Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 6

[p. 209]

2268. 1635 september 10. Van Willem de Groot¹.

Frater optime,

Nisi me absentia per hasce ferias excusaret, affinis essem culpae, quam semper a me amoliri conatus sum, quod quaternis tuis litteris, quas X², XVII³, XXI⁴ et XXIII⁵ mensis Augusti ad me dedisti, unico tempore respondeam. Sed nimirum priores Sylvae ducis accepi, alteras inverso ordine praeterita septimana, postremas hodie. Pro variis, q[uae] in iis nuntias, novis gratias habeo merito maximas. Quanquam enim multa sunt aliter cadunt quam speraveramus, praesertim in Germania, interest tamen, ne postremi mala nostra ignoremus.

Hinc vix quicquam, quod reponam habeo, nam et terra et mari nihil bonae rei hoc anno gestum est. Maritimae copiae optimam profligandi hostis occasionem elabi sibi passae sunt incertis adhuc causis. Sunt qui putent aliquot Dunckerkanorum naves a nostris in portu Scotiae quasi obsideri.

Archithalassus Hollandiae⁶ nudiustertius cum suarum et Gallicarum navium parte rediit incolumis nullo hoste viso; duas ipse naves vi tempestatis a reliquis avulsas periisse e suis arbitratur.

Ad Schenkianum propugnaculum nihil magnae rei geritur. Germanicam Rheni ripam tenet noster et Gallicus equitatus et ex adverso Schenkiani in eadem Rheni ripa aliud a nostris extruitur castellum Betaviam alio non minus firmo castello, qua solum est arctissimum, ita munimus, ut hostem ejus ingressu prohibere non dubitemus. Gallicam Rheni ripam copiis et Germanicis et suis insidet cardinalis Austriacus⁷, cujus exercitus cum transfugiis, tum nostrorum excursionibus indies minuitur; ille si inde discesserit, putatur princeps⁸ in ulteriorem Rheni ripam copias suas promoturus, et propugnaculi obsidionem aggressurus, quod jam tantum tormentis et igneis globis quatit ac terret.

Nudius tertius libellus hic famosus⁹ sparsus est, in principem, Duvenvordium¹⁰, Boechorstium¹¹ aliosque et ad Provincialem curiam delatus. Qui legerunt judicant a ministro aliquo hunc prodiisse foetum, qui principem simulationis in negotio religionis praecipue arguit.

1 Hs. Den Haag, ARA. Eerste afd. coll. Hugo de Gr. Aanw. 1911 XXIII no. 24. Eigenh. oorspr. Antw. op nos. 2226, 2237, 2244 en 2250; beantw. d. no. 2299.

2 No. 2226.

3 No. 2237.

4 No. 2244.

5 No. 2250.

6 Filips van Dorp; zie over hem V no. 2111, p. 493 n. 3.

7 Don Fernando, kardinaal-infant van Spanje; zie over hem IV, p. 412 n. 11.

8 Frederik Hendrik.

9 Op 7 september 1635 had het Hof van Holland een beloning uitgeloofd voor degene, die de maker en verspreider van dit ‘seer vilain ende schandeleus pasquil’ zou aanbrengen (ARA. Arch. Hof v. Holl. 62. Mem. gehouden d. de griffier Fr. Criep).

10 Jhr. Johan van Wassenaer-Duvenvoorde.

11 Nicolaes van den Bouckhorst, heer van Noordwijk en Wimmenum.

[p. 210]

Privata quod attinet, Didericum¹ in castra remittimus, ut opera, quae jam fiunt nova, inspiciat. Petrum² praeterita septimana hic habui; is magnum juris amorem prae se fert et in eo profectus facit non spernendos, sed ut in Brasiliam aut aliovorsum naviget, induci nullo pacto poterit. Sed de his aliisque cum senatore Reigersbergio³, ubi redierit e Selandia, agam, ut et de chartis tuis, quae in deputatorum sunt manibus⁴; nam ejus opera et consilio etiam in hac parte indigeo.

Libros tuos omnesque, quae Delphis aut apud Blommii viduam⁵ depositae fuerunt, chartas tribus ligneis thecis includi jussi, ut, simulatque reliqua nactus fuero, tibi mittam. Pecuniam a quaestore recipere non possum nisi sub mensem Majum, ut et ad uxorem scripsi.

Nulli jam hic Hagae sunt, qui de poesi rectum possint ferre judicium. Siquid de poematis tuis intellexero, scribam. Vossius⁶ dixit quibusdam videri Sophompaneae⁷ versus ad tragoediae latinae cothurnum non assurgere; sed ii homines, an Graeca unquam cum judicio legerint, nescio.

Liber professoris Salmuriensis⁸ an hic extet, inquiram. De Treseliana⁹ contagione doleo; uxor, quae hic est, ejus¹⁰ nihil se inde intellexisse ait.

Corvino¹¹, Utenbogardo¹², Vossio quas jussisti aut dedi aut misi litteras.

Salutant te parentes¹³, soror¹⁴ cum marito¹⁵, meaque uxor¹⁶ cum liberis¹⁷.

Tibi obsequentissimus frater
Guilielmus Grotius.

1 Diederik, Grotius' derde zoon, leerde te velde vestingbouwkunde onder Johan van den Bosch.

2 Ook Pieter, de tweede zoon, bevond zich voor zijn studie in het vaderland.

3 Nicolaes van Reigersberch.

4 Vgl. no. 2250, p. 184.

5 De weduwe van de in dl. V, p. 248 n. 11 met ‘niet geïdentificeerd’ aangeduide Matheus Blom, wellicht de Haagse notaris van die naam ten tijde van het proces tegen Grotius.

6 G.J. Vossius.

7 Hvgonis Grotii tragoedia Sophompaneas. Accesserunt, Tragoedia ejusdem Christvs patiens, et sacri argvmenti alia, Ex editione anni MDCXVII recusa emendatiora. Amsterdami, Apud Gvilielmvm Blaev, MDCXXXV. Ter Meulen-Diermanse, no. 157.

8 Traité de la prédestination, Saumur 1634 van de protestantse theoloog Moïse Amyraut.

9 Daniel Tresel, de in 1618 uitgeweken klerk van de Staten-Generaal, die te Rouaan een suikerraffinaderij dreef. Vgl. ter zake van Willems opmerking no. 2250 in fine.

10 Henrickgen Aelbrechts van Leuningen.

11 Johannes Arnoldi Corvinus.

12 Johannes Wtenbogaert.

13 Jan de Groot en Aeltgen van Overschie.

14 Adriana de Groot.

15 Frederik van Losecaat.

16 Alida Graswinckel.

17 Zie voor hun namen no. 2237, p. 166 n. 9.

Hagae, X Sept. 1635.

Adres: A Monsieur Monsieur Grotius, Ambassadeur de la Reine et couronne de Suède vers le Roy Très-chrestien A Paris.

In dorso schreef Grotius: 10 Sept. 1635 W. de Groot.