreven: Keyser.

5 Schuilnaam voor Cornelis van der Myle; Van Reigersberch heeft erboven geschreven: van der Myle.

6 Codenaam voor Frankrijk.

7 Schuilnaam voor Frederik Hendrik; Van Reigersberch heeft erboven geschreven: prins van Oraigne.

8 Codewoord voor bestand; Van Reigersberch heeft erboven geschreven: Tresves.

9 Codewoord voor Frankrijk; Van Reigersberch heeft er ‘Vr’. boven geschreven.

10 In de tekst in cijfer: 14.49.24.217.71.11.70.45.21. met de ontcijfering door Van Reigersberch erboven geschreven; bovendien heeft hij erboven geschreven: Keyser's.

11 Codenaam voor Frankrijk; bedoeld is de priester Sebastien Lustrier.

12 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar.

13 De Zweedse rijkskanselier Axel Oxenstierna.

14 Schuilnaam voor de Franse gezant in Den Haag, Hercule Girard de Charnacé; Van Reigersberch heeft erboven geschreven: Charnassé.

15 In de tekst in cijfer: 108.32.33.11.8.2010. met de ontcijfering door Van Reigersberch erboven geschreven.

16 Codewoord voor geld.

17 Schuilnaam voor Adriaen Reyniersz. Pauw: zie ter zake no. 2505, p. 18 en n. 9 aldaar.

18 Codenaam voor Rotterdam; het betreft de pogingen door Grotius en namens hem ondernomen om zijn achterstallige salaris als pensionaris van Rotterdam alsnog uitbetaald te krijgen.

19 Pseudoniem van Grotius.

[p. 61]

Onder de saecken, die Servien¹ te laste werden geleit, is dat hij de saecke met Tulipa² tot Pindarus³ heeft gebracht. Veele teickenen doen de wijsen geloven, dat Pindarus⁴ niet lang en sal leven⁵.

1 Abel Servien, Frans staatssecretaris; zie V, p. 104 n. 1. De naam staat in de tekst in code: 32.72.66.110.62. met de ontcijfering door Van Reigersberch erboven geschreven.

2 Codenaam voor Spanje; Van Reigersberch heeft erboven geschreven: Spaengie.

3 Codewoord voor oorlog; Van Reigersberch heeft er ‘oorloge’ boven geschreven.

4 Van Reigersberch heeft er ‘het oorloge’ boven geschreven.

5 Van Reigersberch heeft erboven geschreven: duiren.

Adres (met andere hand): Mijn Heer Mijn Heer Reigersberg, raet in den Hogen Raet in Hollant in Den Hage.

In dorso schreef Van Reigersberch: Broeder de Groot, den 3 April 1636. Disgrâce van Bresé; ondersouck gedaen op de executie van de luthersche int logis, daer den marquis van Baden is gelogeert; coninckx broeder wil Delbeen niet weder in sijn huys ontfangen, seyt men hem in alle gevalle geen ander kan dwyngen te trouwen; Servien wert te laste geleyt hij Vranckrijck met Spaenge in oorloge heeft gebracht.