Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 8

[p. 558]

3251. 1637 september 12. Aan P. Schmalz¹.

Vir praestantissime,

Ex quo postremum² ad te scripsi - dies jam sex sunt - tres tuas accepi literas turbato nonnihil ordine. Nam 2 Julii scriptas³, hujus mensis, uti hic numeramus, septimo, scriptas autem 27 Junii⁴ et 20 Julii⁵, die hujus itidem mensis decimo accepi. Pro diligentia gratias habeo eoque magis, quod multa inde didici ad agenda ea, quae sunt mei muneris apprime conducentia.

Suspicionis meae, cujus primae tuae meminerunt literae, majora mihi indies argumenta subnascuntur ex horum et illorum sermonibus actibusque. Itaque a tempore consilium petere Xenocratem⁶ nihil miror.

Venio ad alia, quae in tuis sunt literis. Vocem Potentissimi omittere, ubi ad reges suffragiis factos scribitur, aulae romanae commentum est vitandum nobis anxie, ut antehac⁷ monuisse memini. Huic non dissimile Palatini illud ab Anglia haud dubie profectum, et hoc non sine Lactucariorum⁸, credo, consilio. Cavendum etiam, ne cum Venetis agamus nullo dignitatis discrimine, cum ea respublica reges sequatur, sed non aequet.

De Palatini matrimonio⁹ sane diu tracti sunt rumores, donec res ipsa eos refutavit. Et vocatam ad nuptias reginam nostram¹⁰ et remissam excusationem magnanimam utrumque gaudeo.

Stregnesii, de quo scribis, episcopum¹¹, qui nunc ad majorem cathedram promotus est, esse Paulinum arbitror, cujus historica quaedam¹² cum voluptate legi. Spero futurum, ut ei similes multos edat Suedia, qui ecclesias regant, academias ornent. Illustrissimo Domino Ioanni Oxenstiernio¹³ processum dignitatis non ob paternas tantum, sed et ob ipsius virtutes, patriae denique causa opto.

Quod dicis minus urgere Gallos hoc tempore prae quam ante fecerunt, ut rata habeantur pacta Wismariensia¹⁴, verum est et multis hic quoque apparet indiciis idque me in ea, cujus jam memini, suspicione confirmat. In pecunia moram negant fore. Ad alterum illum scopulum videtur res adhaerescere. Dux Bernhardus¹⁵ in magnis est difficultatibus, nisi et celeri et magno auxilio sustente-

1 Gedrukt Epist., p. 358; Oxenst. Skrifter 2. afd. IV, p. 602. Gecit. Brandt-Cattenb., Leven II, p. 130. Peter Abel Schmalz was secretaris van Axel Oxenstierna.

2 No. 3242 dd. 5 september.

3 Niet meer aanwezig.

4 Niet meer aanwezig.

5 Niet meer aanwezig.

6 Schuilnaam voor de Zweedse rijkskanselier Axel Oxenstierna.

7 In de bewaard gebleven brieven aan Schmalz van 1637 komt een opmerking van die strekking niet voor.

8 ‘Lactuca’ is een codenaam voor Frankrijk.

9 Het betreft geruchten omtrent een huwelijk van paltsgraaf Karl Ludwig met Christina van Zweden.

10 Christina.

11 Laurentius Paulinus, bisschop van Strängnäs; voor de titel van dit werk zie men no. 3196, p. 476 n. 12.

12 Voor de titel van dit werk zie men no. 3196, p. 476 n. 12.

13 Johan Axelsson Oxenstierna, zoon van de rijkskanselier.

14 Het verdrag van Wismar tussen Frankrijk en Zweden was al op 30 maart 1636 gesloten; de Zweden hielden de ratificatie op tot het najaar 1637.

15 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar.

[p. 559]

tur. De D. Bielchio¹ quid sit, scire cupiam. De Miltiadis² transitu puto nihil constitutum in hoc anno. Quod Ridwinius³ tam bene est habitus, id alios Scotos Suedicae militiae faciet cupientes, quos inter video esse Forbesium⁴, qui me hic convenit.

D. Spiringio⁵ larem puto in Batavis fore, quod tamen non nemini molestum fore haud ignoras. Hogendorpius⁶ de Gallis queritur, illi de ipso vicissim.

Danum⁷ amiciorem factis fuisse quam verbis promiserat, est, cur gaudeamus De Polonia persto credere, ab Austriaca affinitate plus regi⁸ invidiae quam virium fore. Et illud jam ab Austriacorum consiliis est, jesuitarum uti opera, quae et ipsa nova apud ecclesiasticos alios odii seges erit.

Regni rectoribus⁹ senetoribusque non displicere meos qua publice qua privatim pro re Suedica labores, non tantum laetus intelligo, sed et hoc maximum incitamentum habeo, ut ad tuendum hunc cursum aut augendum etiam, si fieri potest, omnes meas vires commoveam.

Multum apud omnes rerum peritos laudatur, ut et antehac¹⁰ scripsi, D. Bannerii¹¹ prudentia in tam periculoso receptu. Quae ad ejus res inde secutas pertinent, aut a D. Bielkio, si is vivit valetque, aut a D. Salvio¹² exspectabo.

Duraeani¹³ negotii difficultates me non latent et partem earum attigi in postremis ad te literis¹⁴. Digna tamen res est, de qua cogitetur, cum malorum Germaniae pars non exigua e dissidio protestantium nata sit. D. Deodati¹⁵ causam si quid restat, quod ex aequo et bono pro eo fieri possit, tibi bonisque omnibus commendatum cupio.

Galli Dampvillerium et Capellam circumsident. Hispani non longe Narbone exscensum fecere. Res inter has duas gentes satis fervet; sed Germaniae bellum unis Sueonibus incumbit.

Puto respondisse me omnibus iis, quae in tuis literis erant, de quibus respondendum esset, quamquam breviter, quod hoc tempore multae me multorem literae premerent et ducis Vinriensis praesertim negotia non parvo agentis in periculo.

Vale quam optime.

Tuae Nobilitati observantissimus
H. Grotius.

1 Over Sten Bielke zie men no. 2945, p. 67 n. 7.

2 Schuilnaam voor Axel Oxenstierna.

3 Patrick Ruthven, graaf van Forth en Brentford, luitenant-generaal in Zweedse dienst.

4 Arvid Forbes, officier in het leger van Bernhard van Saksen-Weimar.

5 Petter Spiring Silvercrona, raad van financiën van Zweden.

6 Gijsbert van Hogendorp; zie over hem VI, p. 287 n. 13.

7 Christiaan IV van Denemarken.

8 Wladislas IV (VII) van Polen; op 13 september 1637 huwde hij met Cecilia Renata, zuster van keizer Ferdinand III.

9 Zie voor hun namen no. 2957, p. 91 n. 2.

10 No. 3242.

11 De Zweedse veldmaarschalk Johan Gustavsson Banér: vgl. ter zake no. 3188 dd. 1 augustus 1637 van Axel Oxenstierna.

12 Johan Adler Salvius, Zweedse hofraad en gezant residerend in Hamburg en Osnabrück.

13 John Dury -Duraeus-; zie Grotius' schrijven aan hem dd. 11 augustus (no. 3245).

14 No. 3242 dd. 5 september.

15 Elias Diodati.

Lutetiae, 2/12 Septembris 1637.