Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 11

4964. 1640 december 10. Van Willem de Groot¹.

Frater optime,

Cum proxime scriberem eram paulo occupatior; nunc plus suppetit temporis. Addam igitur ad ea, quae ante octiduum scripsi², Mairium³ editionem de Veritate religionis christianae⁴ plus quam oportet differentem egregie a Jansonio Amstelodamensi⁵ delusum, cujus jam editio cum notis⁶ ubique prostat. De Poematis tuis novis⁷, item Notis ad Lucanum⁸ et praecipue ad Vetus Testamentum⁹ serio cogitabo et Blavii¹⁰ sciscitabor sententiam. Heri ab eo litteras accepi; vidi et antea a Corcelio¹¹ ad Utenbogardum¹² scriptas, in quibus uterque de mendis plurimis in tuo apographo Annotatorum¹³ conqueruntur, hic vero etiam de nimia typographi festinatione. Nunc Blavius rescribit lentius aliquanto procedi neque tamen, quousque processerit, palam facit, quare iterum mihi monendus erit. Interea et hoc scias velim errata in tribus anonymis¹⁴ commissa eorumque indiculum jam apud Blavium esse ibidemque servari.

Ad alteras tuas Cal. Dec. datas¹⁵ ut respondeam, tribus verbis dicam gratum mihi esse, quod in posterum parum tibi rei futurum sit cum homine tam insolente et apud hominem iracundum nimium valente¹⁶. Ego eas aedes - de quibus scribis - non frequento, imo ne quidem toto eo tempore, quo uxor hic fuit, nisi semel ut puto. Illa cum

1 Hs. Den Haag, ARA. Eerste afd. coll. Hugo de Gr. Aanw. 1911 XXIII no. 24. Eigenh. oorspr. Naast een aanvullend antw. op no. 4941 (postscriptum) antw. op no. 4950; beantw. d. no. 4981.

2 No. 4953 dd. 3 december 1640.

3 De Leidse drukker-uitgever Jean le Maire.

4 Zie voor deze editie Ter Meulen-Diermanse no. 952.

5 Johannes Janssonius, uitgever te Amsterdam.

6 De editie vermeld door Ter Meulen-Diermanse onder no. 951.

7 Hug. Grotti Poemata, omnia. Editio quarta. Lugduni Batav. Apud Hieronymum de Vogel. MDCXXXXV; Ter Meulen-Diermanse no. 5.

8 M. Annæi Lvcani Pharsalia...Additæ sunt in fine Hvgonis Grotii notæ... Amsterodami Apud Ioannem Blaeuw. A.^o MDCXLIII; Ter Meulen-Diermanse no. 430.

9 Hugonis Grotii Annotata ad Vetus Testamentvm Tomus I, II, III. Lvtetiæ Parisiorvm, Sumptibus Sebastiani Cramoisy... MDCXLIV. Prostant Amsterdami, Apud Ioannem Blaev. Ter Meulen-Diermanse no. 1137.

10 Dr. Johan of Cornelis Blaeu, drukkers-uitgevers te Amsterdam.

11 Etienne de Courcelles. Hij verzorgde voor Grotius correctiewerk.

12 De remonstrantse predikant Johannes Wtenbogaert. De brief van Courcelles ontbreekt.

13 Grotius' Annotationes in libros Evangeliorum...; Ter Meulen-Diermanse no. 1135.

14 Commentatio...de Antichristo...; Explicatio...de fide & operibvs; Explicatio Decalogi... Zie voor de volledige titels no. 4684, nn. 4, 5 en 2. De traktaten werden afgedrukt achter de Annotationes in libros Evangeliorvm... ; zie Ter Meulen-Diermanse nos. 1102, 1111 en 1118.

15 No. 4950.

16 Michel le Blon. aant.

[p. 659]

abesset, vocatus accessi neque filius amplius quam semel toto hoc anno ibi fuit, quare facile nobis est inde abstinere; totius rei gestae narrationem a te perscriptam mihi servabo. Illud uno verbo addam nosse me hominem, qui testem se auritum adducere posse ait; qui verba, e quibus tota exorta est disputatio, e tuis litteris ab eo, quem nosti, praelecta sibi esse sit asseveraturus, sed et illi et sibi lites displicere.

Ad alia ut veniam intelligo Heinsium¹⁷ magno cum dolore ex calculo, ut putatur, orto conflictari et medicos quidem judicare, si accedat febris, actum de eo fore.

Molinaeus¹⁸ - id est, ut et Blavius monet, Fronto - in suo de Vate libro¹⁹ multa definit dictatoria auctoritate; pauca probat, sufficit ei, quod a calcato protestantibus tramite non recedat, sed eum librum cum jam tibi visum aut brevi videndum putem, plura non addam.

Tua adversus Maraizium²⁰ videre multi hic expetunt, quidam et priora legere nolunt, antequam et illa tua prodierint; aliis viris antiquitatis ecclesiasticae peritis quid de annorum computo Mareziano videatur, scire aveo neque enim scio an semper Baronius, quem allegat pro ipso faciat²¹.

Pro filio minore²² pecuniam, quam habui, Vickefordio²³ persolvi; medio²⁴ libenter suasorem me praebebo, ut tuis consiliis animum adjiciat, sed ut vereor frustra. Mater, quae jam paulo infirmior est, uxor, liberi tibi omnia optant salutaria.

Tibi obsequentissimus frater
Guilielmus Grotius.

17 De Leidse hoogleraar Daniel Heinsius.

18 Pierre Du Moulin. Hij had onder het pseudoniem Hippolytus Fronto Caracotta een Strigil adversvs commentationem...de Antichristo... tegen Grotius' Commentatio...de Antichristo geschreven. Zie Ter Meulen-Diermanse no. 1100, rem. 5.

19 Petri Molinæi Vates, seu de Præcognitione futurorum & de Bonis Malisque Prophetis Libri V... Lugduni Batavorum Ex Officina Ioannis Maire. MDCXL. Zie voor de volledige titel no. 4959, n. 16.

20 Samuel Desmarets - Maresius -. Ook hij had tegen Grotius' Commentatio...de Antichristo geschreven: Dissertatio de Antichristo... Zie Ter Meulen-Diermanse no. 1100, rem. 5. Grotius antwoordde in zijn Appendix...De Antichristo...; Ter Meulen-Diermanse nos. 1128 en 1129.

21 Zie Grotius' antwoord, no. 4981.

22 Diederik.

23 Joachim de Wicquefort, koopman en bankier te Amsterdam.

24 Pieter de Groot.

Hagae, X Decembris 1640.

Adres: A monsieur monsieur Grotius, ambassadeur de la reine et couronne de Suède. A Paris.

Boven aan de brief schreef Grotius: Rec. 20 Dec.

En in dorso: 10 Dec. 1640. W. de Groot.