Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 5

2048. 1635 april 5. Aan N. van Reigersberch¹.

Mon frère,

UE. brief van den 26 Marty² is [mij] wel ter handen gecomen. Wij verwachten hier vast mijnheer den rijcxcancellier³ ende hoopen sijne comste sal sijn voor het vertreck van den coning⁴, die men seit, dat in 't midden van de Paeschweeck gaet nae Picardië. Men sal haest sien, oft het sal sijn om het oorlog te beginnen ende sick over 't verlies van Philipsburg ende Trier⁵ ernstelijck te resenteren.

De clausule, daeraen Romulus⁶ sich stoot, is van bedencken ende een middel om mettertijdt alles aen de Latou⁷ te brengen. Van de Lely⁸ soude ick licht van opinie sijn, dat daer niet veel desseings en is. Wij moeten sien, oft de doot van den grooten thesorier⁹, die men ons hier doet geloven, iet ten beste sal opereren. Den eertsbisschop¹⁰, soo ick verstae, is genegen tot een parlement, waeruit veel goeds soude connen ontstaen.

't Gunt uE. adviseert van Ierlant sal andere Nederlanders scrupuleux maecken om met dat volck te handelen.

Nopende Staaden¹¹ hebbe bij mijne laeste¹² uE. conform de waerheit geadviseert. Den tijdt is voorbij. 't Sal Thucydides¹³ leedt sijn, die niet Appolsch en is. Op 't stuck van dat tol¹⁴ vallen oock de consideratie van die twee verscheiden. Sal garen verstaen, in wat poincten hetselve daer staet.

UE. doet wel bij alle discoursen aen de Aerbesieluiden¹⁵ te toonen, dat

1 Hs. Amsterdam, UB., coll. RK., H 18 c. Eigenh. oorspr. Niet ondertek. Antw. op no. 2031.

2 No. 2031.

3 De Zweedse rijkskanselier Axel Oxenstierna.

4 Lodewijk XIII van Frankrijk.

5 Vgl. betreffende Trier no. 2043, p. 405 en n. 6 aldaar; voor Philipsburg zie men no. 1969, p. 301.

6 Schuilnaam voor Georg, hertog van Braunschweig-Lüneburg (1582-1641); hij had de wapenhandel zowel onder prins Maurits als onder diens tegenstander Ambrosio Spinola geleerd. Daarna was hij in Deense dienst gegaan, waaruit hij zich in 1626 liet ontslaan om in dienst van Ferdinand II over te gaan, die hij in 1630 wederom verwisselde voor die van de Zweedse koning Gustaaf II Adolf. Ten gevolge van steeds stijgend ongenoegen met Oxenstierna keerde hertog Georg zich tenslotte op 31 juli 1635 ook van Zweden af. Zie over hem ook no. 1849, p. 138 n. 9.

7 Schuilnaam voor Frankrijk.

8 Codenaam voor Engeland.

9 Op 13 maart 1635 was Richard Weston, graaf van Portland (geb. 1577), lord high treasurer, overleden; zijn opvolger werd op 6 maart 1636 William Juxon; vgl. no. 2075 en de desbetreffende aantekening.

10 William Laud, aartsbisschop van Canterbury.

11 Het woord staat in de tekst in cijfer: 103.95.234.1006.323.

12 No. 2042 dd. 30 maart.

13 Schuilnaam voor Axel Oxenstierna.

14 Het woord staat in de tekst in cijfer: 115.289.68.59.7.

15 Aer(t)besie is een codenaam voor Zweden.

[p. 413]

Justinus¹ om Aristoteles² niet belust en is hebbende nu andere occupatie als van die philosophie.

Mijne sollicitatie alhier sal ick mijnheer den rijcxcancellier, hier sijnde overgeven, die het rouste tamelijck wel geprepareert sijnde de schaef daerover magh laeten gaen. Te minder sal ick hebben te verantwoorden.

Men moet beletten, dat op dat schrijven van Serranus³ nopende den resident⁴ niet en werde geantwoordt. Den resident is alrede wedergeroepen om ellewaert gebruict te werden, maer soeckt door die luiden hulp om te blijven.

Van de Asseurantiecamer sal ick garen vernemen, wat comen sal.

D'heer Contareni⁵ toont mij groote vrundschap, die ick soecke met alle middelen te kennen. Had ick een exemplair de Portuum Investigatione⁶, bij mij eertijds aen sijn oom⁷, doen hier mede ambassadeur sijnde, gedediceert, ick soude 't hem schencken.

Ick bidde om mijne gebiedenisse aen de bekende heeren ende vrunden.

Den 5 April 1635.

1 Pseudoniem van Grotius.

2 Codenaam voor Holland.

3 Schuilnaam voor Dr. Adriaen Pauw, die zich als buitengewoon gezant in Frankrijk bevond.

4 Vermoedelijk de resident van Zweden te Parijs, Grotius' voorganger Johan Heppe; zie no. 2063.

5 Alvise Contarini di Nicolo, Venetiaans gezant in Parijs.

6 ΛΙΜΕΝΕΥΡΕΤΙΚΗ, sive, Portvvm investigandorvm ratio. Metaphraste Hug. Grotio Batavo. Ex Officina Plantiniana, Apvd Christophorvm Raphelengivm, Academiae Lugduno-Batauae Typographum MDIC. Zie Ter Meulen-Diermanse, no. 407 en remarque 3.

7 Francesco Contarini.

Adres: Mijn Heer Mijn Heer Reigersberg, raedt in den Hoogen Raide in Hollant In den Hage.

In dorso schreef Reigersberch: Broeder de Groot, den 5 April 1635 tot Paris; versouckt een exemplar De Portuum Investigatione.