Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 8

[p. 560]

3252. 1637 september 14. Van Willem de Groot¹.

Frater optime,

Quas ad me XXVI. Iunij dedisti litteras², eae mihi IV demum Septembris die traditae sunt quippe a Spiringio³ e Suecia huc remissae. Ex iis magna cum voluptate didici, quam multa et varia ad illustrandam rempublicam litterariam tibi in promtu sint. Si illic idoneos typographos reperire non potest, mitte per amicos quae primum excudi velis, et operam dabimus, ut id quam accuratissime fiat.

De Lucano⁴ et Tacito⁵ per occasionem cogitabimus; ego cum Mairio⁶ aliisque ea de re agam, nam ista in Tacitum nimis quantum videre gestio.

Procopii Gothica⁷ quominus lucem videant, non puto magnum cancellarium⁸ intercessurum imo potius id opus promoturum.

De Anthologia⁹, quaeso, aliquid constitue, ne diutius nullo fructu quod paratum est prematur: conditiones, quas typographis praescribis, hominibus nostratibus duriusculae videbuntur, Galli talibus rebus assueti facilius iis acquiescent.

Mileteriana¹⁰ jam accepi, ut et ante¹¹ scripsi, et Episcopio¹² legenda transmisi, qui jam constituit sua in Cameronem¹³ edere.

Si Matisium¹⁴ videro agam, cum eo de successore Brandani¹⁵, nam ego Bremae novi neminem, et difficile esset hic reperire aliquem bene in iis, quos designas, articulis sentientem, qui publicam habeat vocationem, posset tibi ea in re Vossius¹⁶ magno esse usui, qui id genus hominum novit probe.

Nunc ut te nostrarum rerum certiorem faciam, hoc habe: obsidionem Bredanam egregie ingeri et omnia, quae hostis extra urbem habuit, munimenta, jam in nostram concessisse potestatem ab ea parte, e cui princeps¹⁷ imminet, de reli-

1 Hs. Den Haag, ARA. Eerste afd. coll. Hugo de Gr. Aanw. 1911 XXIII, no. 24. Eigenh. oorspr. Antw. op no. 3135; beantw. d. no. 3297.

2 No. 3135.

3 Petter Spiring Silvercrona, raad van financiën van Zweden.

4 Betreffende Grotius' Lucanusuitgave zie Ter Meulen-Diermanse, no. 423 (p. 157-171).

5 Over Grotius' aantekeningen bij Tacitus zie men Ter Meulen-Diermanse, no. 515 (p. 194).

6 De Leidse uitgever Jean le Maire.

7 Historia Gotthorvm, Vandalorvm, & Langobardorvm; Ter Meulen-Diermanse, no. 735.

8 De Zweedse rijkskanselier Axel Oxenstierna.

9 Zie voor de uitgave van de Anthologia no. 2407 (dl. VI, p. 426).

10 De geschriften van de Franse theoloog Théophile Brachet de la Milletière met name diens Le moyen de la paix chrestienne en la réunion des catholiques et des évangéliques sur les différens de religion, divisé en 4 parties. Première partie. Réfutation de la procédure de M. Daillé en son Examen. Par T.B., sieur de L.M. Paris 1637.

11 Zie no. 3205 dd. 12 augustus; zie ook no. 3223 van 26 augustus 1637.

12 De remonstrant Simon Episcopius; een geschrift van zijn hand tegen Cameron is mij niet bekend.

13 John Cameron (1579?-1625), filosoof en theoloog uit Glasgow, leefde en werkte vanaf 1600 voornamelijk in Frankrijk.

14 Assuerus Matthisius -Sweer Matthijssen-, sedert 1631 remonstrants predikant te 's-Gravenhage.

15 Brandanus Daetrius -Brandan Dätri-, luthers theoloog; in 1636 kwam hij als huispredikant van Grotius naar Parijs, waar hij tot juni 1638 verbleef.

16 Gerard Johannes Vossius, hoogleraar aan het Athenaeum te Amsterdam.

17 Frederik Hendrik.

[p. 561]

quis vero non minorem esse spem, quin de iis brevi exui possit. Septimo hujus duobus e cuniculis ignis prorumpens magnam vallorum in exteriori munimento partem disjecerat, cui occasioni nostri insistentes, hinc Galli inde Angli, in ipsum proruperunt munimentum et ad eam, quae egressuris patebat, portam se illico conferentes omnes, qui illic excubabant, circumventos ad ducentos circiter occidione deleverunt; ita Galli aliqua ex parte Charnassaeo¹ parentarunt.

Interea Venlonam Brederodius² post obsidionem vix tridui 25^o scilicet Augusti die cardinali regio³ tradidit pessimo sane militari flagitio, cum bene munitam operibus, 37 tormentis majoribus et magna vi pulveris instructam urbem, cum mille et amplius stipendiariis facile ad sex aut octo - sicut saepius ipsum promittentem audivi - septimanas defendere potuisset. Causatur ille praecipue paucitatem militum, consternationem et tumultum civium, et incendium, quod igniti hostium globi in urbe excitaverant; sed revera a romanensibus quibusdam, quibus ille multum confidebat, seductus, ne securitati urbis debite prospiceret, et vitae suae timens, quam in eo speraveramus, constantiam deposuit et in castellum quoddam ditionis Coloniensis se recepit, ubi jam ignaviae suae penas dat seipsum miris modis crucians.

Venit et IV hujus mensis in potestatem cardinalis Ruremunda, per decem tantum dies defensa; sed illa nullis erat operibus firmata. Haec omnia Bredana victoria gloriam imminuunt. Decimo et undecimo hujus milites, qui in castris comitis Guilielmi Nassavii⁴ sunt, cum defensoribus propugnaculi, quod ipsis objacet, varia fortuna fortiter pugnaverunt: nostri semel atque iterum depulsi, tertio et expulsi cum jactura multorum, quos inter centuriones Hindersonius⁵ et Wiliamsonius⁶ et signiferi aliquot, tandem duodecimo hujus mensis ejus potiti sunt. Princeps nunc totus in transitu fossae urbicae per porticum occupatus est, quatuordecim jam lignorum jugis in fundum adactis; interea et pontes ex cratibus et viminibus factos, qui hic servantur, ad se mitti jussit, incertum, in quos usus. Citantur per praeconem Brederodius aliique, qui Venlonam tradidere, neque comparere audent; sed jam jam intelligo Brederodium in manus nostrorum venisse ac Rijnbercae asservari; quod si verum est, actum est de ejus vita.

Plura, quae jam scribam, non habeo.

Vale.

Tibi obsequentissimus frater
Guilielmus Grotius.

1 Hercule Girard, baron van Charnacé.

2 Een waarschuwing van De Richelieu dat Venlo bedreigd werd had Den Haag te laat bereikt. Op 26 augustus 1637 had de kardinaal aan Jean Brasset, Franse ambassadesecretaris in Den Haag, geschreven dat een vertrouwd persoon aan het hof van de koningin-moeder te Brussel, hem had doen weten, dat Don Fernando de hoop om Breda te ontzetten had laten varen en dat hij van plan was om Maastricht of Venlo aan te vallen. Brasset werd op het hart gedrukt om deze waarschuwing uitsluitend aan Frederik Hendrik over te brengen. Wanneer namelijk de Staten-Generaal op de hoogte gebracht werden, bestond de kans dat de identiteit van de zo waardevolle berichtgever onthuld zou worden. (Hs. Parijs, Bibliothèque Nationale, fonds français, no. 17946 p. 55).

3 Don Fernando, kardinaal-infant van Spanje.

4 Willem, graaf van Nassau-Siegen.

5 James Henderson, een zoon van Sir Robert Henderson die in 1622 bij het beleg van Bergen-op-Zoom gesneuveld was.

6 James Williamson.

Hagae, XIV. Septembris 1637.

[p. 562]

Adres: A Monsieur Monsieur Grotius, Ambassadeur de la Reine et couronne de Suède A Paris.

Boven aan de brief schreef Grotius: rec. 12 Oct.

En in dorso: 14 Sept. 1637. W. de Groot.