Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 6

2304. 1635 oktober 9. Van Willem de Groot⁸.

Frater optime,

8 Hs. Den Haag, ARA. Eerste afd. coll. Hugo de Gr. Aanw. 1911 XXIII no. 24. Eigenh. oorspr. Tesamen met no. 2295 beantw. d. no. 2345.

[p. 266]

Scripsi ante triduum¹ per Curii filium², nunc iterum repeto, nequa bona curandarum litterarum elabatur occasio.

Libros tuos chartasque, quae apud nos sunt, omnes ligneis tribus thecis inclusos mittimus veteri nota signatos. Nihil ejus generis apud nos jam reliqui est praeter Inscriptiones Smetii³ patris⁴ nomen praeferentes, quas ille sibi retinuit. Retinui et ego duos manuscriptos in folio, in quibus multa patriarum urbium descripta sunt privilegia; eos pater e bibliotheca Douzae⁵ tibi utendos datos credit, et haeredes Douzae eorum ante aliquot annos mentionem fecisse asserit. Ego aliquoties in iis video mentionem fieri manuscripti Berlariani⁶. Caeterum nescio, quo jure tui sint, et dubitare me facit patris auctoritas. Tu si et eos libros tibi mitti velis, fac intelligam.

Sunt et apud nos gentilitiae tres picturae tuae, quas si et ipsas mitti placet, ut jusseris curabo.

Spero numerum librorum tibi constiturum, sed video nonnullos vitio tecti in aedibus Hohenloicis⁷ et mutatione loci propter comitis Bergani⁸ et deinde Hohenloici⁹ adventum, pejus quam vellem affectos, sed et hoc infortunio tempotum acceptum ferre debes.

Filium Didericum¹⁰, ubi in hyberna discessum fuerit, ad te mittemus; sed si princeps¹¹ ipse illic hybernari constituerit, cum hyemis tempore nihil fere possit addiscere, an non etiam nihilominus venire eum ad te jubeas, id vero explices velim.

De Petro¹² vero animi tui sententiam intelligere valde expeto, et interpellat me saepiuscule de ea re Corvinus¹³: nihil est quod eum vel ad brevem navigationem a nobis induci posse arbitreris.

1 No. 2302.

2 Vgl. p. 263 en nn. 2 en 3 aldaar.

3 De epigraphicus Martin De Smet uit Westwinkel bij Brugge (1525-1578?) had een grote verzameling inscripties aangelegd, die na velerlei wederwaardigheden door Justus Lipsius, professor te Leiden, zijn uitgegeven onder de titel: Inscriptionum antiquarum quae passim per Europam liber. Accessit Auctuarium a Justo Lipsio. Lugduni Batavorum, ex officina Plantiniana, Fr. v. Raphelengen, 1588.

4 Jan de Groot.

5 Johan van der Does -Janus Dousa- heer van Noordwijk, Langeveld en Kattendijke (geb. 1545) was in 1609 overleden. Leiden en Holland heeft deze veelzijdige geleerde en bekwame bestuurder onnoemelijke diensten bewezen. Hij was de eerste curator van de hogeschool en heeft zich o.m. aan de bibliotheek veel gelegen laten liggen.

6 Omtrent dit manuscript is mij niets bekend; alle nasporingen in de universiteitsbibliotheek te Leiden waren tevergeefs.

7 Zie het artikel van Fox, Hugo de Groot en de Gravin van Hohenlohe-Langenburg in Nederl. Archievenbl. 1962, p. 32/3 en n. 8 aldaar.

8 In de Delftse woning, die van 1583 tot 1644 eigendom van de graven Van Hohenlohe-Langenburg was, werden al sedert 1577 bij herhaling voorname gasten geherbergd (zie Mr. Dr. Th. F.J.A. Dolk, De Geschiedenis van het Gemeenlandshuis van Delfland, Delft, 1933). De ‘comes Berganus’ is uit het Delftse archief niet tevoorschijn gekomen.

9 Philipp Ernst?

10 Grotius' derde zoon Diederik studeerde in het vaderland vestingbouwkunde onder Johan van den Bosch; hij bevond zich bij het leger te velde.

11 Frederik Hendrik.

12 De tweede zoon Pieter, die eveneens om studieredenen in het vaderland verbleef.

13 Johannes Arnoldi Corvinus, voormalig predikant te Leiden. Als remonstrant afgezet beoefende hij te Amsterdam de rechtspraktijk. Hij bewees Grotius veel diensten met voor de uitgave hier te lande van zijn werken te zorgen.

[p. 267]

De rebus publicis nihil a me boni accipies: ferunt rumores Bernardum Weimerensem¹ cum copiis suis aut certe potissima earum parte a Gallassio² caesum, castris, tormentis ac impedimentis exutum: et frequentes quos hactenus habuimus malorum nuntii, ut hoc quoque credamus facit³.

De recuperando propugnaculo Schenkiano⁴ parva spes est, nisi hyems nobis aliquid auxilii attulerit. Interea hostium progressus sisti posse speramus. Sed si Caesar⁵ ubique in Germania triumphet, vereor, ut in nos cudatur faba⁶.

Reygersbergius⁷ se cum Rotterodamensibus, quos et ipsos jam pestis affligit, acturum brevi pollicetur. De cogenda ea, quae hic est, pecunia, rogo mihi ad ea, quae super hac re antea scripsi⁸, quamprimum respondeas.

Adrichemus noster⁹, e castris redux, Pavio¹⁰ longiorem in Galliis moram indixit, quippe cui domuitionem princeps Auriacus neget. Nunc iterum annitar, ut illud de testimonio Delfensium perficiam.

Ex Reigersbergio intelligo rursus aquam tibi haerere super tua cum Carentonianis conjunctione, et sunt jam varii, qui e Galliis intellexerint eam tibi jam stare sententiam, ut te ipsis sis adjuncturus: profecto scire ii homines debebant te publicam esse personam, et proinde sine dignitatis tuae jactura non aliter posse ipsis accedere, nisi cum praerogativa honoris legatis competente.

Vale, frater optime, cum uxore et liberis¹¹, et quid rerum apud vos geratur, saepiuscule perscribe.

Tibi obsequentissimus frater
Guilielmus Grotius.

1 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar.

2 Matthias, graaf Gallas, keizerlijk bevelhebber.

3 Kennelijk een verschrijving voor ‘faciunt’.

4 Betreffende Schenkenschans zie no. 2241, p. 175 n. 1.

5 Ferdinand II.

6 Vgl. Terentius, Eun. 381: at enim istaec in me cudetur faba.

7 Nicolaes van Reigersberch; het betreft Grotius' pogingen zijn achterstallige salaris als pensionaris van Rotterdam alsnog uitbetaald te krijgen.

8 Vgl. no. 2268, p. 210; de aldaar vermelde brief van Willem aan Maria van Reigersberch is verloren gegaan.

9 Vermoedelijk is bedoeld Joost Jacobsz. van Adrichem (1574-1653) uit Delft.

10 Adriaen Reyniersz. Pauw; vgl. no. 2301, p. 260 n. 3.

11 Slechts Cornelia en Cornelis waren bij hun ouders te Parijs.

Hagae, IX Octobris 1635.

Boven aan de brief schreef Grotius: rec. 1 Nov.