Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 14

[p. 678]

6524. 1643 november 9. Van W. de Groot.¹

Frater optime,

Accepi Dissertationem quam Latio opposuisti, et argumenta quidem tua valde se mihi probant.² Mallem tamen illud quod de barba³ et presbyterio⁴ intexitur omissum, neque enim hoc quicquam ad rem facit. Ego quoque ut aliquam otii mei tibi reddam rationem, mitto Canticum Mosis carmine heroico a me versum,⁵ quod quomodo tibi placiturum sit scire intelligo. Excusabit naevos materiae difficultas et gravitas.

Utenbogardus praeter spem convalescere incipit.⁶ Praelegi ei hodie tuam Dissertationem, quae illi valde placuit. Praedestinati librum ei in manus tradidi ab alio praelegendum.⁷ Pauca quae ego illi ostendi sane magni aestimat, de reliquis alias feret iudicium. Ostendi et illi iudicium de Francisco Thuano.⁸ Mirabatur tam cito id ullum in Gallia ausum, sed metuo ne ea quae iam rerum potitur potentia simili libertati in posterum fibulam imponat. Risimus affatim responsum papae cuius meministi, et profecto sapit si operam perdere non vult.

Accepi ea quae ad filii minoris negotium pertinent.⁹ Ego hodie cum senatore Reygersbergio allocutus sum Vickefortium. Negat ille ullam Vinariensium pecuniam penes se esse; addit sibi insuper a duce plus mille imperialibus deberi. Quod si ita est, nihil hic quod arresto includatur restat, et frustra Curiae mandatum impetrabo si ille apparitori idem reddiderit responsum. Interea dicit ducem a se pecuniam mutuo petere, neque se adversaturum si monilia aut aurea vasa vel uniones pignori dare velint; id si fiat se et pro filio curam gesturum. Addit et ducem sibi offerre aliquas terras, ut eas praesenti pecunia aut emat aut pignoret; forte et non alienum fore, ut et filio tantundem offerat, ut aliqua terra in solutum detur. Tu, quaeso, hac de re cogita et quod fieri vis expedi.

Guebrianus iam cum suis copiis Germanicam Rheni ripam insidet. Videbimus quid promoturus sit.¹⁰ De marescallis quod scribis mihi non fit verisimile, ut nimirum protestan-

1 Hs. Den Haag, ARA, Eerste afd., coll. Hugo de Groot, aanw. 1911 XXIII no. 24, 381. Eigenh. oorspr. Antw. op no. 6504, beantw. d. no. 6543.

2 Grotius' reactie op de Notae van de geograaf Johan de Laet (BG no. 727 en BsG no. 212) kreeg de titel Hugonis Grotii de origine gentium Americanarum dissertatio altera, adversus obtrectatorem, Opaca quem bonum facit barba, Parijs 1643 (BG no. 731). Op 29 oktober 1643 berichtte Rivets correspondentievriend Claude Sarrau uit Parijs: ‘Monsieur Grotius a respondu à monsieur de Laet à sa mode, c'est à dire à la haste et violemment: croyant lui faire trop d'honneur de le nommer par son nom, il l'appelle obtrectator avec d'autres termes sarcastiques qui irriteront ce bon homme et l'obligeront à s'en ressentir’ (Bots-Leroy, Corresp. Rivet-Sarrau II, p. 122-123).

3 Opaca quem bonum facit barba (et dens Hibera defricatus urina) (Catullus 37, 19-20), een toespeling op de bebaarde Johan de Laet, ouderling (presbyter) van de kerk te Leiden; vgl. de Dissertatio altera, p. 4 en p. 35.

4 De ouderling Johan de Laet had deelgenomen aan de synode van Dordrecht (Acta of Handelingen der Nationale Synode gehouden te Dordrecht in de jaren 1618 en 1619, p. 7).

5 Deut. 32: 1-43. Het gedicht dat Willem de Groot zijn broer toezond, is niet overgeleverd.

6 In oktober vreesde men nog voor het leven van de remonstrantse theoloog Johannes Wtenbogaert.

7 De bronnenpublicatie van Jacques Sirmond S.J., Praedestinatus [sive] praedestinatorum haeresis, et libri S. Augustino temere adscripti refutatio, Parijs 1643.

8 De eer die Ismael Boulliau in zijn Theonis Smyrnaei Platonici eorum quae in mathematicis ad Platonis lectionem utilia sunt, expositio ..., Parijs 1644, wilde bewijzen aan zijn ongelukkige patroon François-Auguste de Thou; zie het postscriptum van Grotius' brief van 31 oktober/1 november 1643 (no. 6504).

9 Op last van Grotius moesten Willem de Groot en Nicolaes van Reigersberch de in de Republiek woonachtige beheerders nog eens aanspreken over de uitbetaling van het geld dat Bernhard, hertog van Saksen-Weimar († 18 juli 1639) zijn officier Dirk de Groot had toegedacht; vgl. nos. 6205 en 6235.

10 De Frans-Weimarsen van maarschalk Guébriant en diens nieuwe ondercommandant Josias Rantzau hadden hun kwartieren in de Elzas verlaten en vertoonden zich nu in de omgeving van Rottweil (Episodes Guébriant, p. 376-378).

[p. 679]

tium e numero quatuor eligantur.¹¹ Legati Galli quarto huius mensis Hoiae fuere, et brevi hic expectantur.¹²

Vale cum uxore et liberis,

tibi obsequentissimus frater,
Guilielmus Grotius.

11 Jean, graaf van Gassion, en Henri de La Tour d'Auvergne, burggraaf van Turenne, kwamen dit jaar voor bevordering tot veldmaarschalk in aanmerking. De markies van La Force en de lutheraan Josias Rantzau moesten nog enige jaren wachten.

12 De reis van de Franse gevolmachtigden Claude de Mesmes, graaf van Avaux, en Abel Servien, graaf van La Roche-des-Aubiers, naar de Republiek. Op 4 november passeerde hun schip de stad Huy aan de Maas; zie no. 6525.

Hagae, IX Novembris 1643.

Adres: A monsieur/monsieur Grotius, ambassadeur de la reine et couronne de Suede, à Paris. 20 st.

Bovenaan de brief schreef Grotius: Rec. 18 Nov.

En in dorso: 9 Nov. 1643 W. de Groot.