Algemeen letterkundig lexicon

volksverhaal

Verzamelnaam voor doorgaans tot de orale literatuur behorende volkse verhaalgenres zoals sprookjes, sagen, legenden, fabels, mythen, Schwank-1 en andere vaak streekgebonden vertelsels. Veelal werden dergelijke verhalen later opgetekend en verzameld, soms geordend naar oorsprong of genre, zoals door J. van der Kooi in Volksverhalen in Friesland: lectuur en mondelinge overlevering (1984) of W. Blécourt e.a. in Verhalen van stad en streek: sagen en legenden in Nederland (2010).

Het onderzoek naar volksverhalen concentreert zich op een drietal facetten: de studie naar oorsprong en ontwikkeling, het onderzoek naar het volksverhaal als kunstvorm en het verzamelen en registreren van deze verhalen en de daarin gebruikte stof. Van belang is in dat verband het standaardwerk van Aarne-Thompson The types of the folktale (1928; 1961) en S. Thompson Motif-index of the folk-literature (6 dln, 1975³-1976³).

Lit: M. de Jong & G. Stuiveling (red.), Volksverhalen (1953³) • Tj.W.R. de Haan, Nederlandse volksverhalen: herkomst en geschiedenis (1976) • E. Tieleman & S. Top (red.), Echt verteld … echt verteld: een volksverhaalonderzoek (1987) • M. van den Berg, De volkssage in de provincie Antwerpen in de 19^de en 20^ste eeuw, 3 dln (1993) • Th. Meder, Avonturen en structuren: op zoek naar bouwstenen van volksverhalen (2012).

volkstoneel

volrijm