Algemeen letterkundig lexicon

prima manus

Etym: Lat. eerste hand.

Term uit de editietechniek, ook wel aangeduid met de Duitse term ‘erster Hand’, voor de eerste door een auteur neergeschreven versie van een tekst in een manuscript-2, waarin later allerlei varianten aangebracht kunnen worden. Het is aan de tekstediteur te beslissen of hij in een historisch-kritische editie als basistekst kiest voor de uitgave prima manus en de latere stadia van de tekstgenese in het variantenapparaat onderbrengt, of dat hij een uitgave ultima manus geeft en alle ontstaansvarianten naar het apparaat verwijst.

Een voorbeeld van een editie prima manus is die door P. Leendertz Wzn. (2 dln., 1871-1875) van de Gedichten van P.C. Hooft; de editie van F.A. Stoett (2 dln., 1899-1900) daarentegen gaat uit van de ultima manus.

Lit: S. Scheibe, ‘Zu einigen Grundprinzipien einer historisch-kritischen Ausgabe’ in G. Martens & H. Zeller (red.), Texte und Varianten (1971), p. 1-44, m.n. 33-35.

prik	primaire literatuur