Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 12

5160. 1641 april 27. Aan A. Oxenstierna.¹

Excellentissime et illustrissime domine,

Magna nostris partibus polliceri videbatur hic annus nec desinit polliceri, sed spes nostras multum turbat procella ista a Sedano. Comes enim Suessionensis ac duces Guisius et Bulionius nomen sibi dantes principum federatorum pro pace christiani orbis equitem peditemque conscribunt tum ex Leodiensi tractu, tum ex Belgica Hispano parente. Cardinalis Riceliacus, in quem maxime intendi videtur haec machina, non ignarus in magno favore apud nobilitatem plebemque Galliae esse comitem Suessionensem ob animum natalibus dignum et expositam omnibus benignitatem metuensque, ne ingens ad eum concursus fiat, late vulgat fedus cum cardinali Hispano factum signatumque.² Et credunt omnes esse aliquod, verum quale id sit, etiamnunc latet. Scripsit ad matrem suam³ comes Suessionensis, ne pro se amplius cuiquam molesta sit. Illa tamen adiit cardinalis domum; sed exclusa est. Creditur princeps quoque

1 Copie Dresden, Sächs. Landesbibl., C 61, 19; copie Leipzig, UB, ms. 2633, f. 59. Gedrukt Oxenst. Skrifter 2. afd., IV, p. 124 no. 372.

2 Het verdrag is gedateerd op 30 april 1641; zie no. 5129 n. 21.

3 Anne de Montafié.

[p. 260]

Arausionensis non deserturus ducem Bulionium, si is vi impetatur, tum ob propinquum sanguinem,⁴ tum ne mos invalescat, ut, quomodo magni pisces minutos, ita principum validi infirmos opprimant. Dicitur et rex Angliae favere his principibus et misisse ad eos; unde rumor hic natus per Anglum Batavis inducias⁵ procurari. Certe nullos adhuc Batavorum in hostem intelligimus motus, quales circa haec anni tempora audiri solebant.

Portugallenses legati et hic et in Batavis⁶ laborant, ut naves adipiscantur, quarum ope classem argentariam regis Hispaniae aut, ut ipsi eum vocant, Castellae, capere possint. Sed Batavis mercatoribus, qui in ista republica plurimum valent, non placet postulatum de reddenda Portugallis Brasilia, sed nec induciae per Indiam Asiaticam. In Italia Eporediam⁷ obsident Galli.

Laetantur hic omnes salvum esse Banerii exercitum. Sed Gallici milites in Franconiam revocari dicuntur. Caetera manent, qualia scripsi antehac.⁸ Quae omnia, Deum rogo, ut in bonum Suedicum vertat eidemque bono [etc.]

Lutetiae, XVII/XXVII Aprilis MDCXLI.

Dicunt principes, qui Sedani sunt, habuisse septingenta millia florenorum ad militem conscribendum a cardinali Hispano; Bulionius ab imperatore factus marescallus Imperii et particeps fuisse insidiarum Beckii, praefecti Lutzenburgici,⁹ in Doncheriacum, Galliae oppidum. Paratur edictum in illos principes ut hostes publicos et mandata in eos hostilia habet Castilionaeus.¹⁰ Quidam a Vendocinensi¹¹ huc missus in carcerem Bastiliae datus est. Detecta Pennae¹² proditio; eius conscii quaeruntur.

Edictis novis¹³ Atrebatensis urbs et regio appellare iubentur ad parlamentum Parisiense. Parlamentum autem Rhotomagense, quod interdictum a sua functione fuerat, restituitur, sed aucto praesidum et senatorum numero et functione posthac semestri.

4 De moeder van de hertog van Bouillon, Elisabeth van Nassau, was een halfzuster van Frederik Hendrik.

5 Zie voor de geruchten over een wapenstilstand supra no. 5135 n. 17.

6 Francisco de Mello en dr. António Coelho de Carvalho, Portugese ambassadeurs te Parijs, en Tristão de Mendonça Furtado, Portugees ambassadeur in de Republiek (no. 5028 n. 6).

7 Ivrea in Piemonte.

8 No. 5151 dd. 20 april 1641.

9 Johann von Beck (no. 5140 n. 19).

10 Gaspard de Coligny, hertog van Châtillon (no. 5119 n. 3). Het arrest van het parlement van Parijs tegen de opstandige prinsen is pas gedateerd op 5 juli 1641; zie Du Mont, Corps Dipl. t. VI. I, p. 218.

11 César, hertog van Vendôme, bevond zich sinds medio februari in Engeland.

12 Péronne.

13 Déclaration du roy, portant que les appellations des jugemens du Conseil d'Arthois seront relevées au parlement de Paris ... [dd. 18 april 1641], à Paris, par Antoine Estienne...MDCXLI ... Een exemplaar bevindt zich tussen Grotius' nagelaten papieren; RA Stockholm, Gallica 10, Handl. tillh. Hugo Grotii beskickning 1639-1641. In de Gazette 1641 no. 50, p. 248, dd. 4 mei werd voorts meegedeeld: ‘Ces jours passez fut publié l'édit du roy du mois de Janvier dernier, registré au parlement de Rouen le 16 du passé, portant restablissement du parlement de Normandie en deux séances et ouvertures semestres,...’

Bovenaan de brief in de copie te Leipzig: Argumentum. Apparatus principum Sedani foederatorum. Consilia contra eos. Alia nova.