Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 6

[p. 292]

2321. 1635 oktober 21. Van N. van Reigersberch¹.

Mon frère,

Hoewel ick wt uEd. schrijvens ende dat van mijn suster, in date den V ende den XI Octob.², bij mij op gisteren al wel ontfangen, vinde, dat Serranus'³ reeckenynge is niet langer bij Vindex⁴ te blijven, soo kan ick niet veranderen van de opinie, die uEd. wt verscheyde van de mijne heeft verstaen⁵, dat ick geen apparentie en sie, dat hij als voor desen werde gebrwict⁶. Ick weet wel, dat eenyge van Aristoteles'⁷ vrunden van ander gevoelen sijn, overmits sij meenen het pretext⁸ haest op sal houden ende Gracchus⁹ niet opentlijck sal willen canten¹⁰. Andere behaecht oock de maniere van doen niet, hoewel sij Manlius¹¹ het gunnen¹². Maer Irenaeus¹³ gelooft, dat Calaber¹⁴ buyten sijn spoor sal gaen om tot sijn voornemen te commen.

Dat van Alcaeus¹⁵ bij Eusebius¹⁶ wert gedacht, wert hier voor vast gelooft, hoewel de sijne¹⁷ het lochenen ende haer seer onstelt ende te onvreden houden, omdat sij verstaen bij andere het oor aen Stesichorus¹⁸ wert geboden.

Zosimus¹⁹ heeft seer geëxpostuleert, ende seide Brasset²⁰ tegens Iovinianus²¹, dat²² Verus²³ middel heeft daervan te resenteren. Dat comter van sich in te spannen met sijn machtyger. Het is noch verde van lacchen, want Mustafa

1 Hs. Amsterdam, UB., coll. RK., M 6 a. Eigenh. oorspr. Antw. op no. 2307; tesamen met nos. 2311, 2317 en 2335 beantw. d. no. 2383. Gedrukt Rogge, Br. Nic. v. Reigersb., p. 214.

2 No. 2307.

3 Schuilnaam voor Adriaen Reyniersz. Pauw; vgl. no. 2301, p. 260 n. 3.

4 Codenaam voor Frankrijk.

5 Zie bijv. nos. 2303, p. 264 en 2305, p. 268. Het ‘ick’ in de zin: ‘dat ick geen apparentie en sie’ is correctie van het in de tekst voorkomende ‘is’.

6 Dit woord staat in de tekst in code: 9.72.84.2080.12.77. met de ontcijfering door Grotius erboven geschreven.

7 Codenaam voor Holland.

8 De woorden ‘het pretext’ staan in de tekst in code: 57.52.55(= 77?). 101.52.28.68( = 85?).20.38. met de ontcijfering door Grotius erboven geschreven.

9 Schuilnaam voor Frederik Hendrik.

10 Dit woord staat in de tekst in code: 12.70.62.28.85.6. met de ontcijfering door Grotius erboven geschreven.

11 Schuilnaam voor Adriaen Pauw.

12 De woorden ‘het gunnen’ staan in de tekst in code: 57.52.38. 56.69.1050.74.78. met de ontcijfering door Grotius erboven geschreven.

13 Pseudoniem van Nicolaes van Reigersberch.

14 Schuilnaam voor Frederik Hendrik; Grotius heeft erboven geschreven: Pr. van Or.

15 Codewoord voor bestand.

16 Schuilnaam voor De Richelieu.

17 De Franse gezant in Den Haag, Hercule de Charnacé, en de gezantschapssecretaris Jean Brasset.

18 Codewoord voor vrede; Grotius heeft de betekenis erboven geschreven.

19 Schuilnaam voor Hercule de Charnacé; Grotius heeft erboven geschreven: Charnassé.

20 De woorden ‘seide Brasset’ staan in de tekst in code: 76.106.189. 84.27.1080.85.77. met de ontcijfering door Grotius erboven geschreven.

21 Pseudoniem van Nicolaes van Reigersberch.

22 Dit woord staat in de tekst in code: 277. met de ontcijfering door Grotius erboven geschreven.

23 Codenaam voor (koning van) Frankrijk; Grotius heeft erboven geschreven: Co.

[p. 293]

bassa¹ man² geen procuratie heeft³. Off Cimon⁴ hem sal inlaeten om tegens Pindarus⁵ te spreecken, is onseecker, dan genomen sijn humeur liepe daer toe, wat raet met de Latou⁶? Dat Spartacus⁷ Hanno⁸ is geprefereert, sal uEd. hebben gehoort.

Dat Iovinianus⁹ selffs soude moeten procureren bij Thucydides¹⁰ te gaen is sijn humeur niet, ende wat soude hij daer wt connen rechten. Menander¹¹ favoriseert oockt'eenemael den man, die suspect is. Evenwel sal uEd. Iustinus¹² gelieve te bedancken van de goede opinie, die hij heeft, alsoff hij dienst soude connen doen.

Het comt seer (qu)alijck, dat men Sophocles¹³ niet mach mededeelen hetgene Constans' gesel¹⁴ van Stesichorus¹⁵ vermaent ende wat devoiren daertoe bij Hannibal¹⁶ worden gedaen, sijnde dienstych, dat hij hem van de goede genegentheyt van voorss. man¹⁷ tot [het] lant¹⁸ houde verseeckert.

Dat de Westindische Compangie meester is van de heele noortcust van Brasiliën, wel 80 mijlen lanck, heb ick uEd. voor desen met veel particulariteyten geschreven. Nu hebben wij tijdyngen, dat de Spaense vlote derrewaerts is, somyge meenen om een effort te doen, andere, die oordeelen de macht daertoe te cleyn, sijn van gevoelen, dat sij en passant eenych volck Albuquerque¹⁹, die hem ontrent Porto Calvo soeckt te stercken, sullen tot secours geven, om, soo sij de sterckten niet connen recouvreren, tenminsten de avenue bewaren ende het lant verwoestende onse conquesten onvruchtbaer maecken met intentie om de vlote naer de Baia de

1 Don Martino d'Axpe; Mustafa Bassa is een codenaam voor de Spaanse Nederlanden. Grotius heeft erboven geschreven: Sp. Ned.

2 Het woord staat in de tekst in code: 929. met de ontcijfering door Grotius erboven geschreven.

3 De woorden ‘geen ... heeft’ staan in de tekst in code: 9.104.62. 101.234.12.81.66.70.77.110. 57.104.505. met de ontcijfering door Grotius erboven geschreven.

4 Codenaam voor Staten-Generaal; Grotius heeft erboven geschreven: St. Gen.

5 Codewoord voor oorlog; Grotius heeft de betekenis erboven geschreven.

6 Codenaam voor Frankrijk; Grotius heeft erboven geschreven: Vr.

7 Schuilnaam voor François van Aerssen; Grotius heeft erboven geschreven: Arsens.

8 Schuilnaam voor Cornelis van der Myle; Grotius heeft erboven geschreven: V. Myle. Het betreft de benoeming van een extra-ordinarius gezant voor Engeland. Cornelis van Beveren uit Dordrecht is tenslotte benoemd.

9 Grotius heeft erboven geschreven: N. Re.

10 Schuilnaam voor de Zweedse rijkskanselier Axel Oxenstierna.

11 Schuilnaam voor Cornelis van der Myle; Grotius heeft de naam erboven geschreven.

12 Pseudoniem van Grotius.

13 Schuilnaam voor Frederik Hendrik; Grotius heeft erboven geschreven: Pr. van Or.

14 Grotius; hij heeft erboven geschreven: HdG. Constans is een pseudoniem van Maria van Reigersberch.

15 Grotius heeft erboven geschreven: Vrede.

16 Schuilnaam voor keizer Ferdinand II; Grotius heeft erboven geschreven: Keyser.

17 De woorden ‘van voorss. man’ staan in de tekst in code: 213. 777. 929. met de ontcijfering door Grotius erboven geschreven.

18 Dit woord staat in de tekst in code: 678. met door Grotius erboven geschreven: lant.

19 Matias de Albuquerque (†1647), Portugees generaal, opperbevelhebber van het Spaanse leger in Brazilië. In 1635 teruggeroepen nam hij actief deel aan de opstand, die leidde tot de scheiding van de kronen van Portugal en Spanje; don Antonio de Albuquerque, kapitein-majoor van Paraiba, bleef in Brazilië achter om de Spaanse krijgsverrichtingen tegen de Hollanders te leiden. Vgl. Aitzema, Saken van Staet en Oorlogh II, p. 273.

[p. 294]

todos los santos (te) senden, tot convoy van veele schepen, die daer met suyckeren liggen geladen.

Wt de brieven van de heer Pauw¹ leerden wij het vertreck van den hartoch van Savoyen² naer het Milanez ende de apparentie, die der was, dat Valence eerstdaechs soude sijn verovert. Den hartoch van Lorreine³ meent men, dat den honger tot sijn advantage sal ... gen. Van optrecken van ons leger horen wij noch niet.

De boucken ende pampieren sijn gesonden. Commende van Alcmaer, daer ick staen om naer toe te gaen, sal ick letten om gelegentheyt te vinden om met die van Rotterdam een eynde te maecken⁴, hoewel de sterfte soo daer als hier noch dagelijckx seer toeneempt. Met uEd. broeder⁵ sal ick van het gelt spreecken, dat, dewijle uEd. niet weet, waer te beleggen, best sal blijven, daer het is.

Soo ick wiste, in wat employ uEd. sijn soon⁶ garen te zee sage, soude ick daerop connen dencken; doch waer misschien beter te lande, in den dienst van den eenen heer off den anderen, door studiën sijn voordeel gesocht, ofte soo den arbeyt aenstont hier te hove. Maer vooreerst soude ick raden de Spaense, Italiaense ende Engelsche tale te leeren, misschien waer dat toe soude connen dienen, ende, sout mogelijck, in des eens off anders ambassadeurs huys occasie daertoe connen vinden.

Dit met haest, uEd. bedanckende voor zijn liberale communicatie, waerin bidde gelieft te continueren, bijsonder alle particulariteyten van Catullus⁷ ende Mimnermus⁸ wel te doen weten.

UEd. dienstwillygen broeder
N.v. Reygersberch.

1 Adriaen Pauw.

2 Vittorio Amedeo.

3 Karel IV van Lotharingen.

4 Dit doelt op de door en voor Grotius ondernomen pogingen zijn achterstallige salaris als pensionaris van Rotterdam, alsnog uitbetaald te krijgen.

5 Willem de Groot.

6 Dit betreft Pieter, die evenals zijn jongere broer Diederik voor zijn studie in het vaderland verbleef.

7 Codewoord voor bestand; Grotius heeft erboven geschreven: vrede.

8 Codewoord voor vrede, met de betekenis door Grotius erboven geschreven.

Desen 21 Octob. 1635.

Den Heer van der Myle⁹ doet sijn gebiedenisse aen uEd. ende mijn suster.

De Dunckerckers hebben een van de beste oorloochscepen verdestrueert, een genomen.

9 Cornelis van der Myle.

In dorso schreef Grotius: 21 Oct. 1635. N. Re.