Algemeen letterkundig lexicon

leeseditie

Een door een editeur bezorgde editie van één of meer teksten bestemd voor een breed publiek. De leeseditie dient de tekst voor dat grotere publiek zo toegankelijk mogelijk te maken. De ideale leeseditie is gebaseerd op het voorwerk van een historisch-kritische editie en bevat een betrouwbare en volledige tekst, een goede verantwoording van die tekst en - zeker bij oudere teksten - een woordcommentaar en zakencommentaar. Bij modernere teksten kan soms volstaan worden met een inleiding waarin bepaalde aspecten van die tekst voor de niet-gespecialiseerde lezer worden verklaard. Een voorbeeld van een leeseditie op basis van een historisch-kritische editie is de uitgave van Nijhoffs Verzamelde gedichten (1990) door W.J. van den Akker en G.J. Dorleijn.

De grenzen tussen de leeseditie, de schooleditie en de studie-editie zijn vloeiend. De door Querido uitgegeven Griffioenreeks is een voorbeeld van de uitgave van teksten uit het verleden die voor een groot publiek toegankelijk zijn gemaakt door ze in hedendaags Nederlands te ‘vertalen’. Willem Wilmink heeft samen met W.P. Gerritsen een editie gemaakt van De reis van Sint Brandaan (1994, met vertaling in hedendaags Nederlands) en met Theo Meder een soortgelijke uitgave van de Beatrijs (1995).

Lit: G. Erler, ‘Plädoyer für einen Editionstyp’ in Zeitschrift für Germanistik 1 (1980), p. 287-298 • S. Scheibe (red.), Vom Umgang mit Editionen (1988) • H.T.M. van Vliet, ‘Leesedities en wetenschappelijke uitgaven: een valse tegenstelling’ in G.E. Booij (red.), Morfologie in Leuven. De teksteditie in theorie en praktijk, speciaal nummer van Spektator 19 (1990) 3, p. 315-331 • M. Mathijsen, Naar de letter. Handboek editiewetenschap (1995), p. 67-68 (2010⁴).

leesdrama

leesgezelschap