Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 10

4034. 1639 maart 25. Van G. Müller³.

Illustrissime et excellentissime domine legate,

Accepi quidem literas Excellentiae vestrae 5. Martii die ad illustrissimum dominum regni Sueciae cancellarium⁴ et me scriptas⁵, sed reseratas ambas et ab adiunctis chartis, edicto nimirum de peregrinis⁶, dissertatione ad principes christianos⁷ et scripto contra memoriam P. Josephi⁸ vacuas. Dolone ac fraude magistri postarum Coloniae⁹ an hic Hamburgi habitantis¹⁰ id factum, incertum. Hamburgensis certe praefracte negat, quanquam utrumque eiusdem criminis reum experti aliquoties simus. Mallem itaque literas posthac non Coloniam sed Amstelodamum mitti; via enim isthaec et tutior et brevior habetur. Nisi tamen aliter Excellentiae vestrae videatur.

Iis, quae nuper scripsi¹¹, quod addam nunc vix habeo. Omnia enim pristino

3 Hs. Den Haag, ARA. Eerste afd. coll. Hugo de Gr. Aanw. 1911 XXIII no. 19. Eigenh. oorspr. Antw. op no. 4003; beantw. d. no. 4071. Georg Müller was Zweedse hofraad en secretaris.

4 De Zweedse rijkskanselier Axel Oxenstierna.

5 Nos. 4004 en 4003.

6 Voor dit edikt zie men no. 4002, p. 143 n. 4.

7 Voor dit geschrift van Henri de Rohan zie men no. 4004, p. 149 n. 2.

8 François Leclerc du Tremblay. Zie voor het geschrift no. 4004, p. 149 n. 3.

9 Johann von Coesfeldt.

10 Balthassar Schörling.

11 Wellicht no. 4019 dd. 15 maart.

[p. 194]

adhuc sunt loco; praeterquam quod Curtius¹ Bremam improvisus nec fortassis gratus omnino hospes venit. An, quod hac in urbe in praesentia legatorum Suecicorum², Francicorum³ et Anglicorum⁴ contra imperatoris⁵ consilia communicantium salva dignitate subsistere se non posse iudicavit, an, quod viae propter excursiones continuas tam caesariani quam Suecici militis, quibus aeque exosus est, tam essent intutae, ut neque in Bohemiam neque in Silesiam secure penetrare potuerit. Multum pecuniae attulisse ac delectus non modicos instituere dicitur; fortassis hinc Coloniam et ad exercitus aut Viennam ibit. Aiunt negare ipsum aures praebiturum caesarem pacem suadentibus, donec ad mare usque Balthicum Suedi rursum propellantur nec salva etiam maiestate in postulata Suedorum Gallorumque consentire caesarem posse.

Constans etiam hic fama est acriter nostrum cum Saxonico equitatu ad portas Dresdensis urbis conflixisse ac fatentur ipsi hostes fugatos Saxonicos, caesos vulneratosque ducum multos.

Ab ipso Bannerio⁶ dudum est cum nullam plane accepimus epistolam. Nec enim aut secretarium aut scribam saltem penes se habet, sed cum expedito tantum equitatu, peditibus ter mille ac tormentis XX minoribus progressus est relicto Halberstadii ac in vicino agro summo rei tormentariae praefecto Leonhardo Torstens filio⁷ cum maxima peditatus, tormentorum bellicorum ac aliqua equitatus parte. Ubi certiora cognovero, ut mox intelligat Excellentia vestra, sedulo curabo.

Misit imperator formulam, qua cavere vult Hassiacae viduae⁸ circa exercitium confessionis suae ad electorem Moguntinensem⁹ et iste per multas ambages ad principem. Ipsa quasi non intelligat aut potius quasi non acceperit illud scriptum expectandam ducit ipsius caesaris declarationem. Promittit caesar non exclusum iri Hassos a pace Pragense¹⁰ sub praetextu Augustanae confessionis non mutatae, cuius ibi fit mentio nec molestiam passuros circa exercitium suae confessionis. Hassiaci hoc non contenti urgent caesarem, ut promittat suae confessionis socii non minus ac ipsi Hassi sub pace religiosa ac Pragense comprehensi sint¹¹.

Sed tabellarius iamiam abituriens pennam me deponere iubet. Proxime igitur volente ac propitio deo plura. Excellentiae vestrae me penitus commendo clientem deum precatus, ut fausta ac felicia omnia ipsi largiatur.

Excellentiae vestrae omni cultu addictissimus
G. Müller lt.

1 Ferdinand Siegmund Kurz, graaf van Senftenau.

2 Johan Adler Salvius.

3 Claude de Mesmes, graaf van Avaux.

4 Thomas Roe.

5 Ferdinand III.

6 De Zweedse veldmaarschalk Johan Gustavsson Banér.

7 Lennart Torstensson (1603-1651).

8 Amalie Elisabeth van Hanau-Münzenberg, landgravin-regentes van Hessen-Kassel.

9 Anselm Casimir Wambold von Umstadt.

10 De vrede van Praag, gesloten op 30 mei 1635 tussen keizer Ferdinand II en Johann Georg, keurvorst van Saksen.

11 Met andere hand (Grotius?) staat er boven geschreven: ‘diserte’.

Dabam celerrime Hamburgi, die 15/25 Martii anno 1639.

[p. 195]

Gleich jetzo vernehme ich dasz die Bannierische den jungen Obristen Schleunitz¹, dessen Obrist Lieut., 6 Rittmaister und 5 Standarden erobert, und dasz der Herr Feldmarsch. Banner selbst recognosciren in Allt-Dressden gewesen sein solle.

1 In de Gazette de France dd. 16 april 1639, p. 208 no. 45: ‘De Magdebourg, le 28 Mars 1639. Le Mareschal Banier s'est emparé de la ville de Freiberg, qui s'est rendüe par accord, apres une bréche raisonnable. Pendant ce siége, la cavalerie Saxonne souz les Colonels Ungar et Schleiniz ont voulu attaquer les Suedois, mais elle fut vivement repoussée jusqu'à l'abri du canon de la ville, avec perte de plusieurs, de huit cornettes et de quantité de prisonniers: entre lesquels sont le Colonel Schleiniz, son Lieutenant Colonel et six Reitmestres’.

Boven aan de brief schreef Grotius: rec. 2 april.