Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 6

2335. 1635 november 1. Van N. van Reigersberch³.

Mijn Heer,

Van Alcmaer thuys commende vont ick de Staten van Hollant gescheyden, om binnen drie weecken wederom bijeen te commen. Ondertusschen sal ick de gelegentheyt waernemen Caesar⁴ te spreecken.

Voor Aristoteles⁵ vertreck is hem eenyge openynge van Alcaeus⁶ gedaen, doch in sulcken maniere, gelijck off dat waer geëvaneseert⁷ alleen om te hebben app[ro]batie. Onder de hant gaet men voort⁸ met apparentie van su[c]ces, kan men Bresil quieren⁹, Vindex¹⁰ contentement geven¹¹. Numerianus¹² ende die met hem gevoelen, hoewel het tractaet¹³ niet hebben goetgevonden¹⁴, staen daerop. Sed necessitas non habet legem.

Het huwelijck tusschen den conynck van Polen¹⁵ ende princesse van Bohemen¹⁶ heeft seer grote apparentie. Engelant schijnt wat vervremt van den keyser¹⁷, omdat den Pals wt alle tractaten wert geëxcipieert. Somyge meenen, beyde die occasiën dienen geamplecteert, de lasten van Pindarus¹⁸ vermindert ende Callimachus¹⁹ gecontinueert. Maer andere meenen, die fondamenten te swack ende onseecker sijn om veel op te bouwen.

3 Hs. Amsterdam, UB., coll. R.K., M 6 b. Eigenh. oorspr. Niet ondertek. Tesamen met nos. 2311, 2317 en 2321 beantw. d. no. 2383. Gedrukt Rogge, Br. Nic. v. Reigersb., p. 217.

4 Codenaam voor Rotterdam; het betreft de pogingen door Grotius en voor hem ondernomen om zijn achterstallige salaris als pensionaris van Rotterdam alsnog uitbetaald te krijgen.

5 Codenaam voor Holland.

6 Codewoord voor bestand; Grotius heeft erboven geschreven: Tresves.

7 De woorden ‘dat waer geëvaneseert’ staan in de tekst in code: 277. 2060.99.66.56.104.81.80.62.72.67.104.66.77. met de ontcijfering door Grotius erboven geschreven.

8 De woorden ‘approbatie ... voort’ staan in de tekst in code: 70.1060.43.27.26.110.91.35.189.4. 1236. 57.80.41.38. 56.49.72.3. 61.85.62. 69.400.66.77. met de ontcijfering door Grotius erboven geschreven.

9 De woorden ‘van ... quieren’ staan in de tekst in code: 213. 29(=19?).52(=48?).51.33.76. 88.49.46. 23.72.78. 84.80.67.71.60. 65.69.37.72.66.33.62. met de ontcijfering door Grotius erboven geschreven.

10 Codenaam voor Frankrijk; Grotius heeft erboven geschreven: Vr.

11 De woorden ‘contentement geven’ staan in de tekst in code: 12.73.6.26.33.31.38.72.61.75.62.77. 9.75.69.85.31. met de ontcijfering door Grotius erboven geschreven.

12 Codenaam voor Amsterdam; Grotius heeft erboven geschreven: Amst.

13 Op 8 februari 1635 te Parijs gesloten; de woorden ‘het tractaet’ staan in de tekst in code: 57.33.28. 107.70.12.3.99.77. met de ontcijfering door Grotius erboven geschreven.

14 Dit woord staat in de tekst in code: 56.500.28.9.75.48.59.24.323. met de ontcijfering door Grotius erboven geschreven.

15 Wladislas VII (IV); hij huwde in 1637 Cecilia Renata, dochter van keizer Ferdinand II, en na haar dood (1644) in 1645 aant. Maria-Louisa Gonzaga.

16 Elisabeth, oudste dochter van de in 1632 gestorven paltsgraaf Frederik V, de Winterkoning, en Elisabeth Stuart, dochter van Jacobus I van Engeland.

17 Ferdinand II.

18 Codewoord voor oorlog; Grotius heeft de betekenis erboven geschreven.

19 Codewoord voor oorlog; Grotius heeft erboven geschreven: oorlogh.

[p. 313]

De handelynge tusschen den heer rijckxcancelier¹ ende hartoch van Saxen² adviseert Bilderbeeck³, dat t'eenemael is gebroocken.

Het volck wt Spaengiën naer Brasil gesonden, dat de bewinthebbers geloven niet over de twee duisent sterck te wesen, hout men te weynych om yet te attenteren. D'opinie is, dat alleen gaen om de garnisoenen van de Bahy ende Rio de Genero te verstercken ende Albucquercke⁴ sooveel secours te doen, dat hij het fort, twelck hij schijnt op de naeste palen van de capitanie van Parnambouck voorhadde te leggen, mach bewaren, om meerder macht hiernaer te verwachten.

Beyde uEd. sonen⁵ hebben wij hier ontboden, den eenen om derrewaerts te senden, den oudsten om met hem mondelynge te beraetslagen, waertoe hij hem met ijver ende apparentie van voordeel sal connen appliceren. Op Brasil⁶ hadde Iovinianus⁷ gedacht, maer soo Catullus⁸ wert gestudeert, sal dat tevergeefs wesen.

Irenaeus⁹ vermaent mij oock dickwels, off uEd. niet en oordeelt, dat voor Iustino¹⁰ eenyge veranderynge is te wachten ende off Simonides¹¹ wel sal volgen. Uwe Ed. gelieve daerop eens te letten ende bij alle occasiën Irenaeus doen weten hetgene Constans¹² bij Gracchus¹³, Numerianus¹⁴ ende andere dienstych wesen mach.

Hoe Eusebius¹⁵ hem hout, lust mij wel te weten.

Dat ick geen brieven heb nevens die van den 19 Octob.¹⁶ bij de heer Pauw¹⁷ gesonden, ben ick verwondert. Schrijft toch dickwels ende van alles. Doet mijn gebiedenisse.

Desen 1 Nov. 1635.

Limburch is belegert, sonder apparentie van te connen werden gesecoureert.

1 De Zweedse rijkskanselier Axel Oxenstierna.

2 Johann Georg, keurvorst van Saksen.

3 Henrick van Bilderbeek, agent van de Staten-Generaal te Keulen.

4 Matias de Albuquerque, opperbevelhebber van het Spaanse leger in Brazilië, werd in 1635 teruggeroepen naar Europa; vg. no. 2321, p. 293 n. 19. Don Antonio de Albuquerque, kapitein-majoor van Paraiba, bleef in Brazilië achter om de Spaanse krijgsverrichtingen tegen de Hollanders te leiden. Vgl. Aitzema, Saken van Staet en Oorlogh II, p. 273.

5 De tweede zoon Pieter en diens jongere broer Diederik bevonden zich om studieredenen in het vaderland.

6 De naam staat in de tekst in code: 84.49.40.89.7. met de ontcijfering door Grotius erboven geschreven.

7 Pseudoniem van Nicolaes van Reigersberch.

8 Codewoord voor bestand; Grotius heeft erboven geschreven: Tresves.

9 Pseudoniem van Nicolaes van Reigersberch.

10 Pseudoniem van Grotius.

11 Codewoord voor geld; Grotius heeft erboven geschreven: Gelt.

12 Pseudoniem zowel van Grotius als van Maria van Reigersberch.

13 Schuilnaam voor Frederik Hendrik; Grotius heeft erboven geschreven: Pr.

14 Grotius heeft erboven geschreven: Amst.

15 Schuilnaam voor De Richelieu; Grotius heeft erboven geschreven: Card.

16 No. 2320.

17 Adriaen Reyniersz. Pauw; vgl. over hem no. 2301, p. 260 n. 3.

Adres: Mevrouw [Me]vrouw De Groot tot Paris.

In dorso schreef Grotius: 1 Nov. 1635 N. Reig. Rec. 1 Dec.

In margine en onder aan de brief enige aantekeningen van Grotius' hand.