Algemeen letterkundig lexicon

verhaal-1

In ruime zin is een verhaal élke tekst die gekenmerkt wordt door narrativiteit; de term is dan synoniem met verhalende tekst of narratieve tekst. Het specifiek verhalende karakter van teksten, literaire zowel als niet-literaire, wordt bestudeerd in de narratologie of vertelstudie.

In engere zin wordt de term verhaal vooral gebruikt als een genre-aanduiding, namelijk voor een kortere epische literatuursoort, verwant met de novelle, conte, kortverhaal, vertelling en anekdote. Een precieze afbakening is vaak moeilijk te geven. Zo vallen in de praktijk ‘vertelling’ en ‘verhaal’ heel vaak samen (weliswaar zal men de term ‘verhaal’ zelden toegepast zien op poëzieteksten, terwijl dat voor ‘vertelling’ wel het geval is, bijv. in het geval van vgl. Starings Jaromircyclus). Soms maakt men nog onderscheid tussen verhaal en kortverhaal, maar in de praktijk blijkt er geen verschil in lengte aan te wijzen tussen beide genres.

Omdat het verhaal zich door zijn beperktere omvang uitstekend leent tot bundeling, zijn er tal van verhalenbundels vervaardigd naar thema (dierenverhalen, fantastische verhalen, griezelverhalen, reisverhalen etc.), land of auteur. Ook in de kinder- en jeugdliteratuur speelt het verhaal een belangrijke rol, bijv. in de vorm van het sprookje.

Lit: J. Hoogteijling & F.C. de Rover, Over verhalen gesproken (1982) • J. van Eijk & E. Warries, Over het schrijven van verhalen en ander proza (1999) • L. Herman & B. Vervaeck, Vertelduivels. Handboek verhaalanalyse (2001), p. 19-20 • R. Soetaert, De zin van verhalen: een boekhouding (2007).

verhaal dat zichzelf vertelt

verhaal-2