Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 14

[p. 649]

6504. 1643 [oktober 31]. Aan W. de Groot.¹

Mi frater,

Quid literis istis evenerit quas perditas manere me mones, non possum assequi.² Nam quin curatae sint cum caeteris non est cur dubitem. Fieri potest ut hic interceptae sint, nam solet id fieri. Nescio an illae fuerint quibus replicavi ad exceptiones eorum qui novas ecclesias erexerunt.

Liber ille Praedestinati et dictione antiquitatem probat et ipsa scriptura, iudicantibus ita omnibus qui norunt talia.³ Quid de domino Salmasio futurum sit, etiamnum incertum est. Maiora et hic promittuntur, sed non aeque hic certa quam in Batavis salariorum persolutio.⁴ Domino Utenbogardo velim librum ostendas et prosperam senectam preceris meo nomine. ‘Porphyrii decretum’ puto a te scriptum pro ‘Parthenii’. Id autem et ante integrum ad te miseram.⁵ Quae autem miserat Comtaeus⁶ falsa erant. Multis de causis non possum eum hominem non habere suspectum. De iuramento equitum Sancti Michaelis dixi quod mihi videbatur, sed scio mea non probari omnibus.⁷ Schedia accepi et aliquando forte utar.⁸ De Annotatis in Evangelia⁹ et de editionibus rogo memineris.¹⁰

Nova non semper habemus ac ne nunc quidem.¹¹ Nescimus enim an marescallus Guebrianus cum supplemento Rhenum rursum transierit. Sed fama est ex protestantium numero, ne quid querantur, quatuor brevi fore marescallos Franciae, marchionem Lafortium, vicecomitem Turenae, Ransovium, Gassionem.

Vale cum tua tuisque,

tibi obligatissimus frater,
H. Grotius.

1 Gedrukt Epist., p. 959 App. no. 676. Antw. op no. 6486, beantw. d. no. 6524, met daarin een bevestiging van de ontvangst van Grotius' De origine gentium Americanarum dissertatio altera, adversus obtrectatorem (BG no. 731). Vermoedelijk schreef Grotius deze brief op zaterdag 31 oktober.

2 Willem de Groot miste een brief die zijn broer op 19 september 1643 zou hebben geschreven; zie no. 6444.

3 De bronnenpublicatie van Jacques Sirmond S.J., Praedestinatus [sive] praedestinatorum haeresis, et libri S. Augustino temere adscripti refutatio, Parijs 1643. Met dit geschenk wilde Grotius de bejaarde remonstrant Johannes Wtenbogaert wat opvrolijken.

4 De laatste week van het verblijf van Claude Saumaise (no. 6492) in Parijs was ingegaan. Nog voor het einde van het jaar zou hij zijn werkzaamheden aan de Leidse universiteit hervatten.

5 Gedoeld wordt op de editie Parthenii, patriarchae Constantinopolitani decretum synodale super calvinianis dogmatibus; vgl. no. 6321.

6 De Normandische edelman Robert le Comte bood Grotius ongevraagd zijn diensten aan. Een half jaar later ondernam hij met een Roberti Comtaei Nortmanni De origine gentium Americanarum dissertatio, Amsterdam 1644, nogmaals een poging om bij de Hollandse geleerde in de gunst te komen (H.F. Wright, ‘The controversy of Hugo Grotius with Johan de Laet’ in Bibliotheca Visseriana VII, p. 227).

7 Vgl. no. 6469. Caspar Barlaeus had zijn Orationum liber opgedragen aan Joachim de Wicquefort, ‘ordinis S. Michaelis eques et serenissimae Hassiae lantgraviae a consiliis’. Deze opdracht had Grotius aangespoord tot een nadere bestudering van de oorkonde behorende bij de verheffing van een Nederlander tot ridder van de in 1469 door koning Lodewijk XI van Frankrijk ingestelde orde van Saint-Michel.

8 De ontvangst van het ‘dossier Rivet’. Binnenkort zou Grotius dit materiaal gebruiken voor zijn Rivetiani Apologetici ... discussio (BG no. 1195).

9 De vraag of er nog exemplaren van Grotius' Annotationes in libros Evangeliorum (BG no. 1135) in de magazijnen van het Amsterdamse uitgevershuis Blaeu lagen.

10 De publicatie van de poemata en de Anthologia Graeca (BG no. 534).

11 Deze berichten komen ook voor in Grotius' nieuwsbrieven van 31 oktober.

Kalendis Novembris [sic] 1643.

Regina regens Montacutium, ut a se missum, a parlamento repetit; parlamentum hominem a se damnatum recusat reddere.

[p. 650]

Edidit paulo antequam Mazarini potentia in hoc fastigium cresceret Ismael Bullialdus,¹² in literis et mathemati[ci]s bene versatus, Theonem Smyrnaeum Platonicum. Dedicavit [Jacobo] Augusto Thuano, consiliario parlamenti. In epistola dedicatoria haec sunt verba: ‘Tu unus illustris generis stirps relictus es. In te uno domus tuae fata volvuntur, post lugendum casum fratris tui τοῦ μαϰαϱίτου illius Francisci Augusti, quem dira ac durissima tempora, in bonorum perniciem saevissime decurrentia, Europae, patriae, bonis omnibus ac suis abripuerunt. Tam lacrimabilis casus memoria, etsi omnem vel acerbissimum dolorem superet, meminisse tamen iuvat viri, patriae suae bono nati, praecipiti - ne quid asperius dicam - iudicio oppressi, cum obviam ire contendit tyranno, legum patriarum eversionem molienti et convellere familiam regiam meditanti’.

Mitto tibi documentum in re Diderici nostri.¹³ Omnino arrestum faciendum in pecunias quae sub Vicquefortio sunt. Esse enim cognovi. Alioqui ista summa filio peribit.

Papa rogatus ut pro cardinalis Riceliaci anima, ut fieri solet, missam diceret, dixit se nolle operam perdere.

12 De mathematicus-astronoom Ismael Boulliau (1605-1694), huisgenoot van raadsheer Jacques-Auguste de Thou, eerde in zijn Theonis Smyrnaei Platonici eorum quae in mathematicis ad Platonis lectionem utilia sunt, expositio ..., Parijs 1644, de nagedachtenis van de in 1642 te Lyon terechtgestelde koninklijke bibliothecaris François-Auguste de Thou (Bots-Leroy, Corresp. Rivet-Sarrau II, p. 79-80, brief van Sarrau dd. 21 augustus 1643).

13 Joachim de Wicquefort, beheerder van een deel van het vermogen van wijlen hertog Bernard van Saksen-Weimar († 18 juli 1639), moest maar eens opheldering verschaffen in de zaak van de uitbetaling van het legaat dat de hertog op zijn sterfbed aan de jonge legerofficier Dirk de Groot had toegedacht; vgl. nos. 6205 en 6235.