Oeuvres complètes. Tome X. Correspondance 1691-1695
(1905)–Christiaan Huygens– Auteursrecht onbekend
[pagina 364]
| ||||||||||||||||
No 2781.
| ||||||||||||||||
§ IGa naar voetnoot2).Fig. 1.
Particulae aequales in AB aequales sunt singulis particulis aequalibus in BC. Singulae BC, bc vocentur aGa naar voetnoot3); singulae LK, lk vocentur e; significat summam. Constat jam summam omnium a aequari summae omnium eGa naar voetnoot4); quia ductae in unam particulam rectae AB vel BC, faciunt aream figurae ABC. Summa ▭orum kl. kB sive rectarum e in distantias suas ab AB, aequaliter crescentes, quae sunt a, est aequalis ½ summae quorum ab rectis cb quae dividunt AB in partes aequales. Ratio intelligitur ex ungula 45 gr. super fig. ABC abscissa per AB, quia ungula haec secta planis ad figuram rectis, secundum lineas lk facit m ▭ orum kl. kB. Eadem vero secta planis ad figuram rectis, secundum lineas bc, facit ½ quorum ex bc sive a utrimque nempe omnia ducta intelligenda in unam particularum BC vel AB rectarumGa naar voetnoot5). Itaque ae=½ aa. | ||||||||||||||||
[pagina 365]
| ||||||||||||||||
§ IIGa naar voetnoot6).
| ||||||||||||||||
§ IIIGa naar voetnoot7).
| ||||||||||||||||
§ IVGa naar voetnoot8).Fig. 2.
Hic super omnibus applicatis BC sive a residua parabolica ejusdem omnia parabolae, qualia sunt DEF, DGH, etc. intelligenda sunt, quae sunt inter se ut cubi rectarum a seu applicatarumGa naar voetnoot9). Quae residua in sua brachia ducta hoc est in ¾ a, facient producta in ratione quadratoquadratorum super a. Summa | ||||||||||||||||
[pagina 366]
| ||||||||||||||||
vero istorum productorum erit eadem ac eorum quae fiunt ex rectangulis HG in kl, seu l, ductis in sua brachia a. Sunt autem HG=aa/r; residua ut DHG sunt ⅓ ▭ HD hoc est ⅓ a3/r.
| ||||||||||||||||
§ VGa naar voetnoot11).Fig. 3.
Oportet a vel e [fig. 3] ab angulo recto B accipi ut theoremata ista locum habeant (cum vero aliter accipiuntur, vide quid eveniat in exemplo extremae paginae hujusGa naar voetnoot12), quae sic quoque vera sunt si curva CA in infinitum abeat secundum asymptoton BA, sed ita ut spatium tamen infinitum CAB aequetur certo spatio, sive ut quantumlibet prope ad certi spatij mensuram accedat. | ||||||||||||||||
[pagina 367]
| ||||||||||||||||
Fig. 4.
Fig. 5.
Potest quoque curva solum incipere in D, ut DC [fig. 4] sit recta linea, DA curva, et tunc DC minima omnium a. Potest etiam et infinita extensio esse curvae DA [fig. 5], et simul DC recta linea. Attamen e quae in aequatione sunt tantum quae ex curva DA applicantur ad RA. Et e quae in ▭ DB vocantur E. | ||||||||||||||||
§ VIGa naar voetnoot13).Fig. 6.
BF [fig. 6] curva. BH=e; HK=a; BD sive GF=E maxima omnium e; DF=A maxima omnium a. Hic summa omnium eea, hoc est solidorum ex omnibus a in quadrata distantiarum suarum à BG, erit aequalis
| ||||||||||||||||
[pagina 368]
| ||||||||||||||||
Fig. 7.
BF [fig. 7] curva NP=e; PK=a; NO=E; OF=A.
Rectae a sunt à curva BF applicatae ad NO, eamque in particulas aequales dividentes. Etiam hic aee=⅓ E3-⅓ e3Ga naar voetnoot15).
Sed E in E3 significant e maximas per totum ▭NF applicatas ad NG, eamque in particulas aequales tum inter se, tum rectam NO dividentes. e vero in e3 rursus applicatas à curva BF ad BG, eamque in particulas dictis aequales dividentes. Item e in aee significat rursus distantias linearum PK ab recta NG aequaliter per particulas crescentes. Fig. 8.
e in e3 rursus applicatas à curva DQ ad rectam BQ, eamque in aequales part. dividentes. At e in aee ut pridus significat distantias rectarum a ab NQ. | ||||||||||||||||
[pagina 369]
| ||||||||||||||||
§ VIIGa naar voetnoot17).Fig. 9.
Consideretur primo AH [fig. 9] divisa in partes minimas aequales, tunc singula quadrata ramorum BC applicata rectae AH vel ipsi aequali AV, vel alij lineae si velimus, faciunt rectas CQ, quae hic cadunt in parabolam AM, cujus vertex M, axis MH. Haec ex calculo ad אGa naar voetnoot18). Deinde consideretur HN divisa in partes aequales ijs in quas secta fuit AH, nec referret si non exacte explerent HN, uti nunc faciunt quia ABN ponitur quadrans circuli. Jam omnia simul rectangula ex BG in GH bis sumpta, aequari scimus omnibus quadratis CB (vide pag. 110Ga naar voetnoot19), ac proinde omnia simul rectangula BG in GH erunt aequalia ½ omnium quadratorum BC. Quare etiam omnia rectangula BG in GH si applicentur ad eandem AH aut aliam rectam, ad quam applicata fuerunt quadrata BC (ex qua applicatione hic natae sunt rectae GO, faciendo ut AH ad HG ita BG ad GO) erunt necessario omnes simul GO aequales dimidio omnium simul CQ, quae ex applicatione totorum quadratorum BC ad AH ortae erant; atque ita figura HON hic ½ parabolae AMH, sive ⅓ quadrati ex AHGa naar voetnoot20). Hoc est fundamentum eorum quae habet Fermatius in libro de aequationum localium transmutatione pag. 51, 52 &c.Ga naar voetnoot21); quae ibi confuse perverse et nulla addita demonstratione proponuntur, et plena praeterea sunt sphalmatis typographicis. | ||||||||||||||||
[pagina 370]
| ||||||||||||||||
§ VIIIGa naar voetnoot22).Fig. 10.
Ad pag. 54 operum FermatijGa naar voetnoot23). Aequatio curvae CBA [fig. 10] b3=aae++bbe. Sit oo=be; fit nova curva KHG in qua applicatae o sunt mediae proportionales inter b et e; dabiturque summa omnium e si detur summa quadratorum oo. oo/b=e; fit b3=aaoo/b+bboo/b; b4=aaoo++bboo aequatio curvae KHG. Sit jam ao=buGa naar voetnoot24); fit b4=bbuu+bboo; bb-oo=uu aequatio curvae GLM, quae est circ. circonf.a Ergo omnia o habentur quadra circuli. Nam summam quad.orum oo scimus aequari duplae summae rectangulorum oaGa naar voetnoot25). Ergo et duplae summae rectang.orum bu, quia bu=oa. Si ergo applicentur omnia qua oo ad b, itemque applicentur omnia rectangula bu ad b, fient lineae quarum summa priorum oo/b sive e, erit dupla summae posteriorum, quae sunt u. Atqui omnes e faciunt spatium infinitum CBADEF, si nempe ductae intelligantur in unam particularum aequalium in quae DF infinita secta est a rectis e. Omnes item u faciunt quadrantem circuli DGM, ductae nempe in unam particularum aequalium in quas secta est DG à rectis u, quae particulae prioribus aequales ponuntur. Est ergo spatium infinitum CBADEF duplum quadrantis DGM. Adeoque quadratura ejus pendet a quadratura circuli. | ||||||||||||||||
[pagina 371]
| ||||||||||||||||
Dico et spatium BPA esse duplum spatii GNL. Sunt enim omnia qu.a oo solidi EHDG ad omnia quadrata partium o in rectangulo EN, sicut omnes e in spatio BADE ad omnes partes linearum e in rectangulo BD. Itaque solidum ex EHGD circa ED est ad cylindrum ex ▭o EN circa eandem ED, ut spatium EBAD ad ▭ BD. Et dividendo, solidum ex EHGD ad solidum ex HNG circa eandem ED, ut spatium EBAD ad spatium BPA. Sed solidum infinitum ex KGDF est ad solidum ex EHGD, ut spatium inf.m FDAC ad spat. EBAD. Ergo solid. infin. ex EHGDGa naar voetnoot26) ad solidum ex HGN ut spat. inf. FDAC ad spat. BPA. Sed solidum inf. ex KGDF est ad solid. ex HGN ut omnia ao in spatio inf.o KGDF ad omnia ao in spatio HGN, hoc est ut omnes u in spatio DMG ad omnes u in spatio LGN. Ergo ut quadrans DMG ad portionem LNG ita spat. inf. FDAC ad spat. BPA etc. KHG curva est ea quae nostra auxiliatrix ad construendum catenariamGa naar voetnoot27). | ||||||||||||||||
§ IXGa naar voetnoot28).Fig. 11.
Ad pag. 55 et 56, FermatijGa naar voetnoot29). Aequatio curvae OC [fig. 11] datur bb-aa=ee, quae est circuli circonf.a PQ sunt e, PA vel QR sunt a. AO rad.=b. Quaeritur summa cuborum e. Si haberem summam omnium aee, haberem et summam omnium e3, quia eea=⅓ e3Ga naar voetnoot30).Sit bbo=aee, unde bbo/ee= | ||||||||||||||||
[pagina 372]
| ||||||||||||||||
=a et o=aee/bb. Hinc curvam secundam construo AHC, in qua AL sunt e, LM sunt o; cujus curvae aequatio fit, substituto in aequ.e valore a, bb-b4oo/e4=ee, sive bbe4-b4oo=e6. In hac curva jam sciri deberet summa omnium o. Sit eu=bo. Si jam eu haberem, etiam bo haberem, ideoque o; fit autem nunc curva bbe4-e6=bbeeuu sive bbee-e4=bbuu quam construo ex eo quod u=bo/e: sumtis e ut ante in AC aequalibus. Est autem haec curva ABC (LA=e, LS=u) eadem quae in Exemplo pag. 138Ga naar voetnoot31); ut patet ex aequatione. In hac curva si haberem summam omnium e qu. (quae rectam AD aequaliter secare jam debent) in spatio ABD, itemque e qu. quae in spatio ADBC, haberem et eorum differentiam, quae aequalis est omnibusGa naar voetnoot32) eu; unde bo haberemGa naar voetnoot33).
Pono ee=by, unde y=ee/b et hinc quartam curvam invenio AGF quae est circuli circonf.aGa naar voetnoot34). ErgoGa naar voetnoot35) quia singula by sunt=ee erit summa ee ad summam differentiarum ee ut summa by ad differentiarum by, hoc est ut ▭ AE ad semicirculum AGF. Et summa ee ad dimidiam summam differentiarum ee ut summa by, hoc est ut ▭ | ||||||||||||||||
[pagina 373]
| ||||||||||||||||
AE in altitudinem b ad dimidiam summam differentiarum by, hoc est ad quadrantem KGA in altitudinem bGa naar voetnoot36). Ergo quadrans KGA in altitudinem b erit aequalis summae omnium e in u. Ergo et summae omnium bo, quia aequalia posuimus eu=bo. Ergo spatium AHC=quadranti KGA; quod NotandumGa naar voetnoot37). Sed [] bbo erat=[] aee=⅓[]e3. Ergo quadrans KGA in altitudinem b, insuper ductus denuo in b, aequabitur ⅓[]e3. Hinc vero invenitur centrum gravitatis ungulae super quadrante AOC abscissae per AO ang.o semirecto, oportet enim eam in brachium suum super AO ductam aequari omnibus semiquadratis super lineas e in ungula existentibus ductis in sua brachia super AO, hoc est in ⅔e, unde oritur ⅓[]e3 pro producto ungulae dictae in brachium suum. Erat autem et solidum ex quadrante KGA in b ductum []⅓e3. Itaque solidum hoc suspensum in puncto C brachij CA aequiponderat sive aequalem gravitatis momentum habet super recta AO, ac ungula ante dicta. Quare ut ungula ad solidum illud, ita b ad brachium ungulae super AO. Est autem ungula=⅓b3 ut aliunde notum, et solidum dictum=¼bbq, si arcus GA sit q: nam KA=½b. Itaque eorum ratio quae 4b ad 3q. Ergo ut 4b ad 3q ita b ad ¾q, quae erit longitudo brachij ungulae in rectam OA, quod et aliunde scimusGa naar voetnoot38) ita se habere. |
|