Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 12

5367. 1641 september 14. Aan G.J. Vossius.¹

Vir praestantissime et clarissime,

Duplici me modo beasti et ostendendo mihi filium² tanti patris imaginem vivam et per literas³ plenas eius in me amoris, cuius pridem plurima certissimaque indicia habeo. Filium magni facio ac doleo, quod nec meae nec uxoris meae preces id valuere, ut, dum in hac urbe est, apud nos in domo satis laxa hospitium sumeret.

1 Gedrukt Epist., p. 689 no. 1520; gedeelt. gedrukt Epist. eccl., p. 812 no. 564. Geciteerd in vert. Brandt-Cattenb., Leven II, p. 299. Antw. op no. 5348; beantw. d. no. 5443.

2 Isaac Vossius (no. 5066 n. 20).

3 No. 5348 dd. 2 september 1641.

[p. 510]

Salmasius,⁴ vir maior quam dici potest, nunc in Burgundia, patria sua, in familia herciscunda occupatur cum Zephyris et hirundine prima,⁵ ut puto, in Batavos rediturus.

Vestra de Paganica theologia⁶ exspecto avide putemque id opus recte dedicari posse clero Anglicano, quomodo scilicet Cyprianus scribebat clero Romano, cum non adesset episcopus.⁷ Annalium etiam Batavicorum filii vestri videre aveo partem alteram,⁸ nam prima valde mihi placuit. Probo quod edita recognoscis et ἀνέκδοτα ad editionem paras. Det Deus vitam et valetudinem.

Debeo vicissim praestant[i] Clar. vestrae rationem eius temporis, quod mihi de mandatis negotiis superest. Edita iam sunt Annotata mea ad Evangelia cum quatuor opusculis;⁹ additus et index plurimis vitiis scatens et multa contra meum sensum exprimens, quem, quia video non posse emendari, tolli ab omnibus exemplaribus volo idque Blaviis, qui ante lenti in hoc indice edendo paucos dies ad noscendam sententiam meam opperiri noluerunt, significavi et, ut fiat hoc, amicos anniti velim. De Iure belli ac pacis¹⁰ quid fiat, nemo te novit melius. Habeo praeter[ea] annotata maiora et meliora ad Lucanum¹¹ et quaedam poematum παραλειπόμενα,¹² Annotata ad Vetus Testamentum,¹³ etiam ad illos libros, de quorum auctoritate disputatur. Habeo et Ἀνθοβολίαν philosophicam, historicam, philologicam ad Ius Iustinianaeum¹⁴ et nunc excuduntur, sed mihi tantum et iis, quos ea de re volo consulere, Annotata brevia ad Consultationem Cassandri,¹⁵ quam scripsit vir optimus ac doctissimus et ob id Calvini odio dignissimus rogatu duorum imperatorum.

Videris puto librum editum in Anglia, deinde Genevae Irenaei Philadelphi nomine de motibus obortis in Anglia.¹⁶ Is liber D. archiepiscopi, quem Deus in hac cruce soletur, iugulum aperte petit. Sunt autem eius scriptores Molinaeus pater et filius;¹⁷ nam hic historias Anglica-

4 Claude Saumaise (Salmasius) bevond zich sinds begin juli in Dijon.

5 Vgl. Horatius, Epist. I, 7, 12-13: te, dulcis amice, reviset // cum Zephyris, si concedes, et hirundine prima. Zie ook supra no. 5011 n. 4.

6 Vossius' De Theologia gentili et physiologia christiana sive de origine ac progressu Idololatriae ..., Amsterdami, apud Ioh. et Cornelium Blaeu, MDCXXXXI. Vossius wilde het werk aanvankelijk opdragen aan William Laud, aartsbisschop van Canterbury, die echter nu in de Tower gevangen werd gehouden; zie ook Vossius' brief, no. 5348.

7 Cyprianus (±200-258), bisschop van Carthago, schreef aan de clerus te Rome (Migne, PL IV, nos. III, XIV, XXII, XXIX), na de dood van paus Fabianus in januari 250 en voordat Cornelius hem in maart 251 als paus opvolgde.

8 Matthaei Vossii Annalium Hollandiae Zelandiaeque pars altera, quae est de gestis comitum ex domo Hannonia, Amstelodami, apud Ioannem Ianssonium, MDCXLI; zie ook no. 5348 n. 6.

9 BG no. 1135.

10 BG no. 571; de uitgave verscheen bij Blaeu in maart 1642.

11 Grotius' nieuwe aantekeningen bij Lucanus verschenen bij Blaeu in 1643 (BG nos. 430 en 431).

12 Een uitgave van Grotius' Poemata waarin de recente gedichten werden opgenomen, is niet tot stand gebracht (no. 4995 n. 12).

13 BG no. 1137; het werk verscheen in 1644 bij Cramoisy te Parijs.

14 Grotius' Florum sparsio ad Ius Iustinianeum (BG no. 791) verscheen in 1642 bij Pelé te Parijs.

15 BG no. 1165. Georges Cassander (no. 5018 n. 10) schreef zijn Consultatio in de jaren 1564-1565 op verzoek van de keizers Ferdinand I en Maximiliaan II; zie M.E. Nolte, Cassander, p. 29vv.

16 Irenaei Philadelphi Epistola ad Renatum Veridaeum, in qua aperitur mysterium iniquitatis novissime in Anglia redivivum et excutitur liber Iosephi Halli, quo asseritur episcopatum esse iuris divini, Eleutheropoli, MDCXLI; deze Epistola is gedateerd Islington, 3 november 1640. Zie over de plaats van uitgave E. Weller, Die falschen u. fingirten Druckorte, p. 260; McAlpin Cat. II, p. 58.

17 Pierre Du Moulin (no. 4995 n. 4) en zijn zoon Louis (±1606-1680); zie over deze laatste Haag, ²IV, p. 431v.; DNB XXXIX, p. 200.

[p. 511]

nas intexuit. Renatus Verdaius, cui dedicatus est liber, est Andreas Rivetus.¹⁸ Vide quam hoc sit θηριῶδες.

Deus, vir eximie, praestantem Clar. tuam cum optima uxore et liberis sospitet ac¹⁹ prosperet.

Praestanti Clar. tuae ad omnia obsequia paratissimus
H. Grotius.

18 De hofpredikant te Den Haag, André Rivet (no. 5097 n. 21). In plaats van het voorafgaande ‘liber’ geeft de uitgave der Epist. eccl.: is labor.

19 De woorden ‘sospitet ac’ ontbreken in de uitgave der Epist.

Lutetiae, XIV Septembris MDCXLI.